Nostryfikacja, autoryzacja czy zatwierdzenie wykształcenia z Polski?

W pierwszej kolejności należy zastanowić się nad tym, w jakim celu chcemy wykorzystać zdobyte w Polsce wykształcenie, lub do pracy w jakim zawodzie jesteśmy wykwalifikowani i gdzie chcemy podjąć pracę.

Wszystkie zawody w Norwegii dzielimy na dwie grupy:
– zawody regulowane przez prawo norweskie – aby móc pracować w tych zawodach, obowiązkowa jest autoryzacja (profesjonsgodkjenning),
– zawody nieregulowane przez prawo norweskie – w celu podjęcia pracy w tych zawodach uznanie wykształcenia z zagranicy nie jest obowiązkowe. Obecnie w Norwegii istnieje 168 zawodów regulowanych przez prawo norweskie, pełna lista zawodów dostępna jest na stronie internetowej NOKUT.

Zawody nieregulowane przez prawo norweskie to wszystkie pozostałe zawody niewymienione na powyższej liście. Przykładami takich zawodów są: malarz, hydraulik, cieśla czy fryzjer. W przypadku zawodów nieregulowanych przez prawo norweskie uznawanie wykształcenia z zagranicy nie jest wymagane. 

Rynek pracy w Norwegii dynamicznie się zmienia. Napływ fachowców i coraz częstsza znajomość języka norweskiego wśród emigrantów powoduje, że pracodawcy w Norwegii wymagają oficjalnego dokumentu – najlepiej wydanego przez norweski urząd, który potwierdzi zagraniczne wykształcenie i doświadczenie potencjalnego pracownika. Wszyscy, którzy mają zawodowe lub wyższe wykształcenie zdobyte poza Norwegią, mogą ubiegać się o uznanie wykształcenia przez NOKUT, tzw. generell godkjenning. Decyzja wydana przez NOKUT może zatem okazać się furtką do wymarzonej pracy.

Norweska Agencja Kontroli Jakości Edukacji (NOKUT) pełni różne role. Agencja zajmuje się zarówno sprawami dotyczącymi szkolnictwa wyższego oraz szkolnictwa zawodowego w Norwegii, jak i uznawaniem wykształcenia wyższego i zawodowego zdobytego poza Norwegią. NOKUT przeprowadza również nadzór jakości kształcenia na norweskich uniwersytetach, w szkołach wyższych oraz szkołach zawodowych. Agencja w 2017 roku procesowała ponad 10 000 podań.

Każdy, kto zamierza się ubiegać o uznanie zagranicznego wykształcenia wyższego lub zawodowego, musi wypełnić elektroniczny wniosek na stronie internetowej Agencji oraz dołączyć wymagane dokumenty. Sam proces trwa zazwyczaj około 4 miesięcy od otrzymania kompletu dokumentów. 

Czytelniku, nie każdy dyplom czeladniczy lub zawód kwalifikuje się do zatwierdzenia przez Norweską Agencję Kontroli Jakości Edukacji.

NOKUT analizuje wnioski odnoszące się do następujących zawodów:

• cieśla
• hydraulik
• betoniarz/cieśla szalunkowy
• fryzjer
• wędliniarz/masarz
• murarz
• stolarz
• stolarz meblowy
• tapicer
• rzeźnik sklepowy
• mechanik/monter maszyn i urządzeń przemysłowych

Warunki przy składaniu wniosku o uznanie/zatwierdzenie wykształcenia zawodowego przez NOKUT:

• wnioskodawca musi legalnie przebywać na terenie Norwegii lub być związany zawodowo z Norwegią (pracownik rotacyjny),
• dyplom musi być oryginalny i wystawiony przez uprawniony organ. Agencja wymaga również tłumaczeń dokumentów na języki norweski lub angielski,
• kwalifikacja jest oparta na ukończeniu minimum 3 letniej szkoły zawodowej, wnioskodawca musi również udokumentować rok praktyk w zawodzie,
• kopia dokumentu potwierdzającego tożsamość (kopia strony ze zdjęciem oraz danymi osobowymi z paszportu lub dowodu osobistego),
• CV w języku norweskim lub angielskim,
• pracownicy rotacyjni nieposiadający MinID muszą dodatkowo dołączyć kontrakt/umowę i rejestrację pobytu. Trzeba też dołączyć skan paszportu.

Wymagane dokumenty – wykształcenie zawodowe:

Proces uznania wykształcenia wyższego zdobytego poza granicami Norwegii oraz wymagania wobec wnioskodawcy są identyczne jak w przypadku uznania wykształcenia zawodowego. Różnica polega na tym, że NOKUT jest w stanie udzielić decyzji po 2 miesiącach od otrzymania kompletu dokumentów, jednak zdarza się również i tak, że decyzję otrzymamy dopiero po 4 miesiącach. 

Wymagane dokumenty – wykształcenie średnie i wyższe:

W Norwegii istnieje 16 urzędów, które uznają zagraniczne wykształcenie w zawodach regulowanych. Listę urzędów zajmujących się tym procesem można również znaleźć na stronie internetowej NOKUT. Czytelniku, jeżeli znajdziesz swój zawód na liście zawodów regulowanych przez prawo norweskie, powinieneś skontaktować się bezpośrednio z urzędem odpowiadającym swojej branży. Dzięki temu uzyskasz cenne informacje o procedurach oraz wymaganiach związanych z przebiegiem procesu autoryzacji.

Poniżej znajduje się lista z przykładami zawodów regulowanych przez prawo norweskie oraz urzędów zajmujących się przeprowadzaniem procesu autoryzacji:

• Zawody związane z branżą elektryczną (np. elektryk, instalator). Organem zajmującym się uznawaniem wykształcenia i kwalifikacji zawodowych dla elektryków jest Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap (DSB), Dyrekcja Ochrony Ludności i Planowania Kryzysowego.
• Zawody pedagogiczne (np. stały etat w zawodach, takich jak nauczyciel w szkole podstawowej czy średniej, pedagog szkolny (pedagogisk leder) czy też kierownik, styrer, w przedszkolu). Urzędem zajmującym się uznawaniem wykształcenia jest w tym wypadku Utdanningsdirektoratet, norweski urząd ds. edukacji.
• Zawody związane z ekonomią oraz finansami (np. księgowy albo pośrednik w sprzedaży nieruchomości). Odpowiedni organ zatwierdzający wykształcenie w tych zawodach to Finanstilsynet, Norweski Urząd Nadzoru finansowego.
• Zawody medyczne (np. lekarz, farmaceuta, fizjoterapeuta, położna, pielęgniarka). W norweskim systemie opieki zdrowotnej istnieje 28 zawodów regulowanych. Organem zajmującym się uznawaniem wykształcenia oraz kwalifikacji dla tej grupy zawodowej jest Helsedirektoratet, czyli norweski urząd ds. zdrowia podległy Ministerstwu Zdrowia i Opieki. Uwaga: Helsedirektoratet zajmuje się tym od stycznia 2016 roku, wcześniej odpowiednim urzędem był SAK, Statens autorisasjonskontor for helsepersonell.

Artykuł powstał we współpracy z firmą Multinor.