Norwegia pod presją: więcej pracy, więcej zasiłków, więcej bezrobotnych

W 2023 r. 152 500 osób w Norwegii otrzymało ekonomiczną pomoc społeczną (økonomisk sosialhjelp), co stanowi wzrost o 16 proc. względem 2022 r., kiedy zasiłek pobierało 131 000 osób. Łączna kwota wypłat wzrosła z 7,4 mld NOK w 2022 r. do 9,7 mld NOK w 2023 r. Największy udział w wypłatach miały gminy Oslo, Bergen i Trondheim.

Obywatele Ukrainy stanowili największą grupę cudzoziemców otrzymujących pomoc – około 15–16 proc. wszystkich wypłat w 2023 r. przypadło na osoby z Ukrainy. Jednocześnie 74 proc. odbiorców pomocy to osoby urodzone w Norwegii.

Z danych Centralnego Biura Statystycznego (SSB) wynika, że również coraz więcej osób pracujących korzysta z pomocy społecznej. W 2023 r. 14 398 osób zatrudnionych na pełen etat otrzymało zasiłek, w porównaniu do 13 228 rok wcześniej. Wśród pracujących na część etatu liczba wzrosła z 12 781 do 14 703. Największą kategorię stanowili jednak bezrobotni – 56 508 osób w 2023 r., w porównaniu do 50 980 w 2022 r.

Duża grupa odbiorców zasiłku znajdowała się również poza rynkiem pracy (49 622 osób w 2023 r.). Główne powody to kwestie zdrowotne i opiekuńcze.

W strukturze odbiorców pomocy społecznej w 2023 r. około 26 proc. stanowiły osoby urodzone poza krajem fiordów. Największą narodowością w tej grupie byli obywatele Ukrainy, którzy otrzymali około 16 proc. całkowitej wypłaconej kwoty świadczeń. W porównaniu z 2022 r. ich udział wzrósł zarówno liczbowo, jak i procentowo.

Spośród wszystkich odbiorców pomocy społecznej 74 proc. stanowili urodzeni w Norwegii, co oznacza, że cudzoziemcy byli znaczącą, ale mniejszościową grupą wśród beneficjentów. Aktualny raport SSB nie zawiera szczegółowego rozbicia według innych narodowości, ale podkreśla, że wzrost liczby cudzoziemców korzystających z pomocy wiąże się głównie z napływem uchodźców oraz międzynarodową i krajową sytuacją ekonomiczną.

W pierwszym kwartale 2024 r. liczba miejsc pracy w Norwegii wyniosła 3,1 mln, co oznacza wzrost o 30 000 miejsc (1,0 proc.) w porównaniu z tym samym okresem roku poprzedniego. Największy wzrost odnotowano w sektorze prywatnym i państwowym (59 proc. nowych miejsc), administracji centralnej (33 proc.) oraz samorządach (7 proc.).

Wzrost wynagrodzeń brutto dla wszystkich pracowników w pierwszym kwartale 2024 r. wyniósł 4,5 proc. rok do roku, a przeciętna miesięczna pensja brutto osiągnęła 53 600 NOK. Najwyższe średnie zarobki mieli pracownicy w przemyśle wydobywczym i informatyce – odpowiednio 78 270 NOK i 75 240 NOK.

Równolegle z pozytywnymi zmianami w zatrudnieniu, od jesieni 2023 r. w Norwegii systematycznie rośnie bezrobocie. W maju 2024 r. stopa bezrobocia wyniosła 4,1 proc., co odpowiada 124 000 osobom. Oznacza to wzrost o 0,3 punktu proc. względem lutego 2024 r. oraz o 1,1 punktu proc. względem maja 2023 r.

Szczególnie istotny wzrost odnotowano wśród osób w wieku 15–24 lata – ten przedział wiekowy odpowiada za połowę wzrostu całkowitego bezrobocia. Spadek zatrudnienia widoczny jest także w grupie osób w wieku 25–54 lata.