Kiedy Norwegia niezauważalnie staje się domem

Pieniądze na spłatę kredytu studenckiego, kupno samochodu lub wkład własny pod kredyt hipoteczny. Bywają także starsi. Tacy, którzy mają już rodzinę w Polsce, ale chcą dorobić. W Polsce musieliby odkładać latami - tutaj mogą zdobyć kilkadziesiąt tysięcy w całkiem krótkim czasie.

Imigranci zarobkowi, bo o nich mowa, chwytają się każdej pracy. Często pracują na dwa etaty lub wyrabiają rekordowe nadgodziny. Ich jedynym celem jest życie jak najniższym kosztem i odłożenie jak największej kwoty. Do prostych prac fizycznych, jakich najczęściej się podejmują, norweski nie jest im potrzebny. Wystarczy angielski lub znajomości. Choć coraz częściej zdarzają się magistrzy lub inżynierowie, którzy nie myślą o awansie zawodowym czy wykorzystaniu swojego wykształcenia. Liczą się jedynie łatwe pieniądze. Ciężką pracę wynagradza bliska wizja powrotu do domu. Z tej perspektywy Norwegia jest krajem obcym, niezrozumianym i dziwnym. Ciężko ją lubić. Ale można tu zarobić.

Ich myślenie ewoluuje jednak, kiedy planowane dwa lata zamieniają się w cztery i końca emigracji nie widać. Zdążyli założyć rodzinę albo sprowadzić ją z Polski. Im większa Polonia na miejscu, tym mniejsza tęsknota za domem. Wygoda życia w Norwegii coraz mocniej kusi, nie tylko pieniędzmi, ale i spokojem, i poczuciem bezpieczeństwa socjalnego. Wtedy zmienia się podejście do Norwegii i wszystkiego, co norweskie.

Pojawia się potrzeba znalezienia lepszej, zgodnej z kompetencjami pracy, a kluczem do tego jest język. Kurs norweskiego, zbywany dotąd machnięciem ręki, staje się koniecznością. Znajomość norweskiego zwiększa perspektywy imigranta i pozwala mu na lepszą integrację. Jednak nadal można jeszcze myśleć o powrocie do Polski - z zapasem pieniędzy i ciekawym językiem w zanadrzu. Lecz decyzję odkłada się na bliżej nieokreśloną przyszłość. Z czasem imigrantowi dochodzi kredyt hipoteczny, bo po co płacić komuś czynsz, jeśli można inwestować we własny dom? Sprzeda się go przed powrotem do Polski. Kiedyś.

Pojawiają się pierwsze sąsiedzkie relacje i wyjścia integracyjne z kolegami z pracy. Dzięki językowi z tubylcami można się dogadać. Nie trzeba ich już wyśmiewać za plecami i obruszać się za brak gościnności czy dziwny sposób bycia. Można zacząć budować normalne relacje i lepiej poznać ich osobliwą kulturę. Imigrant przestaje także podchodzić z dystansem do norweskich świąt, zaczyna powoli wsiąkać w nową kulturę. Zawsze można połączyć pewne elementy obcych zwyczajów z polską tradycją. Nisse czy jagnięcina nie psują przecież atmosfery polskiego stołu wigilijnego.

Kiedy imigrant tak czeka na dogodny moment powrotu, na świecie pojawiają się dzieci. Gdy dziecko idzie do przedszkola, pojawia się konieczność rozmowy z opiekunami, lekarzami i innymi rodzicami. Kolejną granicą w planowaniu powrotu do Polski staje się moment pójścia dziecka do szkoły. Kiedy się ją przekroczy, zakorzenienie staje się już niemal pełne. Wychowane w Norwegii dziecko wsiąka w kulturę mocniej niż rodzice, a ci nie myślą już tak często o powrocie. Nie chcą zmieniać środowiska, rzucać dobrej pracy, grona nowych znajomych i tego poczucia bezpieczeństwa. Nowym wyzwaniem jest znalezienie miejsca, w którym potomek może uczyć się języka polskiego i poznawać polską kulturę.

Początkowy dystans do Norwegii niezauważalnie przeradza się w przywiązanie. Ale to nadal nie jest Ojczyzna. Jednakże powrót do Polski zaczyna jawić się bardziej jako ryzykowne szaleństwo. Od wyjazdu minęło już przecież kilkanaście lat. Zawsze przecież można wrócić do Polski na spokojną emeryturę albo kiedy dzieci będą już samodzielne i same zdecydują. Kiedyś.