Norweska lista światowego dziedzictwa UNESCO

Na liście UNESCO znalazło się aż siedem zakątków Norwegii. Czy odwiedziliście już wszystkie?

Lista światowego dziedzictwa to spis obiektów o unikatowej wartości dla człowieka, kulturowej lub przyrodniczej. Obiekty te objęte są przez międzynarodową organizację UNESCO szczególną ochroną.

Lista obejmuje 1007 obiektów znajdujących się w 161 krajach:

• 779 obiektów dziedzictwa kulturowego
• 197 obiektów dziedzictwa przyrodniczego
• 31 obiektów mieszanych – kulturowo-przyrodniczych.

fot. wikipedia.org 

BRYGGEN

fot. maps.google.com

Słowo Bryggen oznacza z języka norweskiego nic innego, jak po prostu „Nadbrzeże”. Bryggen jest swego rodzaju pamiątką po dawnym imperium handlowym zwanym Ligą Hanzeatycką. Mowa tu głównie o stylu architektonicznym znajdujących się w Bergen budynków, które z biegiem lat nie zostały zmienione ani unowocześnione.

Drewniane domy niejednokrotnie były trawione przez ogień, po raz ostatni w roku 1955. Za każdym razem jednak odbudowywano je zachowując klasyczny, hanzeatycki design. Domy rekonstruowano z wykorzystaniem dawnych wzorców oraz metod budowy, by zachować niezwykły urok drewnianej zabudowy miejskiej, która była tak popularna w Europie Północnej. 62 hanzeatyckie budynki stanowią obecnie niezaprzeczalną wizytówkę Bergen i sprawiają, że pomylenie tego miasta z innym staje się niemożliwe.

Bergen miało ogromne znaczenia dla Ligii Hanzeatyckiej. W 1360 roku ustanowiono tam placówkę handlową, która, jako ważne centrum wymiany handlowej, zaczęła prężnie rozwijać się wraz z rozwojem miasta.

Obecnie Bryggen pełni funkcję turystyczną – znajdują się na nim liczne sklepy z pamiątkami, puby, restauracje oraz muzea.

Bryggen zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO w roku 1979. Zostało uznane za niezwykle istotne centrum kulturowe.

fot. wikipedia.org

fot. wikipedia.org

RYTY NASKALNE - ALTA

fot. wikipedia.org

Zdobione skały znajdują się w okolicach Alty, w okręgu Finnmark leżącym w Norwegii Północnej. Od czasu odkrycia pierwszych rytów w 1973 roku, na określonym powyżej terenie znaleziono ponad 6000 arcydzieł z dawnych czasów.

W zatoce Jiepmaluokta, znajdującej się około 5 kilometrów od Alty, odkryto największe skupisko pojedynczych rytów. Obszar ten przekształcony został w muzeum na wolnym powietrzu. Teren w okolicach Storsteinen, Kåfjord, Amtmannsnes i Transfarelv został w roku 1985 umieszczony na liście światowego dziedzictwa UNESCO i stanowi jedyną prehistoryczną spuściznę Norwegii.

Naukowcy twierdzą, że najstarsze dzieła pochodzą z 4200 roku p.n.e., najnowsze zaś z 500 p.n.e. Specjaliści nie są jednak zgodni co do wieku rytów – w 2010 roku badacz Jan Magne Gjerde uznał, że datę powstania najstarszych dzieł należy cofnąć o nawet 1000 lat.

Różnorodne ryty ukazują nam łowiecko-zbieracką kulturę dawnych ludów, które były w stanie kontrolować stada reniferów, budowanie łodzi i rybołówstwo opanowały do perfekcji oraz odprawiały szamanistyczne rytuały, podczas których propagowały kult niedźwiedzi i innych szlachetnych zwierząt.

Do najbardziej tajemniczych i zastanawiających wśród najstarszych, należą ryty przedstawiające symbole geometryczne. Mowa tu o wzorach okrągłych oraz skomplikowanych symbolach składających się z linii pionowych i poziomych.

Podczas gdy część z obrazków została zinterpretowana jako narzędzia lub przedmioty codziennego użytku, znaczenie oraz przeznaczenie reszty pozostaje niejasne do dziś.

fot. wikipedia.org  

fot. wikipedia.org

RØROS

fot. pixabay.com

Røros to norweskie miasto leżące w regionie Sør-Trøndelag. Historycznie znane jest jako „miasto górnicze” słynące swego czasu z wydobycia miedzi. Jest to jedno z dwóch norweskich miast górniczych.

Współcześnie mieszkańcy Røros wciąż pracują oraz żyją w charakterystycznych budynkach pochodzących z XVII i XVIII wieku. To właśnie te historyczne budowle zostały w roku 1980 wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W mieście znajduje się około osiemdziesięciu drewnianych domów, z których większość stoi wokół charakterystycznych dziedzińców.

Populacja górniczego miasteczka, o powierzchni około 3,29 kilometra kwadratowego, to prawie cztery tysiące osób. Ten niewielki teren uważany jest za centrum administracyjne gminy, znajduje się tam także kościół oraz kaplica.

fot. wikipedia.org  

fot. wikipedia.org

POŁUDNIK STRUVEGO

fot. wikipedia.org

Jest to sieć punktów pomiarowych ciągnąca się od Fuglenes na przedmieściach Hammerfest, aż po Starą Nekrasiwkę nad Morzem Czarnym. Południk został założony w latach 1816 – 1852 na terenie ówczesnej unii Norwegii, Szwecji oraz Rosji. Powstał pod nadzorem rosyjskiego naukowca Friedricha Georga Wilhelma von Struvego oraz rosyjskiego oficera Carla F. Tennera. Służyk on do określenia dokładnego kształtu i rozmiarów Ziemi.

