Jak wziąć kredyt w Norwegii i nie żałować: oto pytania najczęściej zadawane ekspertom

Wszelkie kredyty to jednak niemałe zobowiązania i procesy, które wielu osobom mogą się wydawać wyjątkowo skomplikowane, szczególnie za granicą. Przed podjęciem decyzji o ubieganiu się o kredyt konsumencki w Norwegii, warto pochylić się nad kilkoma zagadnieniami, których analiza pozwoli uniknąć komplikacji w domowym budżecie. Poprosiliśmy doradcę finansowego – Justynę Muszyńską z firmy Multinor finans – o odpowiedzi na pytania zadawane im najczęściej przez klientów zainteresowanych pożyczką w kraju fiordów.

Kredyt konsumencki (forbrukslån) to pożyczka bez zabezpieczenia, którą można uzyskać na dowolny cel w Norwegii. Kwota kredytu konsumenckiego waha się od 5 do 500 tys. koron. Spłatę kredytu można rozłożyć maksymalnie na 5 lat, jednak możliwe jest uzyskanie kredytu z okresem spłaty nawet do 15 lat – w takim przypadku wymóg stanowi przeznaczenie całej sumy kredytu na refinansowanie innych zobowiązań.

– Oferty kredytów konsumenckich są opracowywane dla każdego kredytobiorcy indywidualnie – zaznacza Justyna Muszyńska, doradca ds. finansowych. O taką pożyczkę może się ubiegać praktycznie każdy, kto skończył 23 lat i ma stały numer personalny, a także jest zameldowany w Norwegii. Oferty przyznawane są z reguły osobom, które posiadają udokumentowany stały dochód roczny z tytułu pracy w wysokości minimum 220 tys. koron brutto. Wymagana dokumentacja to ostatni odcinek z pensji oraz skattemelding. – Warto składać zapytania, aby sprawdzić, czy faktycznie przysługuje nam kredyt konsumencki – dodaje Muszyńska.

Wątpliwości krok po kroku rozwiewa Justyna Muszyńska. Aby móc ubiegać się o stały numer personalny (fødselsnummer) w Norwegii, należy udać się do lokalnego oddziału Skatteetaten (Urzędu Podatkowego). W Skatteetaen, w dziale Folkeregisteret, trzeba wypełnić wniosek oraz dołączyć dokumentację: ważny dokument tożsamości, minimum półroczny kontrakt o pracę oraz umowę kupna lub najmu mieszkania. Na przyznanie stałego numeru personalnego czeka się zazwyczaj od 3 do 4 tygodni. Po otrzymaniu fødselsnummeru można zawnioskować o kredyt konsumencki w Norwegii.

Warto mieć na uwadze, że zdolność kredytowa jest rejestrowana przez agencje gromadzące dane o dłużnikach, takie jak np. Experian czy Bisnode (odpowiednik polskiego Biura Informacji Kredytowej – BIK). Po otrzymaniu numeru personalnego w Norwegii, należy skontaktować się z Experianem oraz Bisnode i poprosić o obliczenie na jego podstawie wyniku/zdolności kredytowej.

Muszyńska: - Banki, w których posiadamy konto, często proponują nam kredyt konsumencki lub kartę kredytową. Większość z nas uważa, że skoro jesteśmy klientami banku, to na pewno przedstawi nam on świetną ofertę. Z doświadczenia wiem, że ciężko określić, czy otrzymana oferta jest naprawdę konkurencyjna. Warto w takiej sytuacji sprawdzić oferty w innych bankach – miejmy jednak na uwadze, że oferty widniejące na stronach www poszczególnych banków to jedynie kalkulacja, a nie wiążąca oferta.

Na rynku można skorzystać z pomocy pośredników kredytowych, którzy posiadają umowy z bankami i za pomocą jednego wniosku kredytowego online wysyłają zapytanie nawet do 18 banków w Norwegii. Po otrzymaniu ofert łatwiej ocenić, czy oferta otrzymana od „naszego” banku jest atrakcyjna, czy jednak lepiej będzie skorzystać z oferty konkurencji.

– Banki posiadają różne wymogi dotyczące stażu pracy lub zarobków w Norwegii, natomiast im dłużej pracujemy i im więcej zarabiamy, tym lepiej bank oceni naszą zdolność kredytową – wyjaśnia Justyna Muszyńska z Multinor finans. W trakcie ubiegania się o kredyt konsumencki należy zwrócić uwagę na wysokość oprocentowania nominalnego oraz rzeczywistego, na koszt utworzenia kredytu, który jest zależny od oferty konkretnego banku oraz od wysokości kwoty kredytu konsumenckiego.Następnym ważnym parametrem jest okres spłaty zadłużenia oraz miesięczna rata. Po wstępnym wyrażeniu zgody na ofertę, bank udostępnia klientowi link do oferty wraz z umową kredytową. – Umowa kredytowa zazwyczaj jest ważna przez 30 dni, dlatego nie podejmujmy pochopnie decyzji – radzi Muszyńska. Należy sumiennie przeczytać umowę kredytową i sprawdzić, czy na pewno kwota kredytu, oprocentowanie nominalne i rzeczywiste oraz miesięczna rata nie uległy zmianie. Warto też zasięgnąć opinii doradcy finansowego, nie bójmy się zadawać pytań w razie niejasności.

