Co mogło przyczynić się do utraty zaufania wobec norweskich polityków?
stock.adobe.com/licencja standardowa
Politycy nie są grupą cieszącą się szczególnym zaufaniem społecznym. Czy słusznie? I czy wszyscy zasługują na taką samą ocenę, czy może przedstawiciele niektórych partii politycznych mają więcej na sumieniu niż innych? Jeden z norweskich naukowców powiedział: sprawdzam.
Powiedzieć, że norweską polityką wstrząsają afery, to powiedzieć za dużo. Mimo to czasem można odnieść wrażenie, że norweskiej opinii publicznej wydaje się, że to, z czym ma do czynienia, w pełni zasługuje na miano afer i skandali.
Z pewnością jest ich więcej niż dawniej. Zdaniem politologa Kima Arnego Hammerstada od lat 70. ubiegłego wieku do okolic końca poprzedniej dekady średnio można było w Norwegii mówić o zaledwie jednej politycznej aferze w roku.
Stąd zapewne spadające w ostatnich kilku latach zaufanie do polityków – do Stortingu, rządu oraz partii politycznych. Latem ubiegłego roku tym ostatnim ufało jedynie 46 proc. Norwegów. Co mogło przyczynić się do utraty zaufania wobec nich?
Działo się?
Rzućmy okiem na skandale tylko w zeszłym roku. Znajdziemy tam między innymi przedobrzenie z whisky wieczorową porą i studenckie kradzieże własności intelektualnej.
Druga z tych spraw nabrała rozpędu i splamiła honor kilkorga norweskich polityków. Zaczęło się od minister Sandry Borch z współtworzącej ówcześnie koalicję rządzącą Senterpartiet. Minister odpowiedzialnej za szkolnictwo wyższe, dodajmy. Ironia losu – polityczka piastująca akurat to stanowisko ustąpiła, gdy w przestrzeni publicznej pojawiły się uzasadnione zarzuty, że jej praca magisterska nosi znamiona plagiatu.
Zapewne Borch nie przesadzała z uczeniem się. Per Willy Amundsen, czołowy polityk prawicowej, populistycznej Fremskrittspartiet, przesadził za to z alkoholem. Konkretnie z whisky. Być może trunek odebrał mu trochę rozsądku, a dodał odwagi w ujawnianiu zdecydowanie kontrowersyjnych poglądów. Amundsen zaatakował Arabów, islam i feministki w wypowiedziach na tyle obelżywych, by okazały się zbyt ostre nawet jak na standardy jego skrajnej, jak na warunki norweskie, partii. W rezultacie wkrótce pożegnał się ze stanowiskiem szefa parlamentarnej komisji sprawiedliwości.
Procenty praworządności
To jak to z tymi norweskimi politykami jest? Do aktywności politycznej dążą ponadprzeciętnie często aferzyści? Ze statystyk wynikałoby, że wręcz przeciwnie (chyba że lepiej ukrywają swoje grzeszki…). Z badań, które prowadził profesor ekonomii Jon F. Fiva, wynika, że przeciętnie politycy są bardziej praworządni niż ogół norweskiej populacji… z wyjątkiem przedstawicieli dwóch partii. Jakich? Skrajnych. Prawicowej Fremskrittspartiet i komunizującej Rødt.
Przeciętnie politycy są bardziej praworządni niż ogół norweskiej populacji.pexels.com/public domain
Fiva przeanalizował dane dotyczące wszystkich kandydujących do władz gmin w latach 2003-2019. Łącznie to aż 260 tysięcy osób. Badacz postanowił skupić się na działaczach lokalnego szczebla po pierwsze dlatego, że pozwala to uzyskać dużą próbę, a po drugie dlatego, że większość dzisiejszych politycznych liderów zaczynała właśnie tam, w polityce lokalnej, swoją karierę.
Pod uwagę brano tylko poważne przestępstwa (nie chodziło więc na przykład o grzywny za wykroczenia; sprawy mogły za to dotyczyć między innymi narkotyków, przestępstw gospodarczych czy używania przemocy). I co się okazało?
W całej populacji odsetek skazanych za tego typu działania wynosi 1,9 proc. Wśród polityków zaś jest to odpowiednio: 1 proc. wśród kandydatów, którym nie udało się zwyciężyć w wyborach; 0,6 proc. radnych w radach gmin oraz 0,1 proc. wśród burmistrzów. Im więc wyżej w polityce lokalnej, tym mniej grzechów na sumieniu (przynajmniej tych zakończonych wyrokiem skazującym).
Chwalebna statystyka nie dotyczy tylko Rødt, gdzie współczynnik skazań jest porównywalny do poziomu przestępczości w całej populacji, a także Fremskrittspartiet, gdzie odsetek ten jest wyższy.
Nieświęci garnki lepią, a święci – idą w politykę? Trudno uwierzyć w taką wizję. Ale byłoby miło…
Źródła: Nettavisen, Agenda Magasin, NRK
01-03-2025 21:59
5
0
Zgłoś
01-03-2025 20:37
0
-7
Zgłoś
01-03-2025 16:56
5
0
Zgłoś