5 pytań, które najczęściej zadajecie przed przeprowadzką do Norwegii. Odpowiadamy

Artykuł po raz pierwszy opublikowano 18 lutego 2020

Dziś bierzemy pod lupę zagadnienia związane z wyjazdem do pracy w Norwegii. Wielu z was zadaje nam pytania związane z dopełnieniem formalności, jak choćby uzyskaniem tymczasowego numeru identyfikacyjnego (d-nummer), ale także te dotyczące realiów życia w kraju fiordów. Najczęściej pojawia się pięć pytań, które zestawiliśmy poniżej wraz z odpowiedziami na nie.

W Norwegii jest drogo, zwłaszcza jeśli ktoś przelicza korony na złotówki. Kraj fiordów to jedno z najdroższych państw do życia nie tylko w Europie, ale i na świecie. Zgodnie z najnowszymi danymi droższa jest tylko Szwajcaria. Wysokie ceny w Norwegii mają zarówno usługi, jak i towary. Jeżeli ktoś przyjeżdża tu po raz pierwszy, musi przygotować się na to, że norweskie ceny są znacznie wyższe od tych w Polsce. Za koszyk ok. 40 podstawowych produktów spożywczych, takich jak: chleb, jajka, ser, wędlina, mleko, woda, dżem, majonez, warzywa, owoce, trzeba średnio zapłacić 1086 koron*.

*Średnia cena za koszt zakupu 40 tych samych produktów w sześciu marketach: Kiwi, Meny, Coop Obs, Rema 1000, Spar, Coop Extra. Dane za 7 tydzień 2020. /enhver.no

Jednak całkiem indywidualną kwestią jest to, ile pieniędzy trzeba przygotować sobie na start. Sytuacja finansowa każdego jest zgoła odmienna, więc podczas planowania budżetu na początek pobytu w Norwegii należy wziąć pod uwagę takie kwestie, jak: koszt opłacenia mieszkania, ceny biletów komunikacji miejskiej czy innych dojazdów do pracy, wszelkie dodatkowe wydatki. Jeżeli pracodawca zapewnia komuś zakwaterowanie i wyżywienie, koszty utrzymania w kraju fiordów zdecydowanie maleją. Jeśli jednak pracownik musi poradzić sobie sam, powinien przygotować się, że mocno uśredniona cena miesięcznego czynszu za mieszkanie z dwiema sypialniami w całym kraju wynosi ok. 9060 koron (dane za grudzień 2019, SSB). Najdrożej jest oczywiście w Oslo, gdzie ogółem średni miesięczny czynsz, zgodnie z SSB, wyniósł w 2019 11 650 NOK.

Koszt biletów komunikacji miejskiej to ponad tysiąc koron. Przykładowo w Oslo bilet miesięczny dla osoby dorosłej na wszystkie strefy wynosi po ostatniej podwyżce 1960 koron.

– Muszę mieć paszport, jeśli lecę do Norwegii, czy dowód wystarczy? – to chyba jedno z najczęściej zadawanych nam pytań. Norwegia należy do strefy Schengen, czyli obszaru, gdzie zniesiono kontrolę graniczną na granicach wewnętrznych. W trakcie podróży do Norwegii w zupełności wystarczy więc posiadanie przy sobie dowodu osobistego.

Jednak to paszport, a nie dowód będzie zdecydowanie bardziej odpowiednim dokumentem potwierdzającym tożsamość przy dopełnianiu wszelkich formalności w norweskich instytucjach, a także podczas zakładania konta w banku (Norwegia bowiem nie wydaje dowodów osobistych swoim obywatelom). Wymogu przedłożenia polskiego paszportu trzeba się spodziewać np. podczas rejestracji pobytu w Urzędzie ds. Cudzoziemców (UDI)*.

*patrz: pytanie 4

Poniżej: po przyjeździe do Norwegii wielu Polaków zaskakują przede wszystkim ceny, ponieważ część osób jest przyzwyczajona do polskiego pułapu. Drogo jest zwłaszcza w stolicy. Wiele osób jednak przyznaje, że owszem, w kraju fiordów jest drożej, ale i zarobki są relatywnie wyższe. 