Nie, pośrednicy kredytowi nie pobierają prowizji od kredytu ani żadnych innych opłat za pomoc w otrzymaniu kredytu konsumenckiego. Pośrednicy zarabiają na podstawie umów z bankami, nie na opłatach indywidualnych.

– Tak: kredyt konsumencki w Norwegii można spłacić tak naprawdę w każdym dogodnym momencie. Na przykład, jeżeli oferta kredytowa została oparta na 5-letnim okresie spłaty, a kredyt spłacimy już po 3 latach, to zaoszczędzimy 2 lata płacenia odsetek – wyjaśnia Justyna Muszyńska. Polacy często wnioskują o dłuższy okres spłaty, tak aby miesięczna rata była niska i nie obciążała ich domowego budżetu. Statystyki pokazują, że zaciągane przez nas kredyty konsumenckie są spłacane szybciej, niż przewiduje to umowa, przez co banki w Norwegii bardzo chętnie oferują swoje usługi mieszkańcom kraju fiordów pochodzącym z Polski.

– Tak jak wspominałem wcześniej, oferty kredytów konsumenckich są opracowywane dla każdego kredytobiorcy indywidualnie i wiele czynników ma wpływ na wysokość oprocentowania. Banki w Norwegii starają się prześcigać z parametrami, żeby zyskać możliwą największą konkurencyjność na rynku i żeby to właśnie ich oferta została wybrana przez konsumenta – tłumaczy doradca finansowy. Obecnie oprocentowanie kredytów konsumenckich waha się na poziomie od 6,49 proc. do nawet 26,9 proc., w zależności od indywidualnej zdolności kredytowej wnioskodawcy.

Według wyjaśnień doradcy finansowego oprocentowanie nominalne to oprocentowanie kredytu, które opracował dla nas bank na podstawie parametrów naszej zdolności kredytowej. Oprocentowanie rzeczywiste natomiast to oprocentowanie nominalne plus wszystkie inne koszty i opłaty związane z kredytem, takie jak koszt utworzenia kredytu, opłata za wystawienie faktury papierowej lub elektronicznej czy miesięczna opłata ratalna. Kwota kredytu i okres spłaty również mają wpływ na wysokość oprocentowania rzeczywistego.

Justyna Muszyńska: – Klient ma prawo wnioskować o kredyt konsumencki, nie posiadając BankID, jednak banki będą wymagać elektronicznego podpisu w razie wyrażenia chęci podjęcia kredytu. Pamiętajmy, że umowa kredytowa jest ważna przez 30 dni, a utworzenie BankID nie jest szczególnie problematyczne i czasochłonne. Wystarczy udać się do oddziału banku, w którym posiadamy konto bankowe, i poprosić o uruchomienie usługi BankID oraz wylegitymować się ważnym dokumentem tożsamości (paszport lub norweski dokument ze zdjęciem). Po załatwieniu formalności w banku czas oczekiwania na BankID to średnio 7 dni.

Często klienci proszą o udzielenie kredytu konsumenckiego, aby móc spłacić wszystkie zadłużenia obłożone nadzorem i zostać wypisanym z rejestru zadłużeń. – Niestety, banki w Norwegii nie dają możliwości ubiegania się o kredyt konsumencki, kiedy posiadamy aktywne zadłużenie w postaci inkasso, ponieważ wychodzą z założenia, że nie można spłacić zadłużenia innym zadłużeniem – mówi Muszyńska. Niektóre banki w Norwegii pracują nad utworzeniem takiej oferty kredytowej, jednak na tę chwilę nie istnieje taka możliwość.

Opcje porównuje doradca finansowy z Multinor finans: – Ubiegając się o kredyt na samochód, otrzymamy ofertę z niższym oprocentowaniem, jednak banki narzucą nam najdroższy typ ubezpieczenia, czyli fullkasko. Zazwyczaj wymagają również wkładu własnego. Osoby niemające zniżek w Norwegii mogą wtedy ponieść spore roczne koszta z tytułu ubezpieczenia. Istnieje niepisana zasada, że do 150 tys. koron bardziej opłaca się wziąć kredyt konsumencki i wykupić dogodne dla siebie ubezpieczenie. Samochód nie będzie wówczas stanowił zabezpieczenia kredytu ani nie będzie kredytowany, dzięki czemu w przyszłości nie pojawią się kłopoty ze sprzedażą pojazdu.

Zgodnie z wyjaśnieniami naszych doradców różnica między kredytem konsumenckim a linią kredytową polega na tym, że kredyt konsumencki zakłada stałe ramy odnośnie miesięcznych rat i okresu spłaty, które są oparte na kwocie kredytu oraz okresie spłaty. – Oczywiście wciąż mamy prawo „nadpłacać” raty tak, aby wcześniej spłacić kredyt. Linia kredytowa pozwala nam dowolnie dysponować środkami, a miesięczna rata jest uzależniona od kwoty, którą na ten moment dysponujemy – analizuje doradca.

