Budżet Norwegii na 2022 rok: wzrosną podatki od spalin, rozwinie się kolej, fundusz naftowy odetchnie po pandemii

Z norweskiego planu budżetowego na 2022 rok wynika m.in. że rząd chce przykręcić kurek z funduszu naftowego, rozwinąć połączenia kolejowe, obniżyć podatek majątkowy czy zabezpieczyć regiony narażone na osuwiska i powodzie. Oto najważniejsze z ostatnich postulatów budżetowych rządu Erny Solberg.

Przede wszystkim rząd ma nadzieję, że po pandemii w 2022 r. prawie cała dorosła populacja Norwegii będzie zaszczepiona, wzrośnie aktywność w norweskiej gospodarce i ożywi się rynek pracy – być może nawet rejestrowane bezrobocie będzie znacznie poniżej średniej z ostatnich 20 lat. Oczekuje się, że wzrost gospodarczy wyniesie w tym roku 3,9 proc., a w przyszłym 3,8 proc., zaś bezrobocie do przyszłego roku wyniesie średnio 2,4 proc., co oznacza spadek z 3,2 proc. w tym roku i 5 proc. w 2020 roku.

Władze wydatki zaplanowały tak, by zapewnić państwu gotowość na wypadek wybuchu kolejnych pandemii w przyszłości, a jednocześnie pomóc jednostkom wciąż dotkniętym kryzysem. Rząd chce m.in. ułatwić ludziom i firmom dostęp do zdobycia potrzebnych kwalifikacji, jednocześnie tworząc wiele nowych miejsc pracy.

W najnowszej propozycji budżetu państwa rząd wyda 322,4 mld koron z funduszu naftowego. To o 84,4 mld mniej niż w budżecie na rok 2021 i odpowiada ok. 2,6 proc. wartości Funduszu Naftowego. Gwarantuje to zatem zarządzanie zasobami znacznie poniżej wytycznej reguły działania wynoszącej 3 proc. Powodem redukcji jest przede wszystkim zakończenie nadzwyczajnych działań w związku z walką z koronawirusem, pisze rząd w komunikacie prasowym.

Nawet przy dobrych perspektywach na rynku pracy i obiecującej sytuacji w zakresie szczepień rząd przewiduje, że następstwa pandemii covid-19 wpłyną na działanie Urzędu Pracy i Polityki Społecznej (NAV) również w 2022 roku. Dlatego władze proponują przeznaczyć miliony koron na usprawnienie działania instytucji, w tym 316 mln koron na modernizację systemów teleinformatycznych NAV.

Jak co roku norweski plan budżetowy uwzględnia ogromne inwestycje w transport. Tym razem rząd planuje na cele transportowe przeznaczyć ok. 84 miliardy koron i priorytetowo potraktować kolej, na którą w 2022 r. wydano by 31,8 mld koron. Wśród nich 19,1 mld trafiłoby na inwestycje i planowanie inwestycji w sieć kolejową, a 7,6 mld na eksploatację i utrzymanie kolei. Rząd spodziewa się wydać 4,3 mld koron na zakup kolejowego transportu pasażerskiego. 40 miliardów koron z puli na transport ma trafić na cele drogowe.

W nawiązaniu do największej reformy szkolnictwa średniego od lat 90. XX wieku, którą przedstawiono wiosną tego roku, w budżecie państwa na 2022 r. rząd kontynuuje działania, przeznaczając ponad 800 mln koron na edukację młodzieży. Władze proponują również 240 milionów na zrekompensowanie godzin nauki, które przepadły nauczycielom po wprowadzeniu środków kontroli emisji koronawirusa.

Rząd chce, by szkoły lepiej przystosowały się do poszczególnych uczniów, co zagwarantuje, że większa ich grupa ukończy edukację. Wykształcenie i dyplom ma pomóc młodym znaleźć pracę w przyszłości.

Podobnie jak rok temu, władze zdecydowały się przeznaczyć część budżetu dla rdzennej ludności Norwegii. Prawie 1,3 miliarda koron trafi na rzecz saamskiego parlamentu.

W sierpniu rząd uruchomił nowy plan działania mający na celu zapobieganie i zwalczanie przemocy w rodzinie „Wolność od przemocy”. Po raz pierwszy jednak plan działania zawiera osobną sekcję dotyczącą przemocy i nadużyć w społecznościach Samów. Aby zapewnić saamskim dzieciom ofertę dostosowaną do ich własnego języka i kultury, rząd utworzy osobny ośrodek przystosowany specjalnie do nich. W budżecie uwzględniono na ten cel 5 milionów koron.

Rząd proponuje dalsze obniżenie podatku majątkowego: zwiększenie odliczenia dolnego do 1,6 mln koron i obniżenie wartości majątkowej udziałów i środków trwałych do 50 proc. podstawy opodatkowania majątku. Wycena rezydencji wakacyjnych i drugorzędnych oraz drogich rezydencji zwiększyłaby się, a praktyka, zgodnie z którą zezwolenia na rybołówstwo i rolnictwo są wyceniane zbyt nisko, zostałaby zniesiona. Nowe cięcia podatku majątkowego mają całoroczny efekt w wysokości 535 milionów koron.

