„Tego nie da się opisać, to trzeba przeżyć”: dwóch studentów z Polski w wyprawie na Svalbard [VIDEO+ZDJĘCIA]

Kamil Malinowski i Michał Bardian – mają po 20 lat, studiują na drugim roku filologii norweskiej na Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Zafascynowani Norwegią, postanowili wyruszyć na wyprawę na Svalbard, a tam – już z Longyearbyen – przejść pieszo do rosyjskiej miejscowości Barentsburg.

Dlaczego akurat Svalbard?
– Fascynuje nas Norwegia, a Svalbard jest archipelagiem na Morzu Arktycznym, wysuniętym daleko na północ, i posiada dogodne połączenia lotnicze z kontynentalną Europą – wybór był oczywisty – odpowiadają. 

Wszystko zaczęło się od fascynacji Norwegią:
– Zakochałem się w Norwegii, kiedy 10 lat temu odwiedziłem ten kraj z całą rodziną. Była to miłość od pierwszego wejrzenia, która trwa do dziś. Aby udowodnić jej to, nie miałem innego wyboru, musiałem aplikować na ten kierunek studiów [fil. norweską – przyp. red.] – mówi Michał. 

Z kolei Kamila z Norwegią połączyła muzyka:
– Gram na saksofonie. Dzięki twórczości Jana Garbarka zbliżałem się, krok po kroku, w stronę poznawania Norwegii. W końcu postanowiłem, że zajmę się nią docelowo, stąd wybór kierunku studiów. Jako muzyk staram się słyszeć szerzej, nie obserwować powierzchownie i szukać istoty rzeczy. W przypadku Norwegii szukam jej w mentalności ludzi i kulturze kraju. W ten sposób odkrywam w sobie moją Norwegię.

Przygotowania do wyprawy rozpoczęły się pół roku przed wylotem na Svalbard, który zaplanowano na 9 lipca. Kamil i Michał musieli wszystko dopracować, przewidzieć problemy, jakie mogły spotkać ich podczas wyprawy:
– Spitsbergen to wyspa, gdzie jest ograniczony zasięg telefoniczny. Występuje tylko w Longyearbyen, Adventdalen, Reindalen i fragmentarycznie w okolicach Isfjorden. Ewentualny ratunek, w razie wypadku, nadchodzi zazwyczaj z powietrza ze względu na olbrzymie odległości – opowiadają.  

Do Longyearbyen, czyli stolicy największej wyspy archipelagu, dotarli na początku lipca. Svalbard nie należy do strefy Schengen, więc „koniecznością było pokazanie paszportów”.


Poniżej: Kamil i Michał szli z Longyearbyen do Barentsburga.

Kiedy studenci dotarli na Svalbard, przywitało ich rześkie, arktyczne powietrze i dzień polarny, który parę razy ich uratował. Tak wspominają początki wyprawy:

Jak mówią, zupełną codziennością na obszarze miasta jest widok pasących się reniferów, psich zaprzęgów i wszechobecnych skuterów śnieżnych, które stoją na drewnianych platformach po to, aby nie przymarzły do podłoża.

Kamil i Michał po okolicach Longyearbyen przemieszczali się rowerami, które wypożyczyli z campingu. – Podjechaliśmy pod charakterystyczne, wystające z góry wejście do Globalnego Banku Nasion, gdzie, na wypadek kataklizmu, przechowuje się nasiona roślin jadalnych z całego świata. Niestety, tylko osoby upoważnione mogą dostać się do środka.  

Pogoda sprzyjała studentom, więc postanowili nie zwlekać – praktycznie od razu wyruszyli w drogę do Barentsburga:
– Pierwszą noc spędziliśmy w malowniczym miejscu położonym nad ujściem rzeki, wzdłuż której pasły się renifery svalbardzkie. Ze względu na ryzyko spotkania z niedźwiedziem polarnym co cztery godziny na zmianę musieliśmy pełnić warty przed namiotem. Jednak arktyczne krajobrazy i widok na ocean, od którego dzieliło nas 500 metrów, wynagrodziły nam pobyt na chłodnym wietrze.

Codzienne wyprawy trwały do momentu, w którym Kamil i Michał trafili na opuszczony budynek. Jak mówią:
– Spędzaliśmy tam pozornie „spokojną” noc, bez odbywania warty. Takim miejscem było m.in. opuszczone rosyjskie lotnisko około 17 km od Barentsburga. Spaliśmy tam w jednym z baraków, wśród sprzętu nawigacyjnego, ksiąg wypełnionych danymi aż do roku 1978, a także ampułek z niezidentyfikowanym płynem, które postanowiliśmy wynieść na zewnątrz.  

Podczas wyprawy studenci natrafiali na wiele opuszczonych budynków. Znajdowali się tam przeróżne rzeczy: od ubrań, alkoholu, przedmiotów codziennego użytku, po dokumenty i gazety.

Droga do kolejnego punktu, Rusanovodden hytte, w którym Kamil i Michał zaplanowali nocleg, zajęła im… 16 godzin:
–  Była to długa droga przez pustkowia. Przemierzaliśmy ośnieżone płaskowyże, doliny, tundrę i kamienistą plażę rozciągającą się wzdłuż Morza Arktycznego. Przez przypływ nie mogliśmy przedostać się plażą, dlatego jedynym możliwym wyjściem było wspięcie się na klif – wykorzystaliśmy prowizoryczne zamontowane tam liny. Zbliżając się do Grumantbyen, zobaczyliśmy odbite na śniegu ślady niedźwiedzia polarnego, co przypomniało nam tylko o tym, że to my jesteśmy gośćmi w jego królestwie. Rano, po krótkiej nocy w hytte, ocean pokazał nam swoje piękno. Naszym oczom ukazało się liczne stado biełuch.

Kamil i Michał przyznają, że każdy dzień różnił się od poprzednich i zaskakiwał ich na nowo:
– Przekraczanie rzek dostarczyło nam wielu radości, gdy staliśmy na lądzie, ale także bólu – ze względu na temperaturę wody, która niestety spływała z lodowca. Ataki ptaków podczas zbliżania się do ich lęgowisk, zaskoczyły nas już przy przekraczaniu granic Longyear i towarzyszyły podczas dalszej części wyprawy. Według Kamila chciały się one najzwyczajniej bawić [śmiech – przyp.red.]. 

Chociaż Michał uważa, że to właśnie przekraczanie rzek sprawiło im największą trudność:
– Musieliśmy wybrać odpowiedni fragment, żeby nie był zbyt głęboki – rzeka mogłaby nas porwać albo zbyt szeroki, bo z kolei dłuższe przebywanie w wodzie sprawiało, że w stopach traciliśmy czucie.

Ostatnim punktem wędrówki była rosyjska miejscowość Barentsburg, w której większość mieszkańców stanowi ludność ukraińska. Znajduje się tam cerkiew, kolorowe komunistyczne bloki, przed którymi widnieje duży napis „komunizm – nasz cel”, a także pomnik Lenina w samym centrum miejscowości.

Wyprawa zakończyła się 17 lipca. Studenci powrócili z Barentsburga do Longyearbyen:
– Następnego dnia pożegnaliśmy Svalbard. Wróciliśmy do Polski bez przeszkód, pomimo wielu odwołanych lotów z powodu złej pogody.