Polskie wykształcenie kontra norweski system: co robić, kiedy zawód wymaga autoryzacji [CZ. 2]

Norweski system wyróżnia jednak jeszcze profesje regulowane prawnie, i tu autoryzacja dyplomów i certyfikatów – czy chodzi o wykształcenie wyższe, czy zawodowe – okazuje się obligatoryjna. Proces nostryfikacji (profesjonsgodkjenning) różni się w zależności od powiązanej z nimi branży i aby pracować w jednym ze 168 wyróżnionych obecnie jako regulowane prawnie zawodów i posługiwać się w Norwegii zdobytym w Polsce tytułem, nie wystarczy już tylko kontakt z NOKUT.

W przypadku profesji regulowanych prawnie według norweskiego systemu, czyli takich, jak m.in. elektryk, nauczyciel i pielęgniarka, należy ubiegać się o weryfikację wykształcenia w odpowiednich instytucjach. W Norwegii istnieje ich 16:

1. Arbeidstilsynet (Państwowa Inspekcja Pracy)
2. Direktoratet for byggkvalitet (Urząd ds. Technologii i Administracji Budynków)
3. Direktoratet for mineralforvaltning (Urząd ds. Górnictwa)
4. Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap (DSB, Urząd Ochrony Ludności i Planowania Kryzysowego)
5. Finanstilsynet (Urząd Nadzoru Finansowego)
6. Helsedirektoratet (Urząd ds. Zdrowia)
7. Kirkerådet (Rada Kościoła Norweskiego)
8. Luftfartstilsynet (Urząd ds. Lotnictwa)
9. Mattilsynet (Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności)
10. Nasjonal kommunikasjonsmyndighet (Nkom, Urząd ds. Komunikacji)
11. Politidirektoratet (Norweska Policja)
12. Sjøfartsdirektoratet (Norweski Urząd Morski)
13. Tilsynsrådet for advokatvirksomhet (Rada nadzorująca działalność prawniczą )
14. Utdanningsdirektoratet (Urząd ds. Edukacji, Udir)
15. Statens vegvesen (Państwowy Zarząd Dróg i Autostrad)
16. Nasjonalt organ for kvalitet i utdanning (NOKUT, Urząd ds. Jakości i Uznawania Wykształcenia)

Chociaż listę urzędów zajmujących się tym procesem, wraz z danymi teleadresowymi, można również znaleźć na stronie internetowej NOKUT, lepiej skontaktować się bezpośrednio z instytucją odpowiadającą swojej branży. Ponadto w wielu przypadkach pomocny może się okazać system Altinn.

Urząd ds. Jakości i Uznawania Wykształcenia może w ich przypadku głównie przyjąć rolę pośrednika, udzielając zainteresowanemu niezbędnych informacji i wskazówek, jak postępować w celu autoryzowania danego zawodu, oraz współpracując z podobnymi sobie urzędami za granicą. Na stronie agencji dostępna jest zarówno lista sektorów, jak i konkretnych profesji wymagających w Norwegii zatwierdzenia. Zapytania można wysyłać na adres: utland@nokut.no.

• Zdrowie zwierząt (np. weterynarz, inseminator): odpowiednik polskiego Sanepidu, Mattilsynet (Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności);

• Praca dotycząca kościoła (np. jako katecheta, diakon lub pastor): Kirkerådet;

• Lotnictwo (np. pilot, stewardessa, kontroler ruchu powietrznego): Luftfartstilsynet (Urząd ds. Lotnictwa); więcej informacji na stronie instytucji;

• Branża odpowiedzialna za stan techniczny budynków i ich wyposażenia (np. kontrole bezpieczeństwa wind): Direktoratet for byggkvalitet (Urząd ds. Technologii i Administracji Budynków);

• Zawody związane z prowadzeniem maszyn na budowie (np. operator dźwigu, koparki, buldożera): Państwowa Inspekcja Pracy;

• Profesje dotyczące pracy na morzu: Sjøfartsdirektoratet (Norweski Urząd Morski); szczegółowe informacje na temat zatwierdzania kwalifikacji w tym sektorze znajdują się na stronie instytucji;

• Branża motoryzacyjna (np. instruktor jazdy, osoba zarządzająca w warsztacie samochodowym, kierowca pojazdu uprzywilejowanego): Statens vegvesen (Państwowy Zarząd Dróg i Autostrad);

Tutaj opisaliśmy >>> zawody nieregulowane prawnie w Norwegii.

• Branża elektryczna (np. elektryk, instalator): Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap (DSB, Urząd Ochrony Ludności i Planowania Kryzysowego);

• Zawody pedagogiczne (np. nauczyciel w szkole podstawowej i średniej, pedagog szkolny, osoba zarządzająca w przedszkolu): Utdanningsdirektoratet (Norweski Urząd ds. Edukacji);

• Zawody związane z ekonomią i finansami (np. księgowy albo pośrednik w sprzedaży nieruchomości): Finanstilsynet, Norweski Urząd Nadzoru Finansowego;

• Branża medyczna (np. lekarz specjalista, farmaceuta, fizjoterapeuta, położna, pielęgniarka, pracownik gabinetu stomatologicznego, sekretarka medyczna): Helsedirektoratet, czyli urząd ds. zdrowia podległy Ministerstwu Zdrowia i Opieki Społecznej);

• Zajęcia dotyczące materiałów wybuchowych, ognia i planowania sytuacji kryzysowych (np. strażak, pirotechnik, czeladnik kominiarski): Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap (DSB, Urząd Ochrony Ludności i Planowania Kryzysowego); w przypadku ochroniarza: Politidirektoratet;

• Branża prawnicza (np. radca prawny, adwokat): Tilsynsrådet for advokatvirksomhet;

Poza tym, że nie wszystkie procedury związane z autoryzacją wykształcenia zdobytego w Polsce da się w przypadku zawodów regulowanych prawnie w Norwegii załatwić wyłącznie z pomocą NOKUT, dla niektórych z nich trzeba też przygotować nieco więcej dokumentów.

W zależności od profesji proces profesjonsgodkjenning może się okazać nieco bardziej skomplikowany niż generell godkjenning: poza kopiami świadectw ukończenia szkół, dyplomów, CV, dokumentów tożsamości czy ich tłumaczeń na język angielski lub norweski – na przykładzie elektryka – należy doliczyć do kompletu także listy referencyjne, dokumenty poświadczające doświadczenie zdobyte u pracodawców poza Norwegią, odbytą po zdobyciu wykształcenia praktykę zawodową trwającą przynajmniej rok (na przestrzeni ostatniej dekady) – wszystkie autentyczne i potwierdzone przez notariusza.