To będzie ostatnia podwyżka stóp procentowych w Norwegii? Ekonomiści spekulują

Raporty Norges Bank są ważnymi wskaźnikami temperatury norweskiej gospodarki i stanowią tło decyzji w sprawie stóp procentowych. Najnowszy z nich pokazuje słabszy wzrost przed zimą, w związku z czym ekonomiści nie są zgodni co do tego, kiedy nastąpi obniżka stóp procentowych.

Bank centralny stara się obniżyć wzrost cen (inflację), chłodząc gospodarkę poprzez podwyżki stóp procentowych. Inflacja w Norwegii stopniowo spada: osiągnęła w sierpniu 4,8 proc. w porównaniu z 5,4 proc. w lipcu. Jednak Norges Bank bardziej interesuje się inflacją bazową, która uwzględnia zmiany podatków i cen energii. W sierpniu wyniosła 6,3 proc., w porównaniu z rekordowymi 7 proc. w lipcu.

– Prawdopodobnie teraz nastąpi skok stóp procentowych, ale ostatni – mówi główny ekonomista Kyrre M. Knudsen w SpareBank 1 SR-Bank i zwraca uwagę, że ostatni raport pokazuje stłumiony wzrost gospodarczy przy mniejszej presji inflacyjnej. – Podsumowując, Norges Bank może być nieco mniej zaniepokojony presją na gospodarkę – dodaje.

Tym samym szczyt głównej stopy procentowej ma zakończyć się na poziomie 4,25 proc., podczas gdy oprocentowanie kredytów hipotecznych będzie nieco wyższe. Wkrótce zatem w Norwegii powinna się pojawić dyskusja o tym, jak długo szczyt ten się utrzyma, i czy pierwsza obniżka stóp procentowych nastąpi w czerwcu przyszłego roku.

Ekonomista Nordea Markets, Dane Cekov, również stwierdza, że ​​szczyt stóp procentowych zostanie osiągnięty prawdopodobnie w tym tygodniu. Podkreśla jednak, że do obniżek stóp procentowych jeszcze daleko.

– Ogólnie rzecz biorąc, raport wskazuje na miękkie lądowanie norweskiej gospodarki – pisze w komentarzu cytowanym przez E24.

Norges Bank podniósł stopy procentowe w szybkim tempie, aby zahamować inflację, która w dalszym ciągu pozostaje znacznie powyżej celu docelowego wynoszącego 2 proc., chociaż ostatnio nieco osłabła.

Na poprzednim sierpniowym posiedzeniu bank podniósł stopę procentową o ćwierć punktu procentowego do 4 proc. – najwyższego poziomu od 2008 roku. Jednocześnie zapowiedziano dalszą podwyżkę na wrzesień, jeśli gospodarka będzie rozwijać się zgodnie z oczekiwanym trendem.

Samo ustalanie stóp procentowych wiąże się z celami określonymi w ustawie o banku centralnym, która stanowi, że stopa procentowa musi być ustalana tak, aby zapewnić w czasie niską i stabilną inflację na poziomie bliskim 2 proc. Ponadto polityka pieniężna musi przyczyniać się do wysokiej i stabilnej produkcji i zatrudnienia.

Stopę procentową ustala się w Norwegii osiem razy w roku, ale można ją również zmienić w nadzwyczajnych przypadkach, np. podczas kryzysu, poza zaplanowanymi spotkaniami. Wysoki wzrost cen nęka Norges Bank od dwóch lat, co doprowadziło do 12 podwyżek stóp procentowych.

Inflacja spada obecnie nawet szybciej, niż zakładał Norges Bank. Kyrre M. Knudsen uważa, że ​​wkrótce będziemy mówić bardziej o recesji niż o inflacji.

– Jest bardzo prawdopodobne, że w Norwegii wkrótce będziemy mieli recesję. Może się też zdarzyć, że obawy związane z nagłą recesją zastąpią dzisiejsze obawy dotyczące wysokiej inflacji – mówi Knudsen.

Istnieje ryzyko, że recesja będzie gwałtowna i że spowoduje duży wzrost bezrobocia. Jeśli połączyć to z faktem, że inflacja nie spadnie, Norges Bank będzie w patowej sytuacji. W takim scenariuszu bank centralny musi utrzymać stopy procentowe na wysokim poziomie, jednocześnie zwiększając bezrobocie i stopień utraty pracy.

– To tzw. scenariusz stagflacji (stagflation). Chociaż w tej chwili tak bardzo się tego nie boimy, jest to coś, o co się martwimy – dodaje Knudsen.

Przed weekendem ukazały się nowe szacunki rozwoju gospodarczego dla gospodarki norweskiej i międzynarodowej. Z raportu wynika, że w tym roku nastąpi większe ochłodzenie gospodarki niż w poprzedniej analizie ekonomicznej.

Nowe dane Centralnego Biura Statystycznego (SSB) pokazują, że inflacja cen gwałtownie spadła w sierpniu, zwłaszcza z powodu tańszej energii elektrycznej. Spółki należące do sieci banku uważają, że ogólna aktywność gospodarcza w Norwegii wzrośnie w trzecim kwartale bieżącego roku. Firmy spodziewają się jednak spowolnienia wzrostu w okresie poprzedzającym zimę. Słabsza rentowność niż w analogicznym okresie ubiegłego roku jest szczególnie związana z wyższymi cenami zakupów i kosztami pracy.

Główny ekonomista Jan L. Andreassen z grupy Eika przewiduje, że rząd zainterweniuje, zwiększając wydatki na ropę naftową, jeśli w Norwegii nastąpi pogorszenie koniunktury gospodarczej.

Andreassen nie wierzy też w żaden scenariusz recesji. Uważa, że ​​w takim przypadku rząd znacznie zwiększy wykorzystanie pieniędzy z funduszu naftowego – aby zwiększyć szansę na zapewnienie sobie reelekcji w 2025 roku. Uważa też, że najlepsze, co rząd może zrobić, to obniżyć podatek VAT na żywność.

Nie tylko w Norwegii odbędą się spotkania w sprawie stóp procentowych. Banki centralne w Szwecji, Anglii i Stanach Zjednoczonych również podejmą decyzję.

– Oczekuje się obniżki stóp procentowych w USA. Uważamy, że Fed (Rezerwa Federalna) będzie bardzo ostrożny, a obniżka stóp procentowych będzie w zasadzie tymczasowa. Myślę, że przewidują dalsze zaostrzenie polityki pieniężnej –  twierdzi główny ekonomista Handelsbanken, Marius Gonsholt Hov.

W lipcu amerykański bank centralny podniósł stopy procentowe do najwyższego poziomu od 22 lat, do zakresu od 5,25 do 5,50 proc.

Źródła: E24, NRK, Norges Bank, MojaNorwegia.pl