Norwegia zmienia schemat opieki nad dziećmi: Barnevernet na cenzurowanym

Alvik poddała analizie 69 spraw z 2020 roku. – W sumie przeciwko Norwegii toczą się 43 sprawy dotyczące opieki nad dziećmi. W jedenastu zostaliśmy już skazani. Wszystko wskazuje na to, że standardowe praktyki sądów i władz lokalnych pozwalały zbyt wcześnie umieszczać dzieci w placówce opiekuńczej na długi okres – informuje prawniczka. Jak wynika z raportu, w ostatnich miesiącach działania Barnevernet zmieniły się. Urzędnicy organizują więcej spotkań między rodzicami a zabranymi im dziećmi. W odróżnieniu od wcześniejszych postępowań, coraz częściej celem jest ponowne zjednoczenie całej rodziny.

– Wcześniej w wielu przypadkach kontakt między rodzicami a dziećmi był stosunkowo niewielki. Europejski Trybunał Praw Człowieka zajął się ponownym łączeniem rodzin. Wskazał, że aby do niego doszło, niezbędne jest zapewnienie częstych kontaktów – tłumaczy Ingunn Festøy Alvik.

Europejski Trybunał Praw Człowieka najczęściej skazywał Norwegię za naruszenie art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, czyli nierespektowanie prawa do życia rodzinnego.

Praktykę norweskich urzędników dopracował także Sąd Najwyższy. Stwierdził, że ponowne zjednoczenie dziecka z rodzicami musi być celem działań Barnevernet. Po rozpatrzeniu każdego przypadku, tylko w wyniku szczególnych okoliczności, rodzicom można odmówić spotkania się z dzieckiem. Sędziowie wskazali też, jakie warunki muszą być spełnione, by urzędnicy dążyli do permanentnego pozbawienia praw rodzicielskich:

• Rodzice muszą zostać uznani za niezdatnych do pełnienia funkcji,
• Zjednoczenie rodziny mogłoby zaszkodzić zdrowiu lub rozwojowi dziecka,
• Od zabrania dziecka minęło sporo czasu, a ponowne zjednoczenie z rodzicami mogłoby wpłynąć na jego stabilny rozwój.

W raporcie Ingunn Festøy Alvik znalazł się także szereg zaleceń, do których powinni stosować się urzędnicy Barnevernet. Do najważniejszych należy szczególna ochrona dzieci, które mogły paść ofiarą przemocy ze strony rodziny. Badaczka zwraca także uwagę, że w każdej sytuacji należy pamiętać o tle kulturowym rodziny, wobec której toczy się postępowanie. Alvik zaznacza, że wszelkie ograniczenia prawa do poszanowania życia rodzinnego muszą mieć szczególne uzasadnienie.

Opracowanie raportu Ingunn Festøy Alvik