Strona korzysta z plików cookies

w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Przejdź do serwisu

Pozostało jeszcze:

3
DNI

do zakończenia rozliczeń podatkowych w Norwegii

Rozlicz podatek

Życie w Norwegii

Zdrowie w czasie pandemii koronawirusa: to słownictwo warto znać

Monika Pianowska

17 lutego 2022 14:09

Udostępnij
na Facebooku
Zdrowie w czasie pandemii koronawirusa: to słownictwo warto znać

Każdemu mieszkańcowi Norwegii przysługuje w razie potrzeby wizyta u lekarza pierwszego kontaktu. stock.adobe.com/licencja standardowa

W Norwegii w codziennych sytuacjach, jak zakupy, zapytanie kogoś o drogę czy pogawędka z sąsiadem, łatwo się porozumieć, nawet kiedy słabo włada się norweskim. Uniwersalny okazuje się bowiem język angielski. Zdarzają się jednak momenty, że trudno znaleźć odpowiednie słowa, dlatego kiedy translatora Google nie ma pod ręką, warto znać pewne wyrażenia.
W dobie pandemii koronawirusa zdrowie stało się tematem numerem jeden i w użyciu pojawiło się wiele nowych terminów związanych właśnie z nim. Jeśli chcecie zapamiętać norweskie słowa związane z sezonowymi dolegliwościami, wizytą u lekarza czy zakupem leków, zapoznajcie się z naszym artykułem, w którym przybliżymy parę przydatnych fraz.

Lekarz rodzinny w Norwegii

Każdemu mieszkańcowi Norwegii przysługuje w razie potrzeby wizyta u lekarza pierwszego kontaktu. Figurowanie w rejestrze ludności i norweskim systemie ubezpieczeń społecznych automatycznie upoważnia do korzystania z systemu lekarzy rodzinnych. Pacjent może sam wybrać sobie medyka, u którego ma zamiar się leczyć. Może to zrobić przez internet, wchodząc na stronę nav.no i dalej w zakładkę z przychodniami. Tam będzie mógł wybrać konkretnego lekarza, jeśli ten będzie miał wolne miejsce.
Członkowie systemu ubezpieczeń społecznych płacą jedynie część kosztów usług w publicznych ośrodkach zdrowia, czyli wkład własny. Jeśli przekracza on określoną sumę, można uzyskać kartę bezpłatnego leczenia i nie płacić wkładu własnego przez pozostałą część roku.

en helse – zdrowie
en helsetjeneste – służba zdrowia
en fastlege – lekarz pierwszego kontaktu
fastlegeordning – system lekarzy rodzinnych
egenandel – wkład własny
et frikort – karta bezpłatnego leczenia
folketrygden – system ubezpieczeń społecznych
en behandling – leczenie

Alle innbyggere i Norge har rett til å en fastlege – Wszyscy mieszkańcy Norwegii mają prawo do lekarza pierwszego kontaktu.

Na wizytę można się zarejestrować również telefonicznie w konkretnej placówce. Będzie do tego niezbędny numer personalny. Jeśli ktoś go nie ma lub do danego lekarza zapisał się już komplet pacjentów, na miejscu będzie należało poczekać na wywołanie. W nagłych wypadkach lepiej zgłosić się do szpitala na izbę przyjęć.

Lekarz jest wolny/zajęty – Legen er opptatt/ledig.
Jaki termin ci odpowiada? – Hvilken dato passer deg?

et helsesenter – przychodnia
et venteværelse – poczekalnia
en time hos legen – wizyta u lekarza
å bestille en time hos legen – umówić wizytę
Jeg vill gjerne bestille legetime – Chcę się umówić do lekarza.

en legevakt – izba przyjęć/oddział ratunkowy
akutt – nagły
et sykehus – szpital
et legekontor – gabinet lekarski
Neste! – wezwanie następnego pacjenta

Obecnie w Norwegii wykonywanie testów na koronawirusa zaleca się osobom, które maja objawy covid-19.

