Pracownicy budowlanki w Norwegii najbardziej narażeni na utratę zdrowia

Chodzi głównie o bóle pleców i ramion, problemy z oddychaniem i ze słuchem oraz urazy skutkujące absencją w życiu zawodowym. Raport alarmuje również o rozwoju wypadków przy pracy, zgonów z powodu urazów i zagrożeń dla zdrowia w budownictwie.

Podstawą serii raportów jest współpraca między branżą a władzami, której celem jest zapewnienie bezpiecznego i wolnego od urazów sektora budowlanego. W ostatnim, dziesiątym już raporcie z tej serii, omówiono liczbę zgonów z powodu urazów zawodowych w branży w 2023 r. oraz to, jak zmieniała się ta tendencja w czasie.

W 2023 roku zmarło 6 osób zatrudnionych w głównej branży budowlanej i inżynierii lądowej. Spośród sześciu ofiar śmiertelnych trzy straciły życie w wyniku upadku z drabin, dachów i niebezpiecznych wnęk. Jeden wypadek dotyczył wywrócenia się podczas rozładunku, jeden był związany z eksplozją i jeden to kolizja na drodze.

Liczba ofiar śmiertelnych utrzymuje się na tym samym poziomie co w 2015 r. i jest drugą najniższą liczbą odnotowaną w branży w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Najmniejszą liczbę zgonów w wyniku urazów związanych z pracą odnotowano w 2018 r., kiedy to odnotowano 4 przypadki, a najwyższą w 2014 r. (11).

Roczne sprawozdanie na temat wypadków w budownictwie zawsze zawierało statystyki dotyczące obrażeń zawodowych pochodzące z norweskiego urzędu statystycznego (SSB). Nie uwzględniono ich w tym raporcie, ponieważ publikacja danych o wypadkach przy pracy w 2023 r. została opóźniona.

W porównaniu ze średnią dla wszystkich branż zatrudnienia w Norwegii pracownicy sektora budowlanego i inżynierii lądowej częściej są narażeni na duży hałas, wdychanie różnego rodzaju pyłów, dymów i substancji chemicznych, kontakt skóry z olejami i odtłuszczaczami, pracę z rękami powyżej wysokości ramion i ogólną ciężką pracę fizyczną. Dane z Rejestru Chorób Związanych z Pracą (Register for arbeidsrelatert sykdom, RAS) pokazują dodatkowo, że urazy spowodowane hałasem są najczęściej zgłaszaną chorobą związaną z pracą wśród pracowników branży budowlanej.

Ponadto większy niż przeciętnie odsetek osób zatrudnionych w budowlance ocenia ryzyko wypadku przy pracy jako średnie lub wysokie. Liczby pokazują również, że inny problem zdrowotny stał się poważniejszy. W ostatnich latach wzrosła częstotliwość występowania problemów ze zdrowiem psychicznym związanych z pracą.

– Nie jest pewne, czy jest to spowodowane środowiskiem pracy, ponieważ w tym samym czasie problemy ze zdrowiem psychicznym nasilają się w reszcie społeczeństwa. Jednak dobre psychospołeczne środowisko pracy może zapobiegać problemom ze zdrowiem psychicznym związanym z pracą – twierdzi Hans Magne Gravseth, starszy konsultant w STAMI i jeden z autorów raportu, cytowany w komunikacie prasowym z 12 lutego.

W budownictwie siła robocza również ulega ciągłym zmianom w trakcie trwania projektu. Na różnych etapach zaangażowane są różne grupy zawodowe i w takiej sytuacji wyzwaniem jest stworzenie, utrzymanie i rozwijanie kultury bezpieczeństwa obejmującej środki zapobiegające wypadkom.

Inaczej jest w innych branżach, na przykład w przemyśle wytwórczym, gdzie praca jest zazwyczaj bardziej stabilna i ma stałą produkcję. Tam skuteczne okazuje się dostosowanie środków produkcji i samej produkcji.

Ważnym celem Norweskiej Inspekcji Pracy jest skłonienie przedsiębiorstw do systematycznego działania na rzecz zapobiegania poważnym obrażeniom ciała i wypadkom wśród zatrudnionych. Arbeidstilsynet uważa, że menedżerowie, stowarzyszenia branżowe i władze muszą włączyć się w działania prewencyjne, aby chronić pracowników wykonujących zadania praktyczne.

W miejscu pracy powinni być obecni są kierownicy, którzy zapewniają ocenę ryzyka, koordynację, monitorowanie i kontrolę, aby praca była wykonywana bezpiecznie i zgodnie z planem, a także zajmują się sytuacjami, w których pojawią się nieprawidłowości.

Inspekcja Pracy radzi, aby np. na budowie wyraźnie określić strefy niebezpieczne wokół maszyn, zapewnić zabezpieczenia przed narzędziami takimi jak piła, jak również zabezpieczenia przed upadkiem, oraz zapewnić bezpieczeństwo zbiorowe podczas pracy na wysokości itp.

Źródła: STAMI, Arbeidstilsynet, Helseproblemer og ulykker i bygg og anlegg – rapport 2024