Strona korzysta z plików cookies

w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Przejdź do serwisu

Rozlicz podatek za 2023

Życie w Norwegii

Najstarsze drzewo na świecie rośnie w pobliżu granicy Szwecji i Norwegii? Jest kilka „ale”

Monika Pianowska

12 czerwca 2022 15:00

Udostępnij
na Facebooku
1
Najstarsze drzewo na świecie rośnie w pobliżu granicy Szwecji i Norwegii? Jest kilka „ale”

Leif Kullman i Lisa Öberg, postanowili nazwać drzewo Old Tjikko (Stary Tjikko), na cześć ich zmarłego psa Tjikko. stock.adobe.com/licencja standardowa

Ma zaledwie 5 metrów wysokości, ale zaczął rosnąć tuż po epoce lodowcowej, dzięki czemu zyskał status „najstarszego drzewa świata”. Prawie 10000-letni świerk norweski Old Tjikko, bo o nim mowa, zapuścił korzenie niedaleko obecnej granicy Szwecji z Norwegią, w Parku Narodowym Fulufjället.
Tymczasem niedawno świat obiegła informacja, że najstarsze drzewo świata ma rywala, który może go pozbawić tytułu. To jednak wcale nie norweski świerk miałby zostać zdetronizowany. Jak więc właściwie jest z tym rankingiem drzewnych staruszków i w którym miejscu plasuje się Old Tjikko?

Staruszek Tjikko

W 2008 roku para naukowców z Uniwersytetu Umeå w Szwecji odkryła coś przełomowego. Okazało się, że system korzeniowy napotkanego przez nich – na pierwszy rzut oka niepozornego – świerku ma… 9500 lat. Jego odkrywcy, Leif Kullman i Lisa Öberg, postanowili nazwać drzewo Old Tjikko (Stary Tjikko), na cześć ich zmarłego psa Tjikko. Świerk szybko okrzyknięto w mediach najstarszym drzewem na świecie. Trzeba jednak wziąć pod lupę kilka szczegółów.
Wiek drzewa został określony na podstawie datowania systemu korzeniowego metodą węgla C14 (określanie wieku materiału zawierającego węgiel, takiego jak muszle wapienne, torf i węgiel drzewny za pomocą radioaktywnego izotopu pierwiastka węgla). Pod ziemią znaleziono szczątki świerku sprzed 375, 5660, 9000 i 9550 lat. Szacuje się jednak, że sam pień ma zaledwie kilkaset lat, ale roślina przetrwała znacznie dłużej dzięki procesowi zwanemu nakładaniem warstw (gdy gałąź styka się z ziemią, wypuszcza nowy korzeń) lub klonowaniem wegetatywnym (gdy pień obumiera, ale system korzeniowy wciąż żyje, może wykiełkować nowy pień).

Przez tysiące lat świerk pojawiał się w karłowatej formacji krzewiastej ze względu na surowe ekstremalne warunki środowiska, w którym rośnie. Dopiero podczas ocieplenia klimatu w XX wieku drzewo wyrosło na normalną formację drzewiastą.

Najstarsze drzewo świata?

Dzisiejszy pień Starego Tjikko ma tylko 5 metrów wysokości. W rzeczywistości zatem to nie on przetrwał tysiące lat, a jego system korzeniowy. Dzisiejszy świerk rosnący w Parku Narodowym Fulufjället jest więc genetycznie dokładnie tym samym świerkiem, co wtedy, gdy zaczął kiełkować. Czy jednak w związku z tym zasługuje na status najstarszego drzewa świata, który przypisano mu po odkryciu?
Wiek drzewa został określony na podstawie datowania systemu korzeniowego metodą węgla C14.