Obecnie w Norwegii wykonywanie testów na koronawirusa zaleca się osobom, które maja objawy covid-19. Źródło: stock.adobe.com/licencja standardowa

Sykepleieren tok blodtrykket mitt – Pielęgniarka zmierzyła mi ciśnienie.
å måle trykket – mierzyć ciśnienie
en undersøkelse – badanie
en blodprøve – badanie krwi
en urinprøve – badanie moczu

Legevakten kan benyttes i nødstilfeller, når det er behov for hjelp, og legekontorene er stengt – Z izby przyjęć można korzystać w nagłych przypadkach, gdy pomoc jest konieczna, a gabinety lekarskie zamknięte.

Co usłyszymy w gabinecie?

Podczas wizyty będzie należało spróbować opisać swoje dolegliwości. Lekarz pierwszego kontaktu zazwyczaj słyszy o różnych rodzajach bólu i dolegliwościach, takich jak gorączka, katar, zawroty głowy, mdłości czy zmęczenie.

Hvordan føler du deg? – Jak się czujesz?
å føle seg syk – źle się czuć

Jeg har snue – Mam katar.
Hodet mitt snurrer – Kręci mi się w głowie.
Jeg er kvalm – Mam mdłości.

Hvor har du vondt? – Gdzie cię boli?
Jeg har vondt i magen – Boli mnie brzuch.
Jeg har hodepine – Boli mni głowa.
Jeg har kramper – Mam skurcze.
Jeg har en sår hals – Boli mnie gardło

Szczególnie w okresie pandemii powtarzały się pewne symptomy, zwykle charakterystyczne dla chorób sezonowych, jak grypa. Jedna z najczęstszych dolegliwości u zarażonych koronawirusem były gorączka i kaszel.

feber – gorączka
hoste – kaszel
en hostesaft – syrop na kaszel
Jeg må kjøpe hostesaft på apoteket – Muszę kupić w aptece syrop na kaszel.

slapphet – letarg
muskelverk – bóle mięśni

Har du feber? – Masz gorączkę?
Jeg skal ta temperature pa deg – Zmierzę ci temperaturę.
38 stopni – 38 grader

Źródło: stock.adobe.com/licencja standardowa

medisin – lekarstwo
Du skal få medisin – Musisz brać lekarstwo.
pille – pigułka
smertestillende – przeciwbólowy
Legen skrev ut piller for magesmertene mine – Lekarz przepisał mi tabletki na ból brzucha.
reseptfri – bez recepty
reseptbelagt – na receptę
apotek – apteka

å ha utslett på magen – mieć wysypkę na brzuchu
kroppsutslett – wysypka na ciele
Vannkopper er en barnesykdom – Ospa wietrzna to choroba dziecięca.
Sønnen min fikk vannkopper – Mój syn dostał ospy wietrznej.

influensa – grypa
Legen stilte en diagnose – Lekarz postawił diagnozę.
Jeg ble syk med influensa – Złapałam grypę.

W Norwegii bez potrzeby kontaktowania się z lekarzem i uzyskiwania zwolnienia chorobowego można samemu zgłosić pracodawcy, że jest się chorym. W minimalnym zakresie można korzystać z oświadczenia do trzech dni kalendarzowych jednorazowo i do czterech razy w ciągu roku.

egenmelding – samozgłoszenie
Jeg ønsker å bli sykemeldt – Chciałbym otrzymać zwolnienie lekarskie.
mindre alvorlig sykdom – mniej poważna choroba

Dersom du føler deg syk, bør du holde deg hjemme til allmenntilstanden din er bedre – Jeśli czujesz się chory, powinieneś zostać w domu do czasu poprawy ogólnego stanu zdrowia.

