W związku z niedzielnym artykułem o zmianach dotyczących urlopu i zasiłku rodzicielskiego (artykuł dostępny tutaj) pojawiło się pytanie o to, na czym polega stopniowana wypłata zasiłku. Oto krótkie wyjaśnienia:

Elastyczny zasiłek rodzicielski

Zasiłek rodzicielski (foreldrepenger) można otrzymywać do czasu, kiedy dziecko ukończy trzy latka lub też do trzech lat po adopcji dziecka. W tym czasie można albo przerwać pobieranie zasiłku i przesunąć resztę na późniejszy termin (utsettelse av uttaket), albo pobierać zasiłek stopniowany (gradert uttak), czyli w mniejszej kwocie, ale dłużej. Ogólnie te możliwości połączenia pobierania zasiłku rodzicielskiego z pracą nazywamy elastyczną wypłatą zasiłku (fleksibelt uttak)

Wypłata stopniowana

Zasiłek stopniowany polega na tym, że osoba pobierająca zasiłek rodzicielski wraca do pracy na część etatu, a za pozostałą część (urlop rodzicielski) dostaje zasiłek (foreldrepenger). Im więcej się pracuje, tym mniejszą kwotę zasiłku się pobiera, ale za to okres jego pobierania bardziej się wydłuża. Łącznie wypłacona zostanie dokładnie taka sama kwota zasiłku, tyle tylko, że rozłożona na dłuższy czas.

Przykład.

Pobierająca zasiłek rodzicielski Anna wybrała wariant z wysokością zasiłku równą 100% jej wcześniejszych dochodów i krótszym czasem pobierania, co oznacza, że pełen zasiłek pobierałaby przez 35 tygodni (12 z łącznej liczby 47 tygodni było przeznaczone dla ojca. Czy je wykorzystał, w tej chwili nas nie interesuje). Jej miesięczna pensja wynosiła 30 000 nok. Kiedy zostały jej cztery ostatnie tygodnie zasiłku (przyjmijmy, że przypadły na miesiąc luty, nasze wyliczenia będą prostsze) postanowiła, że wróci do pracy na pół etatu (50%), żeby jej powrót do czynnego życia zawodowego przebiegał łagodnie i by tak od razu nie zostawiać dziecka bez matki na 8 godzin.

W związku z tym zamiast dostać w lutym zasiłek w wysokości 30 000 nok (100% pensji) dostała 15 000 nok. (Drugie 15 000 zarobiła pracując na 50% etatu). Natomiast okres pobierania zasiłku wydłużył się jej o kolejne 4 tygodnie, za które (zakładając, że też pracowała przez nie na 50% etatu) znów dostała 15 000 nok zasiłku rodzicielskiego.

Nie ma żadnych ograniczeń, ani w górę, ani w dół, co do wielkości części etatu, na jaki wraca się do pracy. Zasiłek rodzicielski zawsze będzie w takim wypadku stanowił wyrównanie do 100%.

Jeśli osoba pobierająca zasiłek rodzicielski wróci do pracy na 20% etatu, dostanie w tym okresie 80% zasiłku rodzicielskiego. Jeśli wróci do pracy na 80% etatu, dostanie 20% zasiłku rodzicielskiego itd.

Ojciec i matka pobierający zasiłek stopniowany

Zarówno matka, jak i ojciec mogą zdecydować się na stopniowaną wypłatę zasiłku. Mogą to zrobić albo każde w innym okresie, albo jednocześnie (kiedy ojciec pobiera fedrekvote). Jeśli wspólnie pobierany zasiłek rodzicielski wyniesie 100% łączny okres urlopu rodzicielskiego z zasiłkiem nie zostanie wydłużony.

Jeśli ojciec bierze urlop rodzicielski, niebędący zarezerwowanym dla niego "tacierzyńskim" (fedrekvote), tylko częścią wspólnej puli urlopu do podziału między matkę i ojca, i chciałby połączyć go z pracą, a zasiłek pobierać w sposób stopniowany (gradert uttak), matka musi - podobnie jak to jest w przypadku normalnego, niestopniowanego pobierania zasiłku przez ojca - wrócić do pracy na pełen etat, podjąć pełnowymiarowe studia lub też połączyć powyższe tak, by łącznie czas pracy i studiów dawał 100% etatu.

Możliwy okres pobierania zasiłku stopniowanego

W przypadku porodu cały przysługujący zasiłek rodzicielski, w tym fedrekvote ("tacierzyńskie") można wybrać jako zasiłek stopniowany - za wyjątkiem trzech tygodni przed i sześciu tygodni bezpośrednio po porodzie. W przypadku adopcji, w sposób stopniowany można wybrać cały zasiłek, bez żadnych ograniczeń.

Trzeba uważać jedynie na to, by z pobieraniem zasiłku zmieścić się w ciągu maksymalnie trzech lat od porodu lub adopcji. Jeśli jakaś część urlopu i zasiłku pozostanie po tym czasie niewykorzystana, przepadnie.

Jak wystąpić o stopniowaną wypłatę zasiłku?

Jeśli któreś z rodziców chce połączyć pracę z urlopem rodzicielskim i pobieraniem zasiłku, czyli wykorzystać urlop w sposób elastyczny, musi wystąpić do NAV-u z podaniem o "Przesunięcie lub stopniowaną wypłatę zasiłku rodzicielskiego (wypłata elastyczna)" ("Utsettelse eller gradert uttak av foreldrepenger (fleksibelt uttak)").

Jeśli zasiłek rodzicielski jest już pobierany, składa się tylko to podanie. Jeśli występuje się o wypłatę stopniowaną już na samym początku, wysyła się je jednocześnie ze zwykłym podaniem o wypłatę zasiłku rodzicielskiego (foreldrepenger) lub "tacierzyńskiego" (fedrekvote).

Warunkiem uzyskania zgody NAV na stopniowaną wypłatę zasiłku jest przedłożenie pisemnej umowy pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem (ewentualnie może ją zastąpić sam formularz "Utsettelse eller gradert uttak av foreldrepenger (fleksibelt uttak)", gdyż i tak musi on zostać podpisany przez pracodawcę wnioskującego). Umowa taka musi zawierać następujące informacje:

•        procent etatu i wysokość wynagrodzenia

•        w jakim okresie dana osoba będzie pracować

•        ilość tygodni/dni, w których pobierany był/będzie pełen zasiłek rodzicielski, tak by na tej podstawie można było wyliczyć odpowiednią długość urlopu rodzicielskiego z zasiłkiem stopniowanym.

Umowa (formularz) musi zostać podpisana przez obydwie strony. Oryginał idzie do NAV-u, a strony zachowują swoje kopie.

Umowę i/lub formularz należy dostarczyć do NAV-u z odpowiednim wyprzedzeniem. Jeśli dokumenty trafią do NAV-u wtedy, kiedy dana osoba rozpoczęła już pracę na część etatu, urząd w pierwszym rzucie wstrzyma wypłatę zasiłku.

Każde z rodziców może zawrzeć taką umowę tylko z jednym pracodawcą na raz. Jeśli oboje rodzice będą chcieli pobierać zasiłek stopniowany jednocześnie, każde z nich będzie musiało złożyć osobne podanie.

Źródło: NAV