Przepisy dot. antykoncepcji w Norwegii są bardziej liberalne od regulacji w Polsce.
Fot. Nicolas DUPREY/CD 78; Flickr.com (CC BY-ND 2.0)
Antykoncepcja w Norwegii jest powszechna. Choć Norwegia ma liberalne prawo aborcyjne w porównaniu do m.in. Polski, to społeczeństwu i tak zaleca się korzystanie z odpowiednich metod zabezpieczeń przed ciążą. Prawo kraju fiordów jest tak skonstruowane, by metody zapobiegania ciąży były znane i łatwo dostępne dla potencjalnych najmłodszych użytkowników.
Środki antykoncepcyjne w Norwegii dostępne są na receptę. Zainteresowane kobiety mogą ją otrzymać od lekarza rodzinnego i lekarzy specjalistów, a także pielęgniarki i położnej. Zazwyczaj są wypisywane bez zbędnych formalności – medycy nie wymagają przeprowadzenia wywiadu lekarskiego w przypadku kontynuowania terapii hormonalnej. Wyjątek stanowią osoby cierpiące na wybrane schorzenia. W zależności od wybranej metody antykoncepcji, osoba wypisująca receptę może skierować pacjentkę na badanie, które wskaże możliwość występowania efektów ubocznych. Jak informuje portal norweskiej opieki zdrowotnej – Helsenorge – do grupy chorób wymagających szczególnej ostrożności należą m.in. cukrzyca i zaburzenia krzepliwości krwi. Odmienne postępowanie zalecane jest również kobietom karmiącym piersią oraz po niedawnej ciąży.
Dofinansowanie dla młodych kobiet
Norweska służba zdrowia oferuje specjalny program wsparcia dla kobiet, które nie ukończyły 22 roku życia. Zainteresowane mogą otrzymać dofinansowanie do zakupu środków antykoncepcyjnych. Od 1 stycznia 2023 roku składka kwartalna wynosi 129 NOK. Pacjentki, przy wyborze metod długodziałających, mogą wykorzystać kwotę przeznaczoną na pół roku (258 NOK) lub cały rok (516 NOK). W przypadku kupna medykamentów działających kilka lat, dopłata zostaje zwiększona. – Wkład, który otrzymasz, sprawi, że niektóre środki antykoncepcyjne będą całkowicie bezpłatne, w zależności od tego, jak długo będą działać i ile masz lat – informuje Helsenorge. Obniżka ceny naliczana jest w aptece.
Pacjentka w wieku 19 lat może liczyć na otrzymanie bezpłatnej antykoncepcji, jeśli wybierze metodę działającą przez trzy lata. Kwota dofinansowania wyniesie wówczas maksymalnie 1548 NOK. Można ją przeznaczyć na m.in. implant antykoncepcyjny lub wkładkę wewnątrzmaciczną. Obie metody są skuteczne przez kilka lat. W przypadku korzystania z pigułek antykoncepcyjnych, plastrów i innych metod krótkodziałających, osoby do 22 roku życia mogą wykupić półroczny zapas medykamentów.
Od 1 stycznia 2022 roku pielęgniarki i położne mogą przepisywać antykoncepcję dziewczętom poniżej 16 roku życia. Wcześniej prawo do tego posiadali tylko lekarze. Jak informował ówczesny minister zdrowia – Bent Høie – to metoda walki z niechcianą ciążą i ewentualną decyzją o aborcji. – Ważne jest, abyśmy mieli służbę zdrowia, która zaspokaja potrzeby młodych ludzi. Dlatego zadbamy, aby antykoncepcja była łatwiej dla nich dostępna – komentował decyzję szef resortu.
W Norwegii funkcjonują strony internetowe i organizacje, które stanowią wsparcie dla osób szukających odpowiedniej metody antykoncepcji. Poza portalami służby zdrowia są to m.in. ung.no oraz witryna organizacji Sex og samfunn. screenshot
Młode osoby mają prawo do tajemnicy lekarskiej
Osoby niepełnoletnie, chcące uzyskać receptę na środki antykoncepcyjne, mogą samodzielnie zgłosić się do lekarza lub pielęgniarki. Alternatywą jest również skorzystanie z usług młodzieżowego ośrodka zdrowia lub pracowników służby zdrowia obecnych w szkole. Osoby, które nie chcą, by w dokumentacji znalazł się zapis o stosowanych metodach dostępny dla rodziców, posiadają możliwość zgłoszenia sytuacji do organów służby zdrowia. Te mają obowiązek ukrycia informacji przed rodzicami.
Antykoncepcja awaryjna w Norwegii
Poza liberalnym podejściem do aborcji i klasycznych metod zapobiegania ciąży, Norwegowie prowadzą także swobodną politykę w stosunku do antykoncepcji awaryjnej. Inaczej niż nad Wisłą, pigułki EllaOne oraz inne tabletki „dzień po” dostępne są bez recepty. W cenie około 300-350 NOK można je nabyć w każdej aptece. Często spotykane są również w drogeriach.
Przykładowe ceny antykoncepcji dostępnej bez recepty w Norwegii:
Wkładka antykoncepcyjna Nova T 380 – 834,90 NOK,
Pessar – 514,90 NOK,
Tabletka EllaOne – 314 NOK,
Tabletka Levonorgestrel Norfri – 284,90 NOK,
Tabletka Norlevo – 189 NOK,
Prezerwatywy (10 szt.) – 80-119 NOK.
W Norwegii dostępny jest również zabieg sterylizacji. Mogą z niego skorzystać kobiety i mężczyźni w wieku powyżej 25 roku życia. Jeśli pacjentka lub pacjent zdecyduje się na publiczną służbę zdrowia, opłata wynosi 1268 NOK w przypadku mężczyzn i 6079 NOK w przypadku kobiet. Fot. stock.adobe.com/licencja standardowa
Pacjentki, które nie są pewne doboru odpowiedniej metody antykoncepcji, nie muszą korzystać z wizyty u lekarza. Mogą zasięgnąć porady za pośrednictwem Helsenorge oraz umówić się na wizytę w ośrodkach wsparcia – m.in. organizacji Sex og samfunn. Mieszkańcy Norwegii mają także możliwość otrzymania darmowych prezerwatyw. Te dostępne są m.in. w ośrodkach zdrowia. Zainteresowani mogą zamówić je także za pośrednictwem strony internetowej Gratiskondomer.no. W ciągu siedmiu dni Urząd ds. Zdrowia przekaże wskazanej osobie 15 prezerwatyw.
Źródła: Helsenorge, Sex og samfunn, ung.no, Ministerstwo Zdrowia i Opieki, MojaNorwegia.pl
