W norweskiej szkole coraz częściej odchodzi się od klasycznych metod nauczania. Zamiast sztywnych reguł, nauczyciele stawiają na aktywne, angażujące zajęcia.
Fotolia/Royalty-Free
Brak nagan i brak pochwał – w norweskiej szkole ma być demokratycznie i „po równo”. Dla Skandynawów oczywistym jest, że słynne Prawo Jante działa także w edukacji: „nie wyróżniaj się – nawet jako dziecko jesteś częścią grupy”. Na sprawę inaczej patrzą jednak imigranci. – To nie jest miejsce dla dzieci uzdolnionych, wyjątkowo ambitnych – piszą polscy rodzice. Choć część z nich jest zadowolona z norweskiego, łagodnego podejścia do dzieci, wielu w norweskim systemie edukacji widzi przede wszystkim „hodowlę przeciętności”.
Norweska szkoła to dla polskich rodziców wiele plusów: odciąża od kupowania wyprawki szkolnej, dba o dzieci, zapewnia asystentów. Do niektórych kwestii Polacy podchodzą jednak z rezerwą. „Wymuszona równość”: brak ocen, punkty, o których nie słyszą inni uczniowie, a jednocześnie brak pochwał i, w efekcie, „wielka demotywacja” – to główne zarzuty polskich rodziców pod adresem norweskiego systemu edukacji. Choć wielu chwali sobie spokój i rutynę szkolną w kraju fiordów, nie wszyscy widzą w niej drogę do sukcesu swoich dzieci.
Nie ma ocen, nie ma pytań
Pytanie „Co dostałeś?” raczej nie ma racji bytu wśród dzieci chodzących do norweskiej szkoły. Nie ma tu ocen, a jeśli już – będą to testy tygodniowe lub podsumowujące sprawdziany roczne, za które uczniowie otrzymują daną liczbę punktów. Wyników nigdy nie odczytuje się też na forum. Dla nauczycieli – także w Polsce – to bardzo różowa wersja systemu edukacji. Choć dzielenie się wynikami dzieci z innymi uczniami jest w etyce nauczycielskiej wręcz zakazane, ku tej metodzie motywowania skłania się wielu pedagogów i… równie wielu rodziców. W Norwegii na porównywanie nie ma miejsca. Podobnie wygląda sprawa zadań domowych – jest ich zwykle niewiele, a ćwiczenia opierają się na sprawach bardzo praktycznych. Nikt nie wstawia też za nie niedostatecznych, wychodząc z założenia, że zadania mają jedynie służyć uczniom w lepszym przyswajaniu materiału.
Czy to dobrze? Wśród rodziców panuje wiele opinii. Większość jednak twierdzi, że dzięki braku zadań kręcących się wyłącznie wokół teorii, ich dzieci chętniej biorą się za naukę. Jedna z internautek pisze:
Mieszkam w Norwegii, tutaj zadania domowe są śmiesznie krótkie, na weekendy zero zadań. Jeśli jest zadanie z liczenia, córka robi sama, a ja jej nie poprawiam. Od tego jest nauczyciel w szkole, który w ten sposób może określić, ile ona się nauczyła i czy można ruszyć dalej z programem. Tutaj nie ma ocen z zadań domowych i tez ich się na forum nie czyta. Wszystko, aby nie było wyśmiewań i różnic między dziećmi. Ona lubi szkołę i zadania domowe, ja nie lubiłam jednego ani drugiego.
„To promowanie przeciętności”
Niektórzy rodzice sądzą jednak, że wymagania dla norweskich uczniów są przez to za niskie. Część uważa, że to wręcz „promowanie przeciętności”. Jedna z komentujących w sieci zauważa:
Odnoszę wrażenie, że norweska szkoła jest świetna dla dzieci mających uzdolnienia przeciętne lub niższe. One tu nigdy nie usłyszą, że są „najgorsze w klasie”. Natomiast, jeśli chodzi o dzieci nieprzeciętnie uzdolnione, ambitne – myślę, że tu polska szkoła byłaby lepszą alternatywą. W Polsce takie dzieci są zazwyczaj szybko dostrzegane, a ich umiejętności doceniane i wspierane. W Norwegii bardziej wartościowe wydaje się wychowywanie dzieci jako członków społeczeństwa, kolektyw.
Promowanie demokratycznego podejścia to dla wielu duży błąd. Ze względu na „strach przed wyróżnianiem” norweskim szkołom często zarzuca się „zbyt dużą równość” – zwłaszcza gdy obserwuje się system edukacji z perspektywy imigranta. Zdaniem wielu rodaków brak wyścigu szczurów to jedno, absolutny brak pochwał, czerwonych pasków i wyróżnień – bardzo demotywujące drugie. „Hodowla przeciętności, w której moje dziecko cofa się w rozwoju” – komentuje w niewybrednych słowach jeden z użytkowników Facebooka.
Prawo Jante także w szkole?
Choć obecnie sytuacja w wielu placówkach ulega zmianie i coraz więcej szkół decyduje się na jawne chwalenie najlepszych uczniów, na „modę na pochwały” krzywo patrzą sami Norwegowie. Norweski pisarz Karl Ove Knausgaard w wywiadzie dla magazynu Newsweek broni typowo skandynawskiego podejścia, wściekając się:
W Skandynawii bycie próżnym, wynoszenie się nad innych, uważane było za coś wulgarnego i wręcz niemoralnego. Wszyscy powinni być równi, skromni, przeciętni. To rodzaj niezbędnej solidarności społecznej. Równe traktowanie wszystkich w szkołach, szpitalach, urzędach. W szkole moich dzieci na koniec roku wyróżnia się najlepszych uczniów, co za moich czasów było nie do pomyślenia.
Dlatego wielu polskich rodziców radzi, by przygotować dzieci na typowo skandynawską „klasową równość” – niezrażanie się brakiem pochwał i jednoczesne nieosiadanie na laurach. Dla niektórych szkolna równość to nieco łagodniejsza wariacja prawa Jante (Janteloven) – zbioru zapisów z książki „Uciekinier w labiryncie”: dzieci mają nie myśleć o sobie ani jako o gorszych, ani o lepszych.
Dla niektórych polskich matek taka skandynawska perspektywa jest jednak pozytywnym zaskoczeniem. Jedna z czytelniczek bloga o Polce mieszkającej w Szwecji komentuje prawa Północy w ten sposób: „Z Polski wyniosłam, że trzeba być lepszym od innych, że „Maciek dostał 4, a ty tylko 3?”. Każdy ma dążyć do bycia nad innymi. Janteloven jest dla Polaków lekcją pokory”.
Założenie nie przemawia jednak do wszystkich. Choć dzieci mają czuć się częścią grupy i nie wyróżniać się na tle innych norweskich uczniów, bez dążenia do bycia najwybitniejszymi w klasie, te bardziej ambitne mogą ucierpieć. – O tym nie mówi się głośno. Nasz chłopiec to rozumie i robi to, co chce, ale wie, że nie chce być najgorszy, więc pracuje – podsumowuje Michał Ziółkowski, rodzic dziecka szkolnego z Kristiansand. Na pytanie o to, czy wysłałby dziecko do polskiej szkoły, odpowiada krótko: „nam tu dobrze”.
Który system edukacji bardziej do Ciebie przemawia?
łącznie głosów: 769
01-10-2018 22:50
0
-2
Zgłoś
01-10-2018 21:36
1
0
Zgłoś
01-10-2018 19:24
2
0
Zgłoś
01-10-2018 11:56
20
0
Zgłoś
01-10-2018 09:30
0
-27
Zgłoś
30-09-2018 18:04
0
0
Zgłoś