Norweski Związek Samochodowy: należy zlikwidować bompenger

Przynajmniej jedna osoba w prawie połowie gospodarstw domowych w Norwegii musi opłacać bompenger, by móc dojechać do pracy, informuje NAF. A wysokość opłat bramkowych wzrosła ponad czterokrotnie w ciągu ostatnich czternastu lat, pokazuje raport Instytutu Ekonomiki Transportu (TØI) opublikowany w sierpniu. To pierwsze badanie na temat bompenger, które powstało w Norwegii.

Badacze skupili się przede wszystkim na czterech dużych obszarach miejskich: Oslo, Bergen, Trondheim i Nord-Jæren (obszar wokół Stavanger). Dane TØI pokazują, że w latach 2005-2019 bompenger średnio wzrosły z poziomu 4,40 NOK do prawie 19,8 NOK. Jednak nie tylko stawki za przejazd przez bramki wzrosły. Zwiększyła się też liczba samych punktów poboru opłat, w górę poszły też opłaty za jazdę w godzinach szczytu. 

Instytut podaje też, że roczny dochód z tytułu opłat drogowych wyniósł w Norwegii w 2005 3 mld NOK, by już w 2018 roku wzrosnąć do 11 mld NOK, co stanowi 18-19 proc. wszystkich przychodów z podatków i opłat w sektorze samochodowym.

TØI wskazuje też, że liczba bomstasjoner wzrosła nie tylko w aglomeracjach, choć poza dużymi ośrodkami miejskimi średnia stawka za przejazd przez bramki utrzymuje się na stałym poziomie. Dodaje też, że opłaty są w Norwegii ważnym narzędziem, zarówno jeśli chodzi o uzyskanie środków na projekty drogowe, jak i regulację ruchu. Wspomina również o tym, że nie wszyscy kierowcy płacą takie same stawki. - Zwolnienie samochodów elektrycznych z opłat, które trwało do 2018 r., oraz obniżone stawki na samochody elektryczne od 2018 r. do dziś są również postrzegane jako ważne instrumenty realizacji celu politycznego, jakim jest elektryfikacja floty samochodowej - czytamy w badaniu.

Wyniki raportu komentuje Norweski Związek Samochodowy. - Dane wyraźnie pokazują, w jaki sposób opłaty mogą być niesprawiedliwe: osoby o wyższych dochodach mogą w znacznie większym stopniu uniknąć wyższych stawek bompenger, kupując samochód elektryczny - uważa NAF. - [Kupno elektryka - przyp.red.] nie jest możliwe dla rodzin o niskich dochodach - dodaje Ingunn Handagard z NAF. Szefowa działu prasowego uważa, że bompenger to podatek, który najbardziej daje się we znaki uboższym mieszkańcom Norwegii. 

Handagard wskazuje, że w ciągu ostatnich pięciu lat kierowcy płacili rocznie około 12 miliardów NOK opłat za przejazd przez bramki. - Nawet przy zwiększonym udziale samochodów elektrycznych wpływy z opłat drogowych państwa są stabilne. Oznacza to, że stawki za przejazd dla kierowców aut z silnikiem benzynowym wzrosły, nawet jeśli kwota pozostaje stała - komentuje.

NAF wskazuje, że władze powinny wycofać system opłat drogowych. Tłumaczy, że sektor transportu musi być finansowany w taki sam sposób jak inne projekty. - Nie finansujemy budowy szpitali czy szkół z tego typu opłat - podsumowuje Związek.

Tymczasem od 1 września kierowcy z obszaru Oslo muszą zapłacić wyższą stawkę za ‘bramki’ - w godzinach szczytu przejazd samochodem z silnikiem diesla wyniesie 37 NOK. W przypadku elbili zgodnie z Oslopake 3 podwyżki wyniosą odpowiednio (dla przejazdu w obrębie Osloringen w godzinach szczytu): 17 koron we wrześniu i 18,5 korony od 2024.

NAF, Transportøkonomisk institutt, MojaNorwegia