Dziś siódma rocznica zamachów Breivika. Norwegia upamiętnia ofiary

Zamachy z 2011 roku to najbardziej wstrząsający akt terroryzmu w historii współczesnej Norwegii, w którym życie straciło 77 osób – w większości młodzież. Mimo upływu czasu pamięć o tragicznych wydarzeniach jest wciąż żywa, nie tylko w kraju fiordów. Świadczą o tym m.in. działania edukacyjne i artystyczne związane z datą 22 lipca.

Obchody siódmej rocznicy zamachów organizowane są przez narodową grupę wsparcia ds. wydarzeń z 22 lipca (nasjonalstøttegruppeetter 22. juli-hendelsene) oraz Młodzieżową Ligę Partii Pracy (AUF). Rozpoczną się w godzinach porannych w kwartale rządowym (regjeringskvartalet) w centrum Oslo – tam odsłonięta zostanie długo wyczekiwana tablica upamiętniająca ofiary masakry. Po uroczystej mszy w kościele Oslo Domkirke zaplanowano uroczystości na wyspie Uøya, w których wezmą udział premier Erna Solberg, przedstawiciele rządu oraz osoby związane z tragicznymi wydarzeniami.

Dokładny plan obchodów dostępny jest na stronie rządowej.

Oprócz corocznych obchodów w ramach uczczenia pamięci ofiar na wyspie Utøya ma też stanąć oficjalny pomnik. W 2014 roku w konkursie jednogłośnie wybrano projekt „Rana pamięci” Jonasa Dahlberga, wokół którego pojawiło się jednak wiele kontrowersji – część mieszkańców sprzeciwiła się budowie m.in. z powodu zbyt dużej ingerencji w przyrodę. Autor zamierzał bowiem wyciąć w skale szczelinę, która miała być raną symbolizującą cierpienie i stratę spowodowane zamachem. Ostatecznie projekt zostanie zastąpiony innym, mniej inwazyjnym pomysłem, który powinien być gotowy w przyszłym roku.

W centrum miasta powstało także specjalne centrum nauki o wydarzeniach z 22 lipca 2011 roku (22 juli-senteret), które zajmuje się szerzeniem wiedzy i pamięci o zamachach. Na wszystkich odwiedzających czeka wystawa, na której obejrzeć można m.in. przejmujące zdjęcia z wydarzeń. Ponadto organizowane są wykłady i zajęcia dla szkół, które mają szerzyć wśród młodzieży wiedzę na temat traumatycznego ataku terrorystycznego na norweskie społeczeństwo i wartości.

Norwegowie starają się upamiętnić bolesne wydarzenia także poprzez sztukę – w tym roku miała miejsce premiera pierwszego filmu fabularnego o zamachu Utøya 22. Produkcja, która po raz pierwszy pokazana została szerszej publiczności podczas festiwalu filmowego w Berlinie, zyskała w dużej mierze przychylne oceny wśród norweskiej prasy. Kontrowersje budzi jednak amerykańska produkcja o ataku sprzed siedmiu lat, do której zdjęcia rozpoczął Netflix. Wiele osób – w tym rodziny ofiar oraz ocalali z zamachu – sprzeciwiają się komercjalizacji tych traumatycznych wydarzeń oraz rozdrapywaniu wciąż świeżych ran. W stworzeniu filmu udział ma wziąć norweska pisarka Åsne Seierstad, autorka książki Jeden z nas. Opowieść o Norwegii, która opowiada o sprawcy masakry na wyspie Utøya i jego ofiarach.

Zamachy w Norwegii miały miejsce 22 lipca 2011 roku. Pierwszy atak rozpoczął się w Oslo, gdzie przed budynkami rządowymi wybuchła bomba. W wyniku tego zamachu zginęło 8 osób. 

Drugi atak miał miejsce na wyspie Utøya, gdzie wskutek strzelaniny zginęło 69 młodych osób. Sprawcą obu ataków był Anders Breivik, który odsiaduje obecnie wyrok 21 lat pozbawienia wolności z możliwością nieograniczonego przedłużenia wyroku.