Zadłużenie norweskiego społeczeństwa wzrosło o 3,5 miliarda koron. Co piąta osoba nie radzi sobie z podwyżką cen i rat

Od czerwca ubiegłego roku, czyli w ciągu ostatnich ośmiu miesięcy, oprocentowany dług niezabezpieczony wzrósł o 3,5 miliarda koron. Chodzi o pożyczki do spłaty, takie jak kredyty konsumenckie, karty kredytowe oraz karty płatnicze.

Ogółem zadłużenie gospodarstw domowych wzrosło od czerwca do 127,1 miliarda, czyli o 2,8 proc. W sumie mieszkańcy Norwegii mają niezabezpieczone zadłużenie na ponad 150 miliardów koron.

– Efekt ostatnich podwyżek stóp procentowych już jest widoczny, a jednocześnie mamy wzrost cen żywności. Choć poziom zadłużenia z tytułu oprocentowanego zadłużenia konsumenckiego był wyższy rok temu i wynosił 128,1 miliarda, to budżety gospodarstw domowych od tego czasu „skurczyły się” w wyniku wzrostu kosztów – mówi dyrektor generalny Rejestru Długów Egil Årrestad.

Po kilku miesiącach spadku dynamiki cen w styczniu nastąpiło odwrócenie trendu i inflacja bazowa wyniosła 6,3 procent. Jest to dalekie od celu Norges Bank zakładającego dwuprocentowy wzrost cen. Przed skokiem CPI wielu ekonomistów przewidywało, że Norges Bank dokona ostatniej podwyżki stóp procentowych w marcu tego roku i uważało, że istnieje możliwość, że szczyt stóp procentowych zatrzyma się na poziomie 3 proc. Styczniowe dane sugerują jednak, że to może nie być koniec, a jeśli stopy procentowe dalej będą rosnąć, coraz więcej mieszkańców Norwegii dotknie problem ze spłatą odsetek, gdy dodatkowo drożeją m.in. żywność i prąd.

Zdaniem ekonomistów zadłużenie większe o 3,5 miliarda koron w skali makro nie stanowi wielkiego wyzwania, jeśli patrzy się na ogólny obraz norweskiej gospodarki, a większość społeczeństwa przetrwa podwyżki. Około 5 proc. mieszkańców kraju fiordów pogrąży się jednak finansowo jeszcze bardziej.

Tymczasem według ankiety przeprowadzonej przez Ipsos dla Armii Zbawienia 21 proc. respondentów ​​nie ma wystarczających środków finansowych, aby pokryć zwiększone koszty życia w Norwegii. Mimo podjęcia pewnych środków pomocy w porównaniu z listopadem ubiegłego roku sytuacja nie uległa poprawie i kolejki po żywność w Armii Zbawienia są nadal długie.

Zgodnie z danymi Centralnego Biura Statystycznego (SSB) ceny żywności wzrosły aż o 12 proc. od stycznia 2022 do stycznia 2023. Wśród osób zarabiających rocznie mniej niż 500 tys. koron 36 proc. odpowiada, że ​​nie ma obecnie środków na pokrycie zwiększonych wydatków na zakupy czy rachunki, a także w obliczu zwiększonego oprocentowania w bankowości.

Armia Zbawienia zwróciła się również do fundacji badawczej Fafo o zweryfikowanie, kto stoi w kolejce po żywność w Oslo, Drammen i Sarpsborgu. Organizacja uważa, że wsparcie finansowe z Urzędu Pracy i Polityki Społecznej (NAV) jets niewystarczające w przypadku najbiedniejszych.

Liczby Fafo pokazują, że 41 proc. osób zgłaszających się po jedzenie do Armii Zbawienia otrzymuje pomoc społeczną, a 32 proc. rentę inwalidzką. W sprawozdaniu podkreślono fakt, że wiele osób ma trudności z utrzymaniem się z dochodów uzyskiwanych z zasiłków publicznych. Ponad połowa odwiedzających Armię Zbawienia stwierdziła, że ​​mieszka z dziećmi, w tym 85 proc. w wieku przedszkolnym i/lub szkolnym.

Dane Fafo pokazują, że 91 proc. osób, które odwiedziły kolejki po jedzenie, w Oslo, Drammen i Sarpsborg, nie pracowało. Ponadto prawie dwie trzecie osób otrzymujących pomoc żywnościową to kobiety, a 32 proc. respondentów deklaruje, że mieszka sama. Duża część ankietowanych (84 proc.) pobiera jedną lub więcej korzyści z NAV. Wśród otrzymujących świadczenia 42 proc. otrzymuje stałe świadczenie z ubezpieczenia społecznego (32 proc. to renciści, a 10 proc. to emeryci).

Dwie trzecie zarejestrowanych respondentów urodziło się w kraju innym niż Norwegia. Prawie 30 proc. ma pochodzenie azjatyckie (najwięcej z Afganistanu i Syrii), prawie 25 proc. wywodzi się z Europy Wschodniej, a nieco ponad 10 proc. z Afryki. 8 proc. beneficjentów stanowią uchodźcy z Ukrainy.

Źródła: Frelsesarmeen, NTB, Fafo, E24