Na przykład, jeżeli podjęliśmy linie kredytową na 500 tys. koron, gdzie 200 tys. koron jest zamrożone – miesięczna rata jest obliczona na bazie 300 tys. koron, którymi dysponujemy. Płacimy odsetki tylko za te 300 tys. koron, bank wystawia fakturę na kwotę odsetek, a nadpłacana przez nas kwota to kapitał. Zamrożonymi środkami możemy w każdej chwili dobrowolnie dysponować. – Linia kredytowa cieszy się coraz większą popularnością dzięki dogodnemu systemowi ratalnemu oraz wolności, która pozwala nam dysponować środkami wedle naszych potrzeb i preferencji – podsumowuje.

Zdaniem Justyny Muszyńskiej nic nie stoi na przeszkodzie, aby osoby, które prowadzą działalność na terenie Norwegii, mogły ubiegać się o kredyt konsumencki. Dokumentacja wymagana przez banki to resultatregnskap za bieżący rok (bilans zysków i strat), næringsoppgave (dodatek do rozliczenia rocznego za poprzedni rok) oraz skattemelding.

O ile banki nie mają nic przeciwko współkredytobiorcom, to wniosek kredytowy, w którym widnieje relacja typu rodzic-dziecko, rodzeństwo czy kuzynostwo, nie zostanie przez bank zaakceptowana – podkreśla Muszyńska. Jedynie osoby, które są małżeństwem, są w zarejestrowanym związku lub w konkubinacie, mogą wspólnie wnioskować o kredyt konsumencki w Norwegii.

Justyna Muszyńska: – Oczywiście, odsetki od każdego kredytu konsumenckiego, który podjęliśmy na terenie Norwegii, można odliczyć od podatku. Każdego roku otrzymujemy zestawienie z banku, które wykazuje saldo naszego zadłużenia oraz kwotę zapłaconych odsetek. Dane te zostają automatycznie zaciągnięte do naszego skattemeldingu i widnieją w punkcie 3.3/4.8 „Renter, gjeld, andre kapitalkostnader og fradrag”. Jeżeli nie widzimy naszego kredytu konsumenckiego na skattemeldingu, warto uwzględnić to zadłużenie, posiłkując się zestawieniem rocznym z banku lub zlecając rozliczenie firmie, która specjalizuje się w rozliczeniach podatkowych w Norwegii.

W ostatnich latach refinansowanie zyskało dużo na popularności, a statystyki wykazują, że w skali miesiąca banki równie często refinansują zadłużenia co udzielają nowych kredytów – zauważa doradca finansowy. Polacy w Norwegii często mają trudności ze zbudowaniem zdolności kredytowej i na samym początku swojej przygody z kredytami w kraju fiordów nie mogą liczyć na korzystne oprocentowanie. Naszymi potrzebami finansowymi często kieruje określony cel, taki jak na przykład remont lub kupno samochodu. – Kiedy podczas pierwszego wniosku kredytowego otrzymujemy ofertę na niższą kwotę niż potrzebujemy, nie powinniśmy się poddawać – radzi Muszyńska. Zdaniem doradcy finansowego warto przyjąć ofertę na niższą kwotę kredytu lub z gorszym oprocentowaniem, sumiennie spłacać raty i po minimum 6 miesiącach złożyć nowy wniosek kredytowy z opcją refinansowania.

Jako kredytobiorcy z historią kredytową stajemy się konkurencyjni na rynku i to banki „walczą” o to, aby zaoferować nam korzystne warunki. Na przykład jeżeli pierwotnie wnioskowaliśmy o 200 tys. koron, a otrzymaliśmy ofertę na 70 tys. koron i ją zaakceptowaliśmy, możemy wnioskować ponownie o 200 tys. koron. Wówczas banki przychylniej spojrzą na nasz wniosek, oferta powinna opiewać na preferowaną przez nas kwotę, a oprocentowanie będzie niższe. Żyjemy w czasach, gdzie nasza sytuacja życiowa potrafi diametralnie ulec zmianie w przeciągu kilku miesięcy. Nowa umowa o pracę, podwyżka, zmiana pracy czy dodatkowe dochody z tytułu najmu korzystnie wpływają na naszą zdolność kredytową. – Każdy, kto posiada zadłużenia w Norwegii, powinien raz na 6-12 miesięcy wysłać wniosek o refinansowanie, żeby sprawdzić, czy może ubiegać się o kredyt na korzystniejszych warunkach – mówi Justyna Muszyńska.

Dzięki refinansowaniu nie musimy spłacać 2, 3 czy 4 rat miesięcznie, tylko łączymy nasze kredyty w jedno, dogodne i prawie zawsze tańsze zadłużenie. Firmy zajmujące się pośrednictwem kredytowym mogą dogodnie, bez wychodzenia z domu wysłać wniosek o refinansowanie nawet do 18 banków w Norwegii, dzięki czemu prawdopodobieństwo tego, że otrzymamy korzystniejszą ofertę kredytowania niż tę, którą posiadamy, jest bardzo wysoka.