„Porąb i spal”... ale najpierw przeczytaj. Recenzja bestsellerowej książki Larsa Myttinga

09 lipca 2016 07:00

Udostępnij
na Facebooku

„Porąb i spal”... ale najpierw przeczytaj. Recenzja bestsellerowej książki Larsa Myttinga

„To, jak rąbiesz drewno, mówi o tym, jak żyjesz.” przekonuje norweski autor. Czy opowieść o pozyskiwaniu drewna może być ciekawa dla kogoś, kto raz w życiu trzymał w ręku siekierę i na co dzień mieszka w mieście? Tak. Czy może po nią sięgnąć ktoś, kto lubi ciekawostki historyczne albo... zastanawia się nad wyborem nowej pilarki? Pewnie! W czym tkwi sukces tej intrygującej opowieści Larsa Myttinga?

Czy drewno i las to tematy, które mogą zaciekawić współczesnego czytelnika? Okazuje się, że tak. Książka „Porąb i spal” w samej Norwegii sprzedała się w 300 tys. egzemplarzy. W Wielkiej Brytanii cztery razy robiono dodruki. W Polsce, kraju gdzie czytelnictwo nie należy do najwyższych w Europie, opowieść o drewnie sprzedała się w kilkudziesięciotysięcznym nakładzie! W czym tkwi sukces „Porąb i spal”? Postanowiliśmy się przekonać.

Miłośniczek drewna niech nie zmyli polski podtytuł książki: „wszystko, co mężczyzna powinien wiedzieć o drewnie”. „Porąb i spal” może przeczytać każdy, bez względu na płeć, wiek czy inne czynniki. W książce odnajdziemy zresztą historie fascynujących kobiet, które rąbią, składają w stosy i odgrywają ważną rolę w procesie pozyskiwania drewna. Zacznijmy jednak od początku.

„Porąb i spal” podzielono na siedem głównych rozdziałów, z których dowiemy się m.in. jakiego sprzętu należy używać do piłowania, jakie mamy rodzaje pieców, jak składuje się drewno. Książka wyjaśnia, czym różnią się poszczególne gatunki drewna, a nawet jakie są sposoby palenia tego surowca i ile energii można uzyskać z jednego polana. Zaciekawieni?

Drewno – świadek historii

Suche fakty to na szczęście nie wszystko, co znajdziemy w książce. Mytting postanowił zanurzyć się w temat głębiej. Odkrywa przed nami gospodarcze, kulturowe i historyczne znaczenie drewna dla Norwegów, tworzy przekrój historyczny palenia w piecach, unowocześniania norweskiego systemu grzewczego. W swojej książce odwołuje się również do innych ciekawych publikacji związanych z tematem lasu i drewna.

Co ciekawe, w „Porąb i spal” drewno jest nie tylko surowcem, które można wykorzystać do ogrzania domu. To świadek historii i ważny element norweskiej kultury, w której nadal silna jest tradycja „friluftsliv”, czyli aktywności na świeżym powietrzu – filozofia powrotu do natury. W książce Myttinga wydaje się, że drewno zyskuje własną tożsamość, duszę. Autor, dzięki subtelnemu poczuciu humoru i lekkiemu stylowi pisania, łatwo zyskuje sympatię czytelnika.

„Stos drewna to coś, co nie sprawia człowiekowi kłopotów. Nie traci wartości na giełdzie. Nie rdzewieje. Nie rozwodzi się. Po prostu stoi i robi jedną, jedyną rzecz – czeka na zimę. W mroźne styczniowe poranki polana będą przywoływać myśli o wiośnie, kiedy ciąłeś, łupałeś, układałeś i zabezpieczałeś się na przyszłość. Wspomnisz pokręcony klocek, który nie poddawał się siekierze. To ten opół, który ułożyłem krzywo, przez co wywalił się cały stos. Jesteś tu, draniu! Ale teraz mamy zimę i wylądujesz na palenisku. ~Lars Mytting -

Królewska brzoza

„Porąb i spal” to nie tylko kopalnia wiedzy o drewnie i pracy drwala. Książka jest pełna ilustracji, które dodatkowo sprawiają, że proces przemierzania kolejnych rozdziałów jest przyjemny dla oka. Działa również na wyobraźnię. U Larsa Myttinga znajdziemy także historyczne „smaczki”, które doskonale przeplatają fragmenty wypełnione informacjami o mocy pilarek, rodzajach siekier i sposobami tworzenia zapasów na zimę. Jednym z takich smaczków jest historia o tzw. królewskiej brzozie:

„Jednym z naszych najbardziej znanych drzew jest „królewska brzoza” w Molde, przy której w kwietniu 1940 roku zrobiono słynne zdjęcie króla Haakona i księcia Olafa. Fotografia ta była ważna, ponieważ miała powstrzymać plotki, jakoby król zginął lub abdykował, a uwieczniona na niej brzoza stała się bohaterką wiersza „Król” Nordahla Griega.” ~Lars Mytting -

Autor przytaczając fragmenty różnych innych publikacji, a także opisując historie „ludzi lasu”, udowadnia, że już samo podejście do drewna i sposób jego rąbania może odzwierciedlać pewną filozofię życia, pokochania jego prostoty.

„To właśnie Thoreau, także w książce „Walden”, ukuł nieco oklepane już dzisiaj porzekadło o tym, że drewno ogrzewa dwa razy: raz, gdy je rąbiesz, drugi raz, gdy nim palisz. Być może powinien też dodać coś o rozszczepianiu, sztaplowaniu i dźwiganiu, ale nie zgadzałoby się to z jego filozofią życiową, ponieważ – podobnie jak Einstein – pragnął upraszczać to, co tylko uprościć się dało.” ~Lars Mytting -

fot. MN

Książka pełna jest intrygujących zdjęć, które zaostrzają apetyt na dalsze czytanie!

fot. MN

Opowieść Larsa Myttinga pełna jest także praktycznych porad dotyczących pracy z drewnem

fot. MN

Drewno i ogień

Drewno nieodłącznie związane jest z ogniem. W książce Myttinga znajdziemy osobny rozdział na temat ogrzewających płomieni, również tutaj nie brakuje ciekawych odwołań kulturowych.

W starych norweskich wierzeniach ludowych można znaleźć ścisłe reguły związane z potęgą ognia, a w książce „Norske bunderegler” z roku 1687 stało czarno na białym, że jeśli ktoś przejdzie między ciężarną kobietą, a płomieniem, przy którym się grzeje, jej dziecko niezawodnie będzie miało zeza. Jedno z najhuczniej obchodzonych świąt ognia – festyn Up Helly Aa na Szetlandach – ma norweskie pochodzenie. Jest to mieszanka balu poświątecznego i świętowania przeszłości wysp jako norweskiego terytorium, a jeden z elementów stanowi puszczanie na wodę małych wikińskich łodzi i ich podpalanie. Efekty uboczne tego szaleństwa z pochodniami są tak duże, że następny dzień jest na całych Szetlandach wolny od pracy.
~Lars Mytting -

Nie tylko o drewnie

To nie pierwsza książka Myttinga na tak osobliwy, wydawałoby się bardzo „techniczny” temat. Dziesięć lat temu norweski autor wydał powieść „Konie mechaniczne”, która opisuje losy pewnego właściciela stacji benzynowej i gdzie roi się od motoryzacyjnych szczegółów. W tym roku wydał także powieść „Płyń z tonącymi”.

„Porąb i spal” to ciekawy, gawędziarski poradnik o drewnie pełen obyczajowych anegdot. Warto po niego sięgnąć i spędzić z nim długi wieczór. Najlepiej przy kominku!

Książka „Porąb i spal. Wszystko, co mężczyzna powinien wiedzieć o drewnie” ukazała się nakładem wydawnictwa Smak Słowa.