Tragedia Polaków z pożaru w Drammen. W sprawie Norwegów sąd orzekłby tak samo?

Mimo że tragedia, której dziesiąta rocznica przypada tej jesieni, wydarzyła się w 2008 r., jeszcze w 2015 norwescy dziennikarze pytali: dlaczego przed sądem stanął mieszkający w domu Polak, a w podobnej sprawie z innej części kraju – pożarze budynku wynajętego dwóm rdzennym Norweżkom w 2004 r. – sąd bez wahania skazał na karę więzienia jedynie właściciela niezabezpieczonego budynku?

Do tragedii w Drammen doszło w listopadzie 2008 r. Nad ranem z budynku przy Stasjongate 36 zaczęły wydobywać się płomienie. Wiekowy dom zamieszkiwali polscy pracownicy – oficjalnie zameldowanych było czterech, jednak media mówiły o około dwudziestu mieszkających tam Polakach. Nie wszyscy zdołali się uratować. W pożarze zginęło aż siedmiu rodaków, którzy pracowali w Norwegii, by utrzymać rodziny w Polsce. Dwóch Polaków odniosło bardzo poważne obrażenia.

Na ławie oskarżonych zasiadał jeden z zamieszkujących dom Polaków. To polski hydraulik, ojciec trójki dzieci. Według zeznań to on jako ostatni „majstrował” przy tablicy z bezpiecznikami. Policja nie zdołała jednak ustalić, czy było to bezpośrednią przyczyną pożaru – ta pozostała nieznana. Wiadomo jednak, że przez dom przez kilka lat przewinęło się ponad 200 pracowników, a właściciele budynku nie zapewniali w tym czasie odpowiednich warunków związanych z bezpieczeństwem przeciwpożarowym. Sąd orzekł, że Polak ponosi winę za całe zdarzenie.

Po rozpatrzeniu sprawy przez wyższą instancję mężczyzna ostatecznie został zwolniony z odbywania kary. W 2015 r. NRK przygotowało program, w którym analizowało szczegóły procesu sądowego. Dziennikarze zauważali, że przykład tragedii Polaków to dowód na to, że w Norwegii wciąż funkcjonują „równi i równiejsi”. Dla porównania: w 2004 r. w kraju miało miejsce podobne zdarzenie: spłonął budynek mieszkalny wynajmowany przez dwie Norweżki. Obyło się bez ofiar, jednak przed sądem stanął właściciel lokalu – sąd orzekł bez wahania, że to on nie zapewnił kobietom odpowiednich warunków do mieszkania i zabezpieczeń w razie pożaru.

Sprawa Polaków wstrząsnęła polską opinią publiczną. Po 2015 r. i materiale NRK losami oskarżonego i rodzin poszkodowanych zainteresowali się także sami Norwegowie. W sieci nie brakuje jednak głosów oburzenia: zarówno dziennikarze, jak i komentujący zauważają, że w kraju fiordów w wielu przypadkach obowiązują podwójne standardy – ludzie, którzy nie znają języka i nie są biegli w przepisach, nie są w stanie walczyć o swoje prawa. Na wysokości zadania nie staje także norweski sąd – początkowy wyrok wzbudza spore kontrowersje, a sprawa Polaka wciąż uważana jest za precedensową.