Koniec blokady wniosku o członkostwo: Szwecja wreszcie dołączy do NATO

Szwecja złożyła wniosek o członkostwo w maju ubiegłego roku w ramach wysiłków na rzecz poprawy bezpieczeństwa i stabilności w północnej Europie po rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Jednak aż do minionego poniedziałku Turcja nie chciała wyrazić zgody na przyjęcie nowego państwa do NATO.

Główny argument stanowiła obecność w Szwecji kurdyjskich bojowników i zdaniem Turcji kraj musiał zrobić więcej, by rozprawić się z grupami rebeliantów, takimi jak Partia Pracujących Kurdystanu (PKK), którą wraz z UE i USA uważa za organizację terrorystyczną.

W wyniku burzliwych rozmów prawicowego premiera Szwecji Ulfa Kristerssona z prezydentem Recepem Tayyipem Erdoganem Turcja odblokowała wreszcie wniosek i Szwecja może oficjalnie dołączyć do Sojuszu. Chociaż o przystąpienie do NATO zaczęła ubiegać się socjaldemokratyczna poprzedniczka Kristerssona, Magdalena Andersson, zapewnienie członkostwa stało się kluczowym priorytetem polityki zagranicznej po objęciu stanowiska przez nowego premiera w październiku 2022.

Szwecja wprowadziła w czerwcu surowsze przepisy antyterrorystyczne, zabraniając udzielania pomocy finansowej lub logistycznej grupom terrorystycznym. Wznowiono również eksport broni do Turcji, co mogło przyczynić się do zyskania przychylności władz z Ankary. Niektórzy krytycy twierdzą jednak, że Szwecja została potencjalnie wykorzystana jako karta przetargowa w znacznie większej grze prowadzonej przez tureckiego przywódcę. Erdogan zażądał bowiem od Szwecji długiej listy ustępstw, a ostatnio również przyjęcia samej Turcji do Unii Europejskiej.

Ponadto według majowego sondażu przeprowadzonego przez firmę Novus 38 proc. Szwedów jest przeciwnych lub niepewnych co do przystąpienia Szwecji do NATO. W społeczeństwie istnieją także obawy, jak zmiana taktyki Szwecji wpłynie na globalny wizerunek kraju po dziesięcioleciach zadeklarowanej neutralności i czym poskutkują negocjacjie z Turcją.

Dla zwolenników NATO członkostwo Szwecji w Sojuszu jest jednak niezbędne, ponieważ zwiększy bezpieczeństwo w niestabilnym okresie sytuacji geopolitycznej w Europie. Teraz, kiedy w kwietniu do Sojuszu dołączyła Finlandia, razem ze Szwecją NATO będzie liczyć 32 państwa.

Norwescy reprezentanci władz przyjęli informację o odblokowaniu wniosku skandynawskich sąsiadów entuzjastycznie. Premier Jonas Gahr Støre nazwał to historycznym momentem, podkreślając, że cały region nordycki razem stanie się silniejszy dzięki poszerzeniu składu Sojuszu. Wraz z minister spraw zagranicznych Anniken Huitfeldt Støre entuzjastycznie powitał premiera Szwecji Ulfa Kristerssona przed ich hotelem w Wilnie, gdzie w tym tygodniu odbywa się szczyt NATO.

- Będziemy mogli liczyć na wsparcie Szwecji w obronie Norwegii. A Szwecja może liczyć na wsparcie Norwegii. (...) Możemy mówić tym samym językiem obronnym, możemy korzystać z tych samych instrukcji i wytycznych dotyczących tego, jak ćwiczymy i współpracujemy z innymi sojusznikami - powiedział premier Jonas Gahr Støre w rozmowie z NTB.

Według norweskich mediów wiadomość z Litwy została powszechnie przyjęta z ulgą i poparciem, także po tym, jak Jens Stoltenberg, lider Sojuszu, ogłosił tak zwaną „szybką ścieżkę”, aby sama Ukraina została przyjęta do NATO po zakończeniu wojny.

Premier Norwegii od dawna podkreśla znaczenie współpracy obronnej ze Szwecją, która postanowiła zakończyć długą historię neutralności wkrótce po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym ubiegłego roku. Norwegia dzieli granicę ze Szwecją i Finlandią, i wszystkie trzy kraje są chętni do wzmożonej pracy w kwestiach i operacjach obronnych.

Źródła: NATO, Dagsavisen, NTB, BBC, newsinenglish.no, mojanorwegia.pl