Inflacja w Norwegii była wyższa niż wzrost wynagrodzeń. W 2023 sytuacja się zmieni?

Według TBU tegoroczne negocjacje płacowe muszą uwzględniać wzrost kosztów o 4,8 proc., i na tym poziomie inflacja ma się zatrzymać. Nie będzie zatem aż tak gwałtowny jak w ubiegłym roku, jednak wciąż znacznie wyższy niż cel inflacyjny Norges Banku wynoszący 2 proc. Jak pisze komisja, z wyjątkiem ceny ropy wszystkie pozostałe składowe przyczyniły się do tego, że inflacja była wyższa niż zakładano w marcu ubiegłego roku.

„Istnieje duża niepewność co do szacunków wzrostu cen, w 2023 roku szczególnie związana z wpływem wojny w Ukrainie i bardziej spolaryzowanej światowej gospodarki na ceny energii, żywności i kurs korony” – pisze TBU w swoim raporcie. Według Centralnego Biura statystycznego (SSB) w 2022 r. roczna stopa wzrostu inflacji wyniosła 5,8 proc.

W prognozie cenowej przyjęto, że w I kwartale 2023 r. będzie obowiązywał program z obniżonym podatkiem od energii elektrycznej. Zgodnie z propozycją rządu przez cały rok funkcjonował 90-procentowy rabat od cen powyżej 70 øre/kWh, przy miesięcznym limicie zużycia 5000 kWh. W obecnym schemacie zakłada się, że do końca marca stawka będzie wynosić 90 proc., a w kwietniu i maju 80 proc.

Przemysł w Norwegii stał się mniej konkurencyjny w zeszłym roku, a według komisji w dużej mierze winny temu jest kurs korony. „Szacuje się, że względne koszty godzinowe płac między przemysłem norweskim a przemysłem partnerów handlowych w UE, mierzone we wspólnej walucie, wzrosły o 2,2 procent w 2022 r.”, pisze TBU.

Konkurencyjność przemysłu norweskiego osłabła w latach 2000-2013, po czym ponownie się wzmocniła w latach 2013-2020, a w ostatnich dwóch latach znowu nastąpił spadek.

Wzrost płac w ubiegłym roku jest również czymś, na co patrzy TBU. Obecnie szacuje się go na 4,1 proc. w 2022 r. łącznie dla największych obszarów negocjacyjnych. Dla wszystkich pracowników SSB obliczyło wzrost wynagrodzeń na poziomie 4,4 proc. w latach 2021-2022.

Raport TBU będzie stanowił podstawę do negocjacji nowych stawek wynagrodzeń dla pracowników w Norwegii, które rozpoczną się wiosną. Stronami ugody są organizacje pracownicze i organizacje pracodawców. Dwie nadrzędne to Konfederacja Związków Zawodowych (LO) po stronie pracowników oraz Norweska Konfederacja Biznesu i Przemysłu (NHO) po stronie pracodawców.

TBU ma za zadanie ułatwiać stronom życia zawodowego i władzom jak najlepsze wspólne zrozumienie sytuacji w norweskiej gospodarce. Nowy szacunek wzrostu cen w tym roku zostanie przedstawiony 13 marca. Drugi raport pojawi się w czerwcu.

Obliczenia komisji pokazują, że menedżerowie dostali 6,9 proc., pracownicy umysłowi 5 proc., podczas gdy robotnicy tylko 3,5 proc. podwyżki płac w zeszłym roku. To mniej niż ramy, które w zeszłym roku oszacowano na 3,7 proc. W związku z tym przedstawiciele LO w pierwszej kolejności mają skupić się na negocjowaniu lepszych warunków układu zbiorowego dla najniżej opłacanych i doprowadzeniu do zwiększenia siły nabywczej, a w przypadku pracowników przemysłowych nastąpił jej spadek o 1,7 procent w 2022 r.

Źródła: regjeringen.no, E24, NRK, Aftenposten