5 lat po zamachach Breivika: ostatnie SMS-y ofiar i nowe centrum pamięci na wyspie Utøya

Na wyspie Utøya należącej do młodzieżówki Partii Pracy do tej pory stoi kilka budynków. Jednym z nich jest dawna kawiarnia, gdzie 5 lat temu rozegrały się makabryczne sceny. W niektórych jej ścianach nadal można dostrzec ślady po kulach. Pod innymi leżą zasuszone już róże. Ta część została włączona w nową konstrukcję.

– Początkowo chcieliśmy doszczętnie zburzyć dawną kawiarnię, gdzie tyle naszych kolegów zostało pozbawionych życia. Jednak nie zgodziły się na to rodziny ofiar. Teraz to teren stanie się ważną częścią tego, czym będzie nowa Utøya – miejsce nauki dla kolejnych pokoleń. Przestrogą,  aby  zdarzenia podobne do tych sprzed pięciu lat nie miały miejsca w przyszłości  powiedział Mani Hussaini, przewodniczący młodzieżówki Partii Pracy odpowiedzialnej za zagospodarowanie wyspy.

Nowe miejsce pamięci nazywano Hegnhuset. Niecodzienna nazwa wzięła się od setek palików otaczających budynek.

– Wybraliśmy tę nazwę, bo mimo że jest to miejsce w którym zginęło tyle osób, było to równocześnie schronienie dla wielu innych, którzy mogli się tu ukryć i dzięki temu przeżyć.

Drewniana konstrukcja ma symbolizować osoby zastrzelone na wyspie.

Centralnym punktem ekspozycji w budynku jest  linia czasu o długości 8 metrów pokazująca wydarzenia z 2011 roku. Obok niej umieszczono SMS-y, jakie do swoich bliskich wysyłali młodzi ludzie w trakcie zamachu na wyspie, kiedy zorientowali się, co się dzieje. Dla wielu były to ostatnie wiadomości, jakie rodzice otrzymali od swoich dzieci. Innym poszczęściło się, ich bliscy przeżyli. Na ich upublicznienie zgodziły się rodziny ofiar oraz ocaleni z katastrofy.

Benedichte Vatndal Nilsen miała 15 lat. Zanim została zastrzelona, napisała do swojej matki:

Astrid Willa Eide Hoem przeżyła piekło Utøyi. Z wyspy wysłała SMS-a do matki:

Publikacja SMS-ów to pomysł młodzieżówki Partii Pracy.

– Te wiadomości są bardzo poruszające, ale ważne jest, żeby je pokazać, jak to wyglądało od środka, co przeżywali wówczas ludzie na wyspie i czym chcieli się podzielić z bliskimi  – powiedzał Mani Hussain.

Uroczystości rocznicowe na wyspie odbędą się dzisiaj o godzinie 9:30. Wezmą w nich udział między innymi następca tronu książe Haakon wraz z żoną Mette-Marit, premier Erna Solberg. Wydarzenie będzie transmitowane na NRK1.  

22 lipca 2011 roku Anders Breivik podłożył bombę  w Oslo przy Regjeringskvartalet przed biurem premiera oraz innymi budynkami rządowymi. Eksplozja zabiła 8 osób i raniła kilkanaście innych. Następnie w przebraniu policjanta udał się na wyspę Utøya, gdzie odbywał się obóz dla młodzieży zorganizowany przez młodzieżówkę Partii Pracy. Uzbrojony mężczyzna otworzył ogień do przebywającej tam młodzieży. Zginęło tam 69 osób.