Opuszczona elektrownia falowa. Popularna, choć niebezpieczna atrakcja turystyczna

- To świetna wycieczka, jeśli chcesz zobaczyć potęgę morza. Podróż jest łatwa, ale nie jest pozbawiona ryzyka, ponieważ musisz przejść przez niebezpieczny most. Niewskazane jest przechodzenie przez ten most, gdy wiatr jest silny i są duże fale. Wchodzisz na własne ryzyko! - tak nieczynną elektrownie falową, polożoną w Toftestallen, w gminie Øygarden opisuje serwis ut.no, prowadzony przez Norweskie Towarzystwo Turystyczne.

Opuszczony obiekt to tak naprawdę kompleks dwóch elektrowni falowych otwartych w ramach testów w 1985 roku. Był jednym z najbardziej ambitnych projektów energetycznych w historii Norwegii - pierwszą na świecie elektrownią falową. Po trzech latach eksploatacji doszło jednak do awarii - sztorm z 1988 spowodował ogromne zniszczenia. Udało się naprawić elektrownię, jednak w 1991 roku znowu pojawiły się problemy. Mimo opracowania rozwiązań technicznych, które pozwalałyby na wznowienie działalności, elektrownia pozostała nieczynna. Stwierdzono, że utrzymanie obiektu jest nieopłacalne, a sam potencjał inwestycji nie ma odzwierciedlenia w ówczesnym rynku. Obiekt, choć zniszczony przez silne sztormy, które znacznie naruszyły elementy konstrukcji, przetrwał do dziś. Obecnie na pierwszy plan wysuwają się betonowe kolumny czy wystające pręty zbrojeniowe.

Dziś elektrownia przyciąga turystów. Jak informuje serwis ut.no, wyprawy podejmują oni jednak na własne ryzyko, zwłaszcza gdy decydują się na wycieczkę podczas niesprzyjającej pogody np. silnego wiatru. Tym bardziej, że najbardziej niebezpiecznym momentem w całej eskapadzie jest przejście przez drewniany most, szczególnie gdy mocno wieje, a fale są wysokie. Choć może wydawać się to wątpliwe, niektórzy w takich warunkach decydują się przejść przez chwiejną konstrukcję, w dodatku nie sami, a np. z dziećmi czy psem na smyczy.

Ostatnio o elektrowni znowu zrobiło się głośno. A to za sprawą serii artykułów w norweskich mediach, m.in. Dagbladet czy Vestnytt. Na łamach serwisów okoliczni mieszkańcy czy lokalni działacze ostrzegali przed niebezpieczeństwem, jakie grozi odwiedzającym obiekt. Tym bardziej, że wiele osób wybiera się na wędrówkę do Toftestallen nie w pogodne dni, a w te, gdy wiatr jest silny, a fale duże. Ryzykują zdrowiem, gdy chcą przeprawić się na drugą stronę starego mostu. - To zagrożenie dla życia. Zwłaszcza jeśli występują silne podmuchy wiatru - mówi dziennikarzom Dagbladet Alf Alden, który mieszka w okolicy. Radny gminy Øygarden Råmund Skjold dodaje, że sprawa mostu i zabezpieczenia elektrowni nie jest nowością, i wraca co jakiś czas. Tyle że utknęła w martwym punkcie - gmina wysłała do jedenastu właścicieli gruntów, na których stoi obiekt, zaproszenie na spotkanie, jednak - jak twierdzą sami zainteresowani - do rozmów jednak ostatecznie nie doszło, skończyło się na zaproszeniu. Władze gminy same niewiele mogą zrobić, gdyż teren jest prywatny, z kolei właścicieli nie stać na uprzątnięcie obiektu - zgodnie z szacunkami z 2014 roku usunięcie pozostałości po elektrowni kosztowałoby ok. 2,3 mln NOK. Gmina, a także Urząd ds. Zasobów Wodnych i Energii (NVE) wystąpiły nawet o pieniądze do Ministerstwa Ropy na ten cel. Środków jednak nie przyznano.

Obecnie, gdy sprawa znów trafiła na tapet, gminne władze planują jeszcze raz spróbować zorganizować spotkanie z właścicielami gruntów. Lokalni politycy podkreślają, że teren trzeba zabezpieczyć, gdyż jest popularną atrakcją turystyczną, a Towarzystwo Turystyczne umieściło elektrownię w swoim przewodniku. Poza tym obiekt znalazł się także na liście zabytków sporządzonej przez Urząd ds. Zarządzania Dziedzictwem Kulturowym.

UT, NRK, Dagbladet, Vetsnytt, MojaNorwegia, Riksantikvaren