Obecnie większość lektur, którym norwescy odbiorcy oddają się w Wielkanoc, jest napisana przez nordyckich autorów.
wikimedia.org/ fot. Mlang.Finn/ public domain
Okres wielkanocny większości z nas kojarzy się z nadejściem wiosny, baziami i żonkilami w wazonie, dekoracjami w postaci kurczaczków, pisanek i zajączków, a także kilkudniowym urlopem i czasem spędzonym z rodziną. W Norwegii do tego zestawu należałoby jednak dodać… morderstwa, porwania i niewyjaśnione zagadki.
Dlaczego? Ponieważ w kraju fiordów påskekrim, czyli wielkanocne czytanie i oglądanie kryminałów, to element tradycji. Jakie tytuły książek z dreszczykiem w tle będą na topie w tym roku?
Zaczęło się od fake newsa…
Szum wokół påskekrim powstał dzięki kampanii marketingowej przeprowadzonej przez jednego z największych norweskich wydawców, Gyldendal, w 1923 roku. W okolicach Wielkiej Nocy w gazecie Aftenposten pojawił się wówczas artykuł „Splądrowano kolej w Bergen” (Bergenstoget plyndret i natt).
Przyciągający, ale jednak fałszywy nagłówek, okazał się tytułem mającej się wkrótce ukazać powieści kryminalnej autorów Nordahla Griega i Nilsa Lie, a nie prawdziwą historią. Reklama z pogranicza fake newsa okazała się skuteczna: cały początkowy nakład 7 tys. książek został wyprzedany w ciągu kilku dni.
Ten sukces zainspirował także innych wydawców, którzy postanowili wykorzystać okres świąteczny do promocji kryminałów i thrillerów, co z biegiem lat przerodziło się w regularny zabieg, a Norwegom czytanie opowieści z dreszczykiem w ramach påskekrim weszło w krew.
Obecnie większość lektur, którym norwescy odbiorcy oddają się w Wielkanoc, np. po całodniowym szaleństwie na stoku, jest napisana przez nordyckich autorów jako część podgatunku nordic noir, który zyskał na popularności i znaczeniu w latach 90. XX wieku, a teraz jest znany szerokiej grupie odbiorców na całym świecie m.in. dzięki emisji seriali kryminalnych i detektywistycznych w telewizji i na platformach streamingowych.
Jakie książki autorstwa norweskich twórców kryminałów warto przeczytać w te święta? Oto kilka świeżo wydanych propozycji.
Dlaczego nikt nie szuka tego chłopca?
Tytuł książki, Hundedager, nawiązuje do kanikuły, szczególnie gorącej pory w roku. W najnowszej książce Geira Tangena z ponownym udziałem nadinspektora Gabriela Fjella mały chłopiec zostaje znaleziony zamordowany w okolicy turystycznej w Haugesund. Brutalna przemoc wobec bezbronnego dziecka szokuje nawet doświadczonych policjantów. Sprawą zajmują się Fjell i jego zespół, a śledcza Kripos Aida Ibrahim przyjeżdża z Oslo, aby pomóc im w pracy.
Po kilku dniach jednak nikt nie zgłasza zaginięcia chłopca, a policjanci nie są w stanie zidentyfikować ciała dziecka. W tym samym czasie lokalny niezależny dziennikarz przewraca pierwszą kostkę domina w mrocznej tajemnicy.
Królewskie porwanie
Skaugum, wczesna wiosna, o 04:41. Siedmiu mężczyzn w czarnych mundurach odbiera życie strażnikom rodziny następcy tronu i porywa norweską księżniczkę. Cała Norwegia jest postawiona w stan gotowości. Norweskie służby ratownicze zwracają się do policyjnego śledczego Fransa Nansena, który ma odrębną przeszłość w siłach specjalnych.
Ale Nansen musi opiekować się własną małą córeczką, po tym, jak stracił żonę w pożarze. Dopiero samemu następcy tronu udaje się przekonać Nansena do podjęcia się niemożliwej misji: na własną rękę musi przekroczyć północną granicę, odnaleźć księżniczkę i sprowadzić ją z powrotem na terytorium Norwegii żywą.
Tak zapowiada się Den kongelige kidnappingen (Królewskie porwanie) autorstwa Ulrika Høisæthera.
Mroczne przygody gwiazdy rocka
Chociaż Tore Aurstad zadebiutował jako autor powieści dla dzieci, tym razem zdecydował się na horror literacki, Nattreise. Bohater książki, Thomas Dahl, to były gwiazdor rocka i prezenter, który ma za sobą wiele skandali. Teraz tworzy program telewizyjny na odległej wyspie w północnej Norwegii i wraz z jego uczestnikami zamieszkuje rzekomo nawiedzony dom należący do okultystycznej sekty.
Sceptyczny dotychczas Thomas doświadcza dziwnych wydarzeń, które sprawiają, że zaczyna się zastanawiać, czy opowieści o domu są prawdziwe, i wkrótce zdaje sobie sprawę, że wokół czyha niebezpieczeństwo. Thomas jest zmuszony zmierzyć się z przeszłością własną i domu, ale może być już za późno.
Śnieżna Pantera ratuje Svalbard
Ylva Nordahl i kobieta, która napisała jej postać, powracają. Autorka Mayday, Grethe Bøe, tym razem raczy fanów kryminałów kontynuacją swojego debiutu, Śnieżną Panterą (Snøleoparden).
Planowany jest atak terrorystyczny na jeden z atomowych okrętów podwodnych NATO na Svalbardzie. Za projektem zamachu stoi sojusz przemysłu zbrojeniowego, islamskich fundamentalistów i chińskiego wywiadu. Jedyną osobą, która może powstrzymać atak, jest właśnie pilot śmigłowca, Ylva Nordahl.
Ostatnia podróż taksówkarza
Ofiara z podejrzaną przeszłością. Policjant, który ma coś do udowodnienia. Co wyniknie z tej kombinacji w Pasażerze (Passasjeren) Svena Pettera Næssa?
Karl Kolstad to gangster, który został biznesmenem i założył własną firmę taksówkarską. Kontrowersyjny mężczyzna nieustannie znajduje się w centrum uwagi policji. Pewnego ranka zabiera pasażera do taksówki i wyrusza w swoją ostatnią podróż. Tymczasem pierwszy oficer Harinder Singh wraca do policji w Oslo po tym, jak wypadł z łask Kripos. Teraz powierzono mu zadanie zbadania morderstwa z taksówki, ale na jaw musi wyjść wiele tajemnic…
Jak test DNA może zmienić czyjeś życie?
Tego możecie dowiedzieć się z propozycji na påskekrim od Ellen G. Simensen, Den navnløse arven (Bezimienne dziedzictwo).
Pewnego czerwcowego wieczoru 2000 roku grupa młodych ludzi zbiera się nad stawem pod miastem, aby świętować przejście do szkoły średniej. Atmosfera jest wesoła, dopóki nad ranem nie okazuje się, że jedna z dziewczyn padła ofiarą gwałtu. Jej zemsta kończy się tragedią dla sprawców.
16 lat później zostaje brutalnie zamordowany lekarz w klinice leczenia niepłodności w Ringerike. Śledczy Lars Lukassen jest powiązany ze sprawą. Policja szybko dochodzi do wniosku, że została wciągnięta w śledztwo, które okaże się mieć głębokie konsekwencje dla norweskiego systemu dawców nasienia i życia ludzi, ale także dla samego Lukassena.
Źródła: gyldendal.no, norli.no, vigmostadbjorke.no, cappelendamm.no, ark.no, aschehoug.no, snl.no, MojaNorwegia.pl