Bompenger i podatek od diesla nie poprawią jakości powietrza? Oslo nieugięte

1 października kierowcy w Oslo muszą zastosować się do nowych regulacji: podwyżek opłat bramkowych i opłat za jazdę w godzinach szczytu. Stolica chce w ten sposób stworzyć strefy niskoemisyjne i walczyć z zanieczyszczeniem powietrza. Choć cel jest szczytny, do myślenia dają raporty z pozostałych miast Europy.

Strategia Oslo jest bardzo konkretna. Miasto powinno działać szybko – wyrokiem Trybunału Europejskiego do 2020 r. musi zmniejszyć ilość zanieczyszczeń w mieście. Dziś władze wcielają jeden z punktów miejskiego planu: podwyższenie opłat bramkowych i opłat za jazdę w godzinach szczytu. Najwięcej zapłacą użytkownicy diesli, najmniej – kierowcy samochodów elektrycznych.

Główny inżynier miasta Pål Rosland uważa, że takie działanie przyniesie miastu ogromne korzyści, a Oslo „świetnie zaplanowało całą strategię”. Norweg podkreśla, że wyższe opłaty bramkowe (bompenger) w godzinach szczytu zachęcą mieszkańców do korzystania z komunikacji publicznej. – Mamy cały plan rządowy na poprawę warunków transportu publicznego. Inwestujemy w tabory, być może utrzymamy też obecne, niskie ceny biletów – mówi Rosland. 

Pracownik Zarządu Dróg i Transportu (Statens vegvesen) popiera także pomysł urzędników na wprowadzenie podatku od diesli. Zdaniem Norwega, dodatkowa opłata zachęci do zmiany pojazdu i zadziała na rzecz lepszej jakości powietrza w mieście. – Strefa niskoemisyjna poprawi jakość powietrza. To pewne, że więcej ludzi będzie chciało mieć samochody elektryczne. To się po prostu opłaci – mówi inżynier. 

Norweg argumentuje, że takie zmiany wprowadzono m.in. w Lipsku czy Berlinie, a poziom zanieczyszczeń spadł tam o niemal 30 proc.

Mimo wielkich nadziei urzędników niektórzy mieszkańcy stolicy odnoszą się do zmian dość sceptycznie. Dziennikarze NRK przypominają, że plan stworzenia stref niskoemisyjnych to pomysł, który do tej pory przyjął się już w prawie 200 miastach, ale nie we wszystkich przyniósł widoczne korzyści. 

Jednym z pierwszych miast, które zdecydowały się na taką strategię był Londyn, który wprowadził strefy wolne od spalin już 5 lat temu. Jednak według najświeższych raportów australijskich ekspertów zajmujących się ekologią, strefy niskoemisyjne mają tu bardzo nikły wpływ na zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń. Naukowcy stwierdzili nawet, że od dwóch lat strefa niskiego poziomu spalin nie wpłynęła na poprawę powietrza w żadnym stopniu. Australijscy specjaliści podkreślają, że od momentu utworzenia tego typu obszarów, najwyższe zmiany, jakie odnotowano w poziomie zanieczyszczeń wynosiły jedynie… 2 proc.

Norweski rząd szykował się działań na rzecz poprawy jakości powietrza od 2015 r. Już wtedy, kilka tygodni po konferencji klimatycznej w Paryżu, Norwegowie przystąpili do działania: postawili sobie za cel zaprzestanie produkcji i sprzedaży samochodów spalinowych do 2025 roku, stworzenie wspomnianych stref niskoemisyjnych i ogromne inwestycje w transport publiczny. 

Ambitny plan ma szansę się powieść. Świadczy o tym chociażby fakt, że już dwa lata temu „elbile” stanowiły aż 23 proc. wszystkich pojazdów zarejestrowanych w Norwegii.

Z proponowanym przez Oslo planem tworzenia stref niskoemisyjnych zgadza się też większość Polaków. Według raportu Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych, ponad 70 proc. Polaków uważa, że niskoemisyjny transport pozwoli ograniczyć problem smogu w europejskich miastach. Większość z nich zaakceptowałaby też docelowo zamknięcie centrum miast dla diesli. Ankietowani popierają również wymianę taboru na droższy, ale niskoemisyjny. Jedyną obawą Polaków są „nagłe i zbyt radykalne obostrzenia”.