Małe białe domki

Zacznijmy od przeszłości. W samym centrum, po zachodniej stronie Vågen, z chwilą wkroczenia w wąskie uliczki Gamle Stavanger, cofamy się w czasie o dwa stulecia. Ta zabytkowa część miasta składa się ze 173 drewnianych domków wybudowanych na przełomie XVIII i XIX wieku. Wąskie brukowane uliczki, nachylające się nad nimi białe budyneczki i kwiaty, które kwitną praktycznie od marca do listopada, tworzą niepowtarzalną atmosferę i gdyby nie odgłosy samochodów (przytłumione, ale jednak słyszalne) i widoczne w porcie statki, można by rzeczywiście odnieść wrażenie, że cofnęliśmy się w przeszłość. Jeśli zaś dla kogoś atmosfera to za mało, może odwiedzić pobliskie muzea, o których wspomniałam w poprzednim artykule – Muzeum Morskie i Norsk Hermetikkmuseum. Komu zaś wydaje się, że za dużo wokół bieli, polecam spacer po położonej po drugiej stronie Vågen Øvre Holmegate, nie bez powodu zwaną Fargegata – ulicą Kolorową.

Foto: Magda Ułas

Trzy nagie miecze i pamiątka po przodkach

Jagiełło dostał od Krzyżaków dwa nagie miecze. Przykro mi to przyznać, ale Norwegowie nas przebili – oni mają trzy. I to spore. Wbite w ziemię ostrza górują nad zatoką Møllebukta na cześć pokoju, jedności i wolności. Sverd i fjell odsłonięto w 1983 roku w miejscu, gdzie, według legendy, król Harald Hårfagre zjednoczył Norwegię. Taka mała uwaga na marginesie – jeśli znajomy Norweg twierdzi, że pochodzi od tego właśnie króla, nie ma powodu, by mu nie wierzyć – Harald dochował się, według niektórych szacunków, nawet 140 potomków (pytanie, kiedy miał czas zjednoczyć kraj, pozostaje otwarte). U stóp pomnika znajduje się łąka i niewielka plaża – popularne miejsce wypoczynku.

Sverd i fjell, Foto: Magda Ułas

Jakieś pół godziny spacerem lub kilka minut autobusem od Sverd i fjell, w Hestnes, znajduje się nieduże gospodarstwo. Co w nim niezwykłego? Ano to, że na jego terenie znajdują się bardzo dobrze zachowane ryty skalne datowane na 1800-500 r. p.n.e. Na skale w obejściu można oglądać pociągnięte czerwoną farbą wizerunki łodzi, dłonie, wyobrażenia ołtarza i słońca, mające najprawdopodobniej związek z dawnymi wierzeniami i rytuałami. Ze szczytu roztacza się bardzo ładny widok na Hafrsfjord, ale wspinaczkę zdecydowanie się odradza – autorka artykułu nie połamała sobie nóg chyba tylko dlatego, że głupi mają zawsze szczęście. Lepiej zrobić sobie krótki spacer nad brzeg, na pewno będzie zdrowiej.

Atmosfera Południa i mieszkanie pod mostem

Na północny wchód od centrum miasta rozciąga się malowniczy archipelag niewielkich wysepek. Grasholmen, Sølyst, Engøy, Hundvåg, Bjørnøy, Roaldsøy i Ormøy są połączone z lądem mostami i mogą stanowić nie lada atrakcję zarówno dla miłośników spacerów, jak i pięknych widoków. Dotarcie na ostatnią z wysp z centrum miasta zajmuje około dwóch godzin, można jednak wsiąść do autobusu (a właściwie busika) nr 38, który zawiezie nas na Ormøy, i tylko wrócić spacerkiem. Po drodze możemy podziwiać stojące niemal na wodzie domy, niezliczone łódki i hangary. Z nabrzeża i mostów roztacza się ponadto piękny widok na zatokę i miasto. Jeśli ktoś ma lęk wysokości, niech na Hundvåg grzecznie wsiądzie z powrotem do autobusu – spacer po rozwieszonych na wysokości kilku pięter metalowych panelach z mnóstwem otworów nie dla każdego musi być przyjemnością. Kto jednak da sobie radę, zobaczy, co w Norwegii oznacza „mieszkać pod mostem” – na niewielkim Grasholmen znajduje się nowoczesne osiedle – mieszkania są drogie, a ich właścicielom najwyraźniej nie przeszkadza, że spacerujący i rowerzyści na Bybrua mogą im z góry zajrzeć na taras czy podwórko.

Ormoy, Foto: Magda Ułas

Na granicy lądu i morza

Na północym krańcu Jæren znajduje się półwysep Tungenes. Za nim nie ma już nic – tylko otwarte morze. W 1828 roku na brzegu wybudowano latarnię morską, mającą strzec wejścia do portu w Stavanger i dbać, by żaden kuter z drogocennym śledziem nie wpadł na skały. Latarnia działała do 1984 roku, obecnie cały kompleks, w którego skład wchodzi m.in. dom latarnika, jest częścią Muzeum Jæren – można obejrzeć, jak rodzina latarnika mieszkała w latach 30. XX wieku oraz podziwiać różnorodne wystawy tematyczne. Tungenes fyr pełni też rolę centrum kultury – organizowane są tu np. koncerty jazzowe. Półwysep to bardzo dobry punkt widokowy na wejście do zatoki, nad którą leży Stavanger – w 2011 wielu mieszkańców podziwiało stąd Tall Ships Races.

Plaża, dzika plaża…

No dobrze, nie do końca taka dzika, tym bardziej, że znajduje się w pobliżu lotniska Sola. Niemniej jednak Solstranden jest jedną z najpiękniejszych plaż w Norwegii, a według Sunday Times również na świecie. Ma nieco ponad 2 km długości i jest bogato wyposażona zarówno przez naturę, jak i przez człowieka. Natura zadbała o piasek i wydmy, człowiek zaś o zaplecze sanitarne, kiosk z jedzeniem i boisko do piłki plażowej. Miejsce godne polecenia dla całej rodziny nie tylko latem – nisko latające samoloty dla najmłodszych mogą być wręcz atrakcją.

Widok na zatokę z okolic Buoy, Foto: Magda Ułas

Chciałoby się powiedzieć: „that’s all, folks”, ale nie ma tak łatwo. Wymieniłam tylko niektóre z atrakcji na wolnym powietrzu – te najbliżej centrum. Należałoby zapewne wspomnieć o Sandnes z jego słynną drewnianą wiatą, uroczymi uliczkami i prężnym domem kultury, o ścieżce biegnącej do tego miasteczka nad samym brzegiem Gandsfjorden, o klasztorze Utstein i wielu innych wartych zobaczenia miejscach. Odsyłam tu na strony internetowe i do samodzielnego planowania. Możliwości jest bardzo wiele.

Przydatne strony WWW:

www.regionstavanger.com

www.visitnorway.com/stavanger

www.stavanger-web.com

www.stavangertravel.com