Numer identyfikacyjny to w Norwegii 11-cyfrowy odpowiednik polskiego numeru PESEL. Jest on niezbędny np. przy składaniu wniosku o nową kartę podatkową, a także podczas korzystania z usług bankowych, medycznych, edukacyjnych itp. W norweskim systemie istnieją dwa rodzaje numerów identyfikacyjnych: tymczasowy (d-nummer) i stały (fødselsnummer). 

D-nummer przyznawany jest obcokrajowcom, którzy zamierzają przebywać na terenie Norwegii krócej niż 6 miesięcy. Fødselsnummer otrzymuje się raz na całe życie, przyznawany jest osobom, które zamierzają przebywać w Norwegii dłużej niż 6 miesięcy. 

O nadanie d-nummer i fødselsnummer należy starać się w Urzędzie Podatkowym (Skatteetaten) lub w Centrum Obsługi Pracowników Zagranicznych (SUA). W Skatteetaten o uzyskanie numeru identyfikacyjnego mogą starać się osoby, które posiadają umowę o pracę na terenie Norwegii. Razem z numerem zostanie im przyznana karta podatkowa. 

Strona Urzędu Podatkowego
Strona SUA

Pozwolenia na pobyt to kwestia bardzo powiązana z uzyskaniem numeru identyfikacyjnego. Obywatele EU/EOG/EFTA, którzy posiadają ważny dowód tożsamości, mają prawo do pobytu i pracy na terenie Norwegii bez rejestracji przez trzy miesiące. Osoby, które po upływie tego okresu chcą zostać w kraju fiordów dłużej, muszą posiadać pracę. By po trzech miesiącach uzyskać zezwolenie na pobyt, należy zarejestrować się w Urzędzie ds. Cudzoziemców (UDI). Po internetowej rejestracji należy udać się do najbliższego posterunku policji (ewentualnie Centrum Obsługi Pracowników Zagranicznych, jeśli jest w danej miejscowości). Trzeba mieć ze sobą dowód tożsamości (najlepiej paszport) i umowę o pracę (ew. zaświadczenie o zatrudnieniu).

Krąży wiele różnych wersji na temat tego, czy Polacy muszą wymieniać prawo jazdy na norweski dokument uprawniający do jazdy samochodem. Norweski Zarząd Dróg i Autostrad (Statens vegvesen) jasno precyzuje, kto i w jakim przypadku musi wymieniać prawo jazdy. Obywatele UE/EOG, którzy są posiadaczami ważnych praw jazdy kategorii: A, AM, A1 lub A2 oraz B i B1 wydanych w Polsce, nie muszą wymieniać uprawnień na norweskie. Jeśli ktoś jednak chce jednak wymienić polskie prawo jazdy przed upływem daty wygaśnięcia dokumentu, otrzyma norweskie uprawnienia ważne 15 lat.  

Inne zasady obowiązują jednak posiadaczy praw jazdy kategorii C1, C1E, D1, D1E, C, CE, D, DE. Ważne uprawnienia wydane w Polsce są respektowane w Norwegii, ale tylko przez 5 lat. Po tym czasie muszą zostać odnowione. 

Te przepisy dotyczą osób, które wyrobiły prawo jazdy, zanim zaczęły na stałe mieszkać w Norwegii.

Pełna treść przepisów dotyczących prawa jazdy w Norwegii znajduje się tutaj. 

Należy też pamiętać, że ważne prawo jazdy dotyczy nie tylko terminu wydania dokumentu, ale również danych na nim zawartych. Jeśli będą one nieaktualne (np. zmieni się nazwisko posiadacza, jego adres), dokument uznaje się na nieważny. Koszt wydania nowego prawa jazdy w Norwegii to 350 NOK.

Przed wyjazdem do Norwegii warto dowiadywać się o realiach życia w tym kraju, przepisach itd. Dobrze jest na własną rękę starać się znaleźć jak najwięcej informacji, które ułatwią nam start za granicą. Wiele norweskich instytucji ma podstrony w języku polskim, gdzie można znaleźć podstawowe przepisy czy informacje. Istnieje także przewodnik w języki polskim dla osób, które dopiero przeprowadzają się do kraju fiordów – jednym z nich jest np. nyinorge.no.