Wiek drzewa został określony na podstawie datowania systemu korzeniowego metodą węgla C14. stock.adobe.com/licencja standardowa

Old Tjikko jest genetem, czyli rośliną powstałą z jednego zalążka, która przez tysiąclecia regenerowała nowe pnie, gałęzie i korzenie, a nie pojedynczym, bardzo starym drzewem. Stary Tjikko jest więc słusznie uznawany za najstarsze żyjące drzewo z gatunku Picea abies (świerk norweski) i czwartym najstarszym znanym drzewem klonalnym, ale nie ogólnie najstarszym żywym drzewem na naszym globie.

Nowe badania DNA pokazują, że pierwsze świerki mogły pojawić się w południowej Szwecji już 14700 lat temu tuż po tym, jak lód z ostatniej epoki lodowcowej właśnie zaczął znikać. Co ciekawe, Old Tjikko rośnie na jałowej skale ponad sto metrów wyżej niż to, co uważa się za linię drzew. Naukowcy tłumaczą, że świerk uniósł się wraz z ziemią po epoce lodowcowej. Naukowcy odkryli później około 20 drzew na obszarach górskich w północnej i środkowej Szwecji, z których wszystkie mają ponad 8000 lat.

Jest konkurencja

Najnowsze badania sugerują, że cyprys patagoński rosnący w Chile w Parku Narodowym Alerce Costero to nowe najstarsze drzewo świata. Jeśli badania komputerowe potwierdzą przypuszczenia naukowców, okaże się, że Gran Abuelo (pradziadek) liczy sobie około 5400 lat, czyli 600 lat więcej niż dotychczasowy oficjalny rekordzista (nie, nie Old Tjikko :)), sosna wielkokwiatowa (Pinus longaeva) z kalifornijskich Gór Białych, znana jako Methuselah.
Chilijski naukowiec zajmujący się środowiskiem, Jonathan Barichivich, pracujący w Laboratorium Nauk o Klimatu i Środowisku w Paryżu, oszacował, że Pradziadek ma 5484 lata, podczas gdy Methuselah 4853.
Naukowcy zazwyczaj obliczają wiek drzewa za pomocą procesu znanego jako dendrochronologia, który polega na liczeniu liczby słojów w pniu drzewa. Robią to, wwiercając się w pień żywego drzewa i badając próbkę rdzenia. Mogą również pobrać próbkę z korzeni i użyć technik datowania węglem, aby określić ich wiek.
Ale pień chilijskiego Alerce Milenario jest zbyt szeroki, aby dostać się wiertłem do jego rdzenia, a jego korzenie stały się zbyt kruche z wiekiem.
Cyprys patagoński rosnący w Chile w Parku Narodowym Alerce Costero to prawdopodobnie nowe najstarsze drzewo świata.

Cyprys patagoński rosnący w Chile w Parku Narodowym Alerce Costero to prawdopodobnie nowe najstarsze drzewo świata. wikimedia.org/ fot. Gonzalo Zúñiga Solís/ https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.en

W 2020 r. Barichivich i jego współpracownik Antonio Lara pobrali więc częściową próbkę drzewa i policzyli 2400 słojów. Następnie wykorzystali techniki modelowania statystycznego, oparte na znanym tempie wzrostu tego gatunku drzewa, aby przeprowadzić dalszą ekstrapolację. Przyglądając się kompletnym próbkom rdzeniowym z innych drzew alerce i badając, w jaki sposób czynniki środowiskowe mogą wpływać na wzrost drzewa, stworzyli model, który obliczył prawdopodobieństwo, że drzewo osiągnęło określony wiek.
W oparciu o ten model istnieje 80-procentowe prawdopodobieństwo, że drzewo przeżyło ponad 5000 lat, a ogólny wiek szacuje się na 5484 lata.
Źródła: forskning.no, latimes.com, national-geographic.pl, conservation.org
Reklama
Gość
Wyślij
Komentarze:
Od najnowszych
Od najstarszych
Od najnowszych


Adamz Langhus

12-06-2022 19:09

Dzięki za artykuł . Ciekawe jakie to uczucie przytulić się do tego drzewa

Reklama
Facebook Messenger YouTube Instagram TikTok