W budżecie państwa na 2022 r. rząd zwiększy podatek od CO2 o prawie 30 proc. Propozycja oznacza, że podatek od CO2 od emisji w sektorze niekwotowym został zwiększony z 561 do 766 koron za tonę, natomiast podatek od CO2 od benzyny wzrasta o 41 øre z 1,37 do 1,78 korony za litr.

Wraz z podniesieniem podatków za emisję spalin rząd zwiększa również środki na ochronę środowiska, jak również ułatwienie spędzania czasu na łonie norweskiej przyrody. Całkowity dodatek na friluftsliv w budżecie Ministerstwa Klimatu i Środowiska opiewa na 243,8 mln koron. To o 4,6 mln więcej niż w 2021 roku. Wzrost oznacza m.in. więcej pieniędzy na Narodowe Szlaki Turystyczne, poprawę bezpieczeństwa oraz zachowania walorów przyrodniczych Norwegii.

435,7 mln koron ma trafić na ochronę lasów, zaś 4 miliony więcej niż rok temu na rekultywację przyrody. Pieniądze zostaną przeznaczone na odtworzenie siedlisk, jak wydmy i otwarte tereny wapienne. Rekultywacja torfowisk i innych terenów podmokłych oraz obszarów priorytetowych w planach gospodarki wodnej będzie kontynuowana na tym samym poziomie, z łączną kwotą 40 milionów koron, pisze rząd w komunikacie prasowym.

Rząd proponuje przyznanie 10 mln koron na poprawę stanu środowiska fiordu Oslo. Pieniądze zostaną przeznaczone na zmniejszenie zanieczyszczenia obszaru, wzmocnienie bioróżnorodności, uatrakcyjnienie spędzania czasu w okolicy fiordu i utworzenie nowego centrum informacyjnego. Dotacje stolica otrzyma także na rozwój miejskich terenów zielonych.

W budżecie państwa na 2022 r. rząd proponuje ponad 660 mln koron na zapobieganie powodziom i osuwiskom. Jest to wzrost o około 60 milionów koron.

Gros środków trafi do Norweskiego Urzędu ds. Zasobów Wodnych i Energii (NVE) na ważne prace związane z zapobieganiem uszkodzeniom wywołanym przez powodzie i osuwiska. Urząd ma tworzyć więcej map, sprawniej śledzić bezpieczeństwo terenów i współpracować z gminami w zakresie zagrożeń żywiołami.

Rząd proponuje 150 mln koron na środki kryzysowe i nadzwyczajne w 2022 r., by nie dopuścić do tragedii podobnej do tej, jaka w grudniu zeszłego roku miała miejsce w Gjerdrum. Doszło wówczas do osunięcia się ziemi, w wyniku którego zostały zniszczone domy, lecz przede wszystkim zginęło siedem osób.

Władze nie pominęły w planie budżetowym także służby zdrowia. 300 milionów koron chcą przeznaczyć na wzmocnienie usług lekarzy rodzinnych w 2022 roku, aby zapewnić mieszkańcom Norwegii dobrą opiekę zdrowotną w miejscu ich zamieszkania. Plan zakłada wprowadzenie szeregu środków, które zwiększą rekrutację i zapewnią dostęp do regularnych wizyt u lekarzy pierwszego kontaktu.

W budżecie państwa na 2022 r. rząd proponuje także pożyczki na trzy nowe projekty szpitalne. Chodzi o szpital Telemark w Skien, opiekę psychiatryczną w szpitalu uniwersyteckim Akershus i drugą fazę budowy w szpitalu Haugesund.

Ponieważ wielu młodych ludzi nie ma odwagi iść na posterunek policji lub zależy im na anonimowości, rząd chce, aby internet w jeszcze większym stopniu był dobrym miejscem spotkań z policją – mówi Minister Sprawiedliwości i Zarządzania Kryzysowego Monica Mæland. Właśnie dlatego w budżecie 2022 padła propozycja wzmocnienia wysiłków policyjnych patroli internetowych i cyfrowej pracy policji oraz zwiększenia alokacji na środki o 10 mln koron.

Internetowe patrole policyjne są obecne w sieci, także w mediach społecznościowych, i kładą podwaliny pod dobry dialog z dziećmi i młodzież, pisze rząd. Okręg policyjny w Oslo był pierwszym, który ustanowił patrol sieciowy w 2018 r. Teraz mają je już wszystkie jednostki. Rozwój takiej działalności ma pomóc wykrywać przestępstwa i nadążać za młodymi ludźmi choćby w kwestii tego, na co dzieci i młodzież są narażeni w internecie, skoro przestępczość w przestrzeni cyfrowej staje się coraz bardziej zaawansowana.