Od roku 2011 Południk Struvego składa się z 265 głównych punktów pomiarowych i przebiega przez terytorium dziesięciu państw:

• Norwegii
• Szwecji
• Finlandii
• Rosji
• Estonii
• Łotwy
• Litwy
• Białorusi
• Mołdawii
• Ukrainy.

fot. wikipedia.org  

Południk Struvego został w roku 2005 wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Na wspomnianej liście znalazły się 34 oryginalne punkty pomiarowe, w tym cztery leżące na terenie Norwegii:

• Fuglenes (70° 40' 12 N, 23° 39' 48 E, Hammerfest)
• Lille-Reipas (69° 56' 19 N, 23° 21' 37 E, Unna Ráipásaš; Alta)
• Lodiken (69° 39' 52 N, 23° 36' 08 E, Luvdiidcohkka; Kautokeino)
• Baelljasvarri (69° 01' 43 N, 23° 18' 19 E, Bealjášvárri; Kautokeino).

fot. wikipedia.org 

KOŚCIÓŁ KLEPKOWY W URNES

fot. wikipedia.org

Jest to najstarszy zachowany kościół klepkowy w Norwegii. Znajduje się na brzegu fiordu Luster, w miejscowości Ornes leżącej w okręgu Sogn og Fjordane.

Świątynia powstała w 1130 roku należy do grupy kościołów słupowych/klepkowych, czyli stavkirker. W 1979 roku została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Część kościelnej konstrukcji stanowią belki będące pozostałością po wcześniejszym, XI-wiecznym kościele, którego istnienie potwierdziły badania archeologiczne przeprowadzone w latach 50. XX wieku.

Świątynia przyozdobiona jest inskrypcjami runicznymi oraz licznymi motywami biblijnymi i roślinnymi. Na szczególną uwagę odwiedzających zasługuje portal północny, którego dekoracja symbolizuje zmaganie się dobra ze złem ukazana pod postacią walki przeróżnych zwierząt z wężami. Dzięki tym mistrzowsko wykonanym ornamentom, tego typu dekoracje zaczęto określać mianem stylu Urnes.

fot. wikipedia.org

fot. wikipedia.org

ARCHIPELAG VEGA

fot. wikipedia.org

Vegaøyan to grupa wysp na Morzu Norweskim składająca się z około 6,5 tysiąca małych wysepek. Vegaøyan  należy do okręgu Nordland i znajduje się na południe od koła podbiegunowego.

Od roku 2004 archipelag widnieje na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Wyspy są świadectwem charakterystycznego skromnego życia w nieprzyjaznym środowisku, opartego na rybołówstwie i zbieraniu kaczych piór. Oczom turystów odwiedzających to niezwykłe miejsce ukazują się wioski rybackie, nadbrzeża, domy, pola uprawne oraz latarnie morskie. Archipelag Vega doskonale odzwierciedla sposób, w jaki rybacy i rolnicy przez całe pokolenia radzili sobie z życiem na niegościnnym terenie w pobliżu samego koła podbiegunowego.

Archipelag definiowany jest przez BirdLife International jako ostoja dla ptaków. Vegaøyan jest miejscem bytowania gęsi gęgawy, bernikli białolicej, somaterii oraz kormoranów czubatych. Spotkać można tam także orły bieliki, brodźce i nurniki.

Na wyspy archipelagu można dostać się promem lub łodzią motorową z miasta Brønnøysund.

Gęś gęgawa; fot. wikipedia.org

Nurnik; fot. wikipedia.org  

FIORDY NORWEGII ZACHODNIEJ

fot. wikipedia.org

 Geirangerfjorden oraz Nærøyfjorden zostay w 2005 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Geirangerfjorden

Fiord o długości 15 kilometrów znajduje się w okręgu Møre og Romsdal. Jego dopływy stanowi firod Sunnylv będący częścią Storfjorden. Po przepłynięciu całego Geirangerfjorden i dotarciu w głąb lądu, oczom turystów ukazuje się niewielka, ale niezwykle urokliwa wioska o tej samej nazwie.

Geirangerfjorden należy do najpopularniejszych atrakcji turystycznych Norwegii. Po obu stronach fiordu, na wysokich klifach, zaobserwować można liczne opuszczone farmy. Niektóre z nich zostały odbudowane, by służyły jako turystyczne atrakcje oraz pozwoliły wczuć się w klimat dawnego życia, jakie na stromych urwiskach wiedli norwescy rolnicy.

fot. wikipedia.org

Nærøyfjorden

Fiord znajduje się w gminie Aurland, w okręgu Sogn og Fjordane, czyli w Norwegii południowo-zachodniej. Ma długość 18 kilometrów, a jego głębokość waha się od 10 do 500 metrów.

Fiord nie tylko znalazł się na liście UNESCO, ale został także doceniony przez National Geographic, który uznał go za numer jeden na świecie pod względem bogactwa naturalnego.

Nærøyfjorden posłużył także za inspirację dla krainy Arendelle, która znana jest z disnejowskiego filmu pod tytułem „Frozen”, powstałego w 2013 roku.

fot. wikipedia.org

Źródła: whc.unesco.org / wikipedia.org / maps.google.com / pixabay.com

Zdjęcie frontowe: wikimedia.org - Leif - Creative Commons Attribution 2.0

Reklama