Polska służba zdrowia donosi o bardzo wielu przypadkach zachorowań na różyczkę. Norweski Instytut zdrowia publicznego (Folkehelseinstituttet) zaleca Polakom w Norwegii oraz innym osobom wybierającym się do Polski, które nie były szczepione na różyczkę, by się zaszczepiły.

Kobiety w ciąży, które nie były zaszczepione przeciwko różyczce lub w przypadku których badanie krwi wykonane podczas ciąży wykazało brak odporności na tę chorobę powinny unikać wyjazdów do Polski, o ile podróż taka nie jest faktycznie konieczna. Jest to szczególnie istotne zwłaszcza w pierwszych 20 tygodniach ciąży.

10 razy więcej zachorowań na różyczkę, niż zwykle

Polski Instytut zdrowia publicznego poinformował, że w tym roku (stan na dzień 15. czerwca 2013) zaraportowano w całym kraju 32 196 przypadków różyczki, w tym dwa przypadki u noworodków (zespół różyczki wrodzonej). 81% przypadków zostało zdiagnozowanych u mężczyzn w grupie wiekowej 15-29 lat. Dla porównania, w roku ubiegłym zgłoszono w Polsce łącznie około 3 000 przypadków różyczki.

Tegoroczna epidemia obejmuje całą Polskę, ale najwięcej przypadków pochodzi z zachodu kraju, zwłaszcza z województw Małopolskiego i Wielkopolskiego. Podobny do tegorocznego wysyp zachorować na różyczkę wystąpił w Polsce w roku 2007.

Schemat zachorowań, tj. przesunięcie ich ciężkości z dzieci na młodych ludzi dorosłych, odzwierciedla dawne procedury szczepień w Polsce. Tymczasem krążenie wirusa różyczki wśród młodzieży i dorosłych niesie ze sobą zwiększone ryzyko zachorowań w trakcie ciąży, co z kolei może doprowadzić do uszkodzenia płodu (zespół różyczki wrodzonej). Ocenia się, że w Polsce około 10% kobiet w wieku reprodukcyjnym nie ma odporności na różyczkę.

W Norwegii, dzięki wieloletnim programom szczepień na szeroką skalę, różyczka występuje bardzo rzadko. Jak dotąd w tym roku Instytut zdrowia publicznego otrzymał zgłoszenia o trzech takich przypadkach, z czego dwa dotyczyły dorosłych mężczyzn urodzonych w Polsce, którzy tam właśnie się zarazili.

Zalecenia

W związku z zaistniałą w Polsce sytuacją, norweski Instytut zdrowia publicznego daje następujące zalecenia:

- Polacy mieszkający w Norwegii oraz pozostałe osoby podróżujące do Polski, które nie były szczepione na różyczkę, powinny się zaszczepić.

- Kobiety w ciąży, które nie były zaszczepione przeciwko różyczce lub w przypadku których badanie krwi wykonane podczas ciąży wykazało brak odporności na tę chorobę powinny unikać wyjazdów do Polski o ile podróż taka nie jest faktycznie konieczna. Jest to szczególnie istotne zwłaszcza w pierwszych 20 tygodniach ciąży.

- Ciężarne, które decydują się na wyjazd powinny bardzo uważać, by nie stykać się z osobami chorymi na różyczkę. Może to być niełatwe, gdyż w niemal połowie przypadków choroba przebiega bez objawów lub z bardzo niewielkimi objawami.

Szczepionki

Szczepionki na różyczkę nie są dostępne osobno. Szczepionka podawana jest jako szczepionka poliwalentna na odrę, świnkę i różyczkę (szczepionka MMR). Według norweskiego Instytutu zdrowia publicznego podanie szczepionki MMR osobom, które wcześniej przyjęły już dawkę lub dawki któregoś z jej elementów, nie jest szkodliwe, aczkolwiek jest to teza do dyskusji.

W norweskim programie szczepień dziecięcych pierwsza dawka szczepionki MMR podawana jest dzieciom w wieku 15 miesięcy. Dzieci w wieku od 9 do 15 miesięcy, które mają jechać do Polski powinny zostać zaszczepione przed wyjazdem, ale jako że szczepionka podana nim dziecko skończy 12 miesięcy nie liczy się w norweskim programie szczepień, jej powtórzenie będzie wymagane po skończeniu przez dziecko 15 miesięcy. Szczepionka jest żywą szczepionką i dlatego nie wolno podawać jej ciężarnym. Należy także unikać zajścia w ciążę w ciągu miesiąca po szczepieniu.

Instytut zwraca również uwagę lekarzom, by pamiętali o różyczce jako możliwej diagnozie u osób, które wyjeżdżały do Polski, a potem zgłosiły się do lekarza z wysypką.

O różyczce

Różyczka (norw. røde hunder) to choroba wirusowa, powodowana przez wirusa różyczki, zazwyczaj mająca łagodny przebieg, jednak u kobiet w ciąży mogąca wywołać poronienie lub uszkodzenie płodu, zwłaszcza w przypadku zarażenia się w pierwszej połowie trwania ciąży.

U około połowy zarażonych nie występują żadne objawy lub są one niewielkie. Najpopularniejszymi objawami różyczki są umiarkowana gorączka oraz wysypka, która rozprzestrzenia się z twarzy na całe ciało. U chorych może też wystąpić powiększenie węzłów chłonnych. W rzadkich przypadkach różyczka prowadzi do komplikacji w postaci zapalenia mózgu lub zapalenia stawów. Okres inkubacji wirusa od zainfekowania do rozwinięcia się choroby wynosi 14-21 dni.

W przypadku podejrzenia różyczki należy pobrać próbkę do analizy laboratoryjnej. Oprócz próbki krwi w celu przebadania na występowanie przeciwciał, powinno się także pobrać próbkę wydzieliny z jamy ustnej w celu sprawdzenia obecności kwasu nukleinowego wirusa różyczki. Próbkę wydzieliny z jamy ustnej należy pobrać w pierwszym tygodniu choroby.

Źródło: Folkehelseinstituttet