Połowa świadków nie zgłasza nielegalnych warunków pracy. Zatrudnieni boją się zemsty szefa

Potwierdzają to wyniki badań przeprowadzonych przez Kantar TNS na zlecenie fundacji Fafo i Państwowej Inspekcji Pracy – 6 proc. ankietowanych miało styczność z przestępstwami finansowymi, mobbingiem czy też warunkami narażającymi na uszczerbek zdrowie, a jednak ledwie ponad połowa z tej grupy postanowiła to zgłosić. Jako główny powód ci, którzy powstrzymali się od reakcji, podawali strach o narażenie się na nieprzyjemności.

Jeśli pracodawca łamie kodeks, można ten fakt zgłosić najbliższemu przełożonemu, lecz także przedstawicielowi związku zawodowego, rzecznikowi ds. bezpieczeństwa i władzom publicznym. Każde przedsiębiorstwo zatrudniające powyżej 5 osób powinno stworzyć na piśmie własne procedury postępowania w przypadku chęci zgłoszenia zastrzeżeń co do warunków pracy, natomiast zgłaszający powinien być informowany na bieżąco o kolejnych etapach procedowania zgłoszenia i jego wynikach. Zarówno zgłaszający, jak i pracodawca są objęci ochroną danych osobowych. Zgłoszenia można dokonać anonimowo, lecz warto mieć na uwadze, że utrudnia to rozwiązanie sprawy.

Zgodnie z raportem opublikowanym 20 maja przez fundację Fafo tylko 52 proc. spośród osób, które zauważyły lub doświadczyły łamania Ustawy o środowisku pracy w miejscu swojego zatrudnienia, na to reagują. Brak decyzji i zgłoszeniu budzących zastrzeżenia warunków pracy pozostała grupa w 44 proc. argumentuje obawą o konsekwencje, ponieważ w większości należące do niej osoby były ich świadkami. Część zachowuje milczenie w trosce o przyszłość swojej kariery.

Tymczasem 39 proc. spośród tych, którzy odważyli się na zgłoszenie np. mobbingu czy niebezpiecznych warunków pracy przyznają, że przyniosło pozytywny rezultat, 70 proc. z nich zrobiłoby to ponownie. Mimo jednak że po otrzymaniu zgłoszenia pracodawca nie ma prawa mścić się na pracowniku, 19 proc. respondentów zadeklarowało, że po zgłoszeniu zostały na nich nałożone sankcje. W badaniach wzięło udział 3955 osób, dotyczą one przełomu lat 2018/2019.

W raporcie Państwowa Inspekcja Pracy zapowiedziała zaangażowanie w szerzenie wiedzy na temat procesu ujawniania nielegalnych działań w przedsiębiorstwach funkcjonujących na terenie Norwegii. Ma się również przyczynić do tego, aby zgłaszanie takich działań przestało się dla pracownika wiązać z ryzykiem poniesienia kary ze strony pracodawcy. Obecnie takie sytuacje spotykają się z odzewem w mediach. Wyniki badań są dostępne pod tym linkiem.