Koronawirus wdarł się do słowników

Norweskie władze i organy ds. zdrowia od początku pandemii publikują raporty, poradniki i broszury informacyjne związane z koronawirusem. Dużą ich część udało się również przetłumaczyć na wiele języków, w tym polski. Podczas gdy jednak niektóre sformułowania wydają się oczywiste i łatwo zapamiętać ich znaczenie, inne pozostają obce, szczególnie osobom słabo władających norweskim czy angielskim. W użyciu pojawiły się również frazy stworzone w związku z wybuchem pandemii i na potrzeby „nowej rzeczywistości”, przez co za słownictwem trudno nadążyć.

koronavirus – koronawirus
å bli koronasyk – zachorować przez koronawirusa
å unngå å bli smittet – uniknąć bycia zarażonym
å spre smitte – rozprzestrzeniać infekcję
overføring av sykdom – przenoszenie choroby
spredningen av koronaviruset – rozprzestrzenianie się koronawirusa

Norweski rząd właśnie ogłosił złagodzenie obostrzeń, na wieść o czym społeczeństwo kraju fiordów odetchnęło z ulgą. Chociaż jednak zimowa fala zachorowań w części kraju fiordów opada, pandemia jeszcze się nie skończyła, a zarówno sam wirus, jak i nowe słownictwo wprowadzone w związku z pojawieniem się choroby covid-19 prędko nie wyjdzie z obiegu. Niewykluczone, że w przypadku zaognienia sytuacji epidemicznej pewne restrykcje powrócą.
Norweski rząd zniósł obowiązek noszenia maseczek ochronnych.

Norweski rząd zniósł obowiązek noszenia maseczek ochronnych. Źródło: stock.adobe.com/licencja standardowa

smittetiltak – środki zapobiegające infekcji
personer som har oppholdt seg i et område med karanteneplikt – osoby, które przebywały na obszarze objętym kwarantanną
munnbind – maseczka zasłaniająca usta i nos
Du må bruke munnbind innendørs på offentlig sted – Musisz nosić nosić maseczkę w pomieszczeniu w miejscu publicznym
å unngå store sammenkomster – unikać dużych zgromadzeń

Å sørge for god håndhygiene vil hjelpe å holde deg frisk – Dbanie o odpowiednią higienę rąk pomoże zachować zdrowie.

Obecnie osobom, którym doskwierają symptomy covid-19, zaleca się wykonywanie testów na obecność koronawirusa. Nie trzeba jechać specjalnie do punktu medycznego, aby to zrobić. Badanie można wykonać samodzielnie w domu. Jeśli test wskaże pozytywny wynik, trzeba zostać w domu i izolować się do ustąpienia objawów.

restsymptomer – objawy, które utrzymują się po zakończeniu okresu izolacji
tungpustethet – świszczący oddech
tap av smak – utrata smaku

Symptomer på koronavirus kan være feber, hoste, tung pust, hodepine, slapphet, nedsatt lukt- eller smaksans og muskelverk. – Objawami koronawirusa mogą być gorączka, kaszel, duszność, ból głowy, letarg, osłabienie węchu lub smaku oraz bóle mięśni.
negativt testresultat – negatywny wynik testu

Hvis du har testet positivt på en koronatest, skal du isolere deg – Jeśli uzyskałeś pozytywny wynik testu na obecność koronawirusa, powinieneś się izolować.

Po wprowadzeniu szczepionek na koronawirusa uruchomiono w krajach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego certyfikaty, które świadczą o liczbie przyjętych dawek, przebytej chorobie covid-19 lub uzyskanym wyniku testu. Pozwalają one np. swobodniej podróżować i unikać kwarantanny. Można je okazywać np. na lotnisku w aplikacji mobilnej.

koronasertifikat – certyfikat, że jest się zaszczepionym przeciwko covid-19 lub ozdrowieńcem
vaksinestatus – status szczepienia
fullvaksinerte – osoba w pełni zaszczepiona
personer som har gjennomgått covid-19 de siste 6 månedene – osoba, która przeszła covid-19 w ciągu ostatniego półrocza
sprøyte – strzykawka
å vaksinere – szczepić

Vaksinene beskytter godt mot alvorlig sykdom – Szczepionki dobrze chronią przed poważnymi chorobami.

Wszystkim, którzy w tym momencie zmagają się z jakąś chorobą, pozostaje nam powiedzieć:

God bedring! – Szybkiego powrotu do zdrowia!

Reklama
Gość
Wyślij


Reklama
Facebook Messenger YouTube Instagram TikTok