227 rocznica uchwalenia Konstytucji – obchody w Norwegii i w Polsce

Tegoroczne obchody święta Konstytucji 3 maja w Norwegii odbyły się kilka dni wcześniej – 26 kwietnia.

– Zorganizowaliśmy dwa spotkania, jedno dla korpusu dyplomatycznego i norweskich gości, a drugie dla Polonii norweskiej – mówi nam Andrzej Jach, Wicekonsul Ambasady RP w Oslo.

W tym roku w Warszawie, oprócz tradycyjnych parad i przemówień, odbędzie się Bieg Konstytucji 3 Maja będący częścią Warszawskiej Triady Biegowej organizowanej pod hasłem „Zabiegaj o pamięć”. Jest to już 28. edycja imprezy.

Dystans wynosi 5 km i rozpocznie się 3.05 o godzinie 11:00 na ulicy Łazienkowskiej. Z kolei pół godziny wcześniej odbędzie się 700-metrowy Bieg z Maskotką dla najmłodszych.

Druga połowa XVIII wieku to dla Polski ciężki czas – szlachta nie potrafiła dojść do porozumienia podczas zebrań Sejmu, nadużywano liberum veto (prawo do zerwania Sejmu przez niemal każdego), a królewski skarbiec świecił pustkami. W dodatku Rzeczpospolita padała ofiarą coraz częstszej agresji ze strony sąsiadów – Rosji, Prus i Austro-Węgier.

Aby ratować choć resztki ojczyzny, król Stanisław August Poniatowski wraz z Ignacym Potockim i Hugonem Kołłątajem w 1791 roku podczas trwania Sejmu Wielkiego napisali pierwszą w Europie, a drugą na świecie (zaraz po USA) konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej. Pod dokumentem podpisało się 14 osób, a żaden z sejmików ziemskich nie sprzeciwiał się nowym postanowieniom.

Konstytucja 3 maja wprowadziła wiele zmian na arenie politycznej II RP –  przede wszystkim znosiła wolną elekcję i liberum veto, ustanowiła trójpodział władzy, katolicyzm jako religię dominującą, zapewniała chłopom ochronę ze strony państwa, a co najważniejsze –  czyniła Polskę krajem wolnym, suwerennym i niepodległym.

Radość Polaków nie trwała jednak długo. W 1792 roku grupa magnatów niezadowolona z postanowień zwróciła się do carycy Katarzyny II z prośbą o pomoc. W Petersburgu zawarto spisek mający na celu obalenie polskiej konstytucji. Szczęsny Potocki, Ksawery Branicki i Seweryn Rzewuski wraz z carycą stanęli na czele konfederacji targowickiej, do której 24 lipca 1792 roku przyłączył się również król Poniatowski.

W ciągu kolejnych 3 lat Polska z maleńkiego, lecz suwerennego państwa zniknęła z map świata, a na powrót musiała czekać aż 123 lata.