Nie tylko Park Vigelanda: Statua Wolności i metalowa krowa – w Norwegii jest wiele dziwnych rzeźb

Czasem są zaskakujące, niekiedy wywołują uśmiech, jednych szokują, innym dają do myślenia. Przedstawiamy krótki, subiektywny przegląd najbardziej nietypowych rzeźb w Norwegii. Zaczniemy… od zwierząt!

Bez wątpienia największa „wodna” gwiazda filmowa ma swoje miejsce pamięci właśnie w Norwegii, konkretnie w Halsafjord. Mowa oczywiście o orce Keiko, która zagrała sympatycznego Willy’ego w wielkim kinowym hicie „Uwolnić orkę”. Jak ta zwierzęca gwiazda filmowa znalazła się u wybrzeży małego, norweskiego fiordu?

Po zakończeniu prac nad filmową produkcją w USA, orkę na nowo stopniowo przystosowano do życia na wolności, a następnie w 1998 roku wypuszczono. „Uczyła” się, jak radzić sobie z odzyskaną swobodą w zimniejszych wodach u wybrzeży Islandii, gdzie żyła przed schwytaniem. Orka jednak bardziej upodobała sobie norweskie fiordy. Uciekła opiekunom, a następnie przepłynęła ponad 1400 kilometrów, aż dotarł do zatoki Taknes, w rejonie fiordu Halsa, gdzie żyła aż do śmierci w 2003 roku. Przyzwyczajona do obecności ludzi, podobno chętnie do nich podpływała, a nawet… bawiła się z turystami i mieszkańcami pobliskiego miasteczka!

Mimo że zatoczka, w której pływał Keiko, była osłonięta i nie zamarzała zimą, okazało się jednak, że zwierzę nie radzi sobie z życiem w zimnej wodzie i arktycznym powietrzem. Orka zachorowała na zapalenie płuc i w wieku 26 lat zakończyła swoje życie w okolicy ulubionego norweskiego fiordu. Słynną orkę pochowano nad Halsafjorden (w regionie Møre og Romsdal). Do dzisiaj w okolicy można znaleźć ciekawy „pomnik” upamiętniający Keiko. Grób filmowego bohatera tworzy stos kamieni przyniesionych przez jego fanów. Każdy, kto odwiedza to miejsce, może dołożyć również swój kamyk z wypisaną dedykacją.

W innych częściach kraju również możemy znaleźć posągi, które odnoszą się do zwierząt. Dość zaskakująca jest rzeźba znajdująca się w parku nieopodal Kistefos Museum, oddalonym od Hønefoss o 11 kilometrów. Tuż nad brzegiem rzeki Randselva znajdziemy...ośmiornicę z ludzką twarzą. Kilka jej macek wyraźnie wyłania się spod ziemi i odnosi się wrażenie, jakby rzeźba była w ruchu. Autorem tej intrygującej instalacji jest Bjarne Melgaard, artysta znany z ekspresyjnych dzieł, które często odwołują się… do black metalu, rapu i współczesnej popkultury.

Natomiast podróżując po Naustdal, natkniemy się na… metalowy pomnik krowy i jej cielaka. Rzeźba była prezentem na 75. urodziny tutejszego znanego malarza i grafika Oddvara Torsheima. Skąd wzięto pomysł na ten dość nietypowy urodzinowy posąg? Artysta, który wykonał tę pracę, zainspirował się jedną z grafik Torsheima, a konkretnie tą zatytułowaną „Nedkomsten”, stworzoną w 1972 w hołdzie królowej Sonji oraz jej nowo narodzonej córce – Märthcie Louise. Z czasem wokół krowy zaczęły pojawiać się kolorowe, metalowe cielaki, udekorowane przez dzieci z okolicznego miasteczka. Rzeźba doczekała się nawet własnej strony internetowej.

Chcielibyście odwiedzić Nowy Jork i na własne oczy zobaczyć statuę wolności? Może na początku warto rozejrzeć się dookoła, bo być może okaże się, że… tę słynną rzeźbę możemy znaleźć również w Norwegii! Jak to możliwe? W poszukiwaniu odpowiedzi wybierzmy się na wyspę Karmøy, a konkretnie do niewielkiego miasteczka zwanego Visnes.

W XIX wieku istniała w tym miejscu kopalnia miedzi, która zatrudniała ponad 3 tys. ludzi.

Mało kto wie, że duża część materiałów potrzebnych do stworzenia słynnej amerykańskiej Statuy Wolności pochodziła właśnie z tego małego, norweskiego miasteczka. Na pamiątkę „miedzianego prezentu” dla Amerykanów, w Visnes stanęła miniatura tego najsłynniejszego pomnika świata i nieoficjalnego symbolu Stanów Zjednoczonych.

Kopalnię zamknięto w 1972 roku, ale do dziś w tym miejscu działa muzeum, w którym można dowiedzieć się więcej na temat dawnych sposobów wydobywania i przetapiania miedzi, zwiedzać kopalniane korytarze oraz… zrobić sobie zdjęcie ze Statuą Wolności.

Znaną na całym świecie atrakcją są niewątpliwie rzeźby w Parku Vigelanda (Frogner) w Oslo. Niezwykle ekspresyjne posągi pobudzają wyobraźnię oglądających. Niektórych zachwycają, innych szokują. Nie można jednak przejść obok tych dzieł obojętnie. Skąd wziął się pomysł na słynne ludzkie rzeźby w najsłynniejszym parku w Oslo?

Gustav Vigeland, jeden z najsłynniejszych norweskich rzeźbiarzy, był twórcą wszechstronnym. Ponad 200 rzeźb znajdujących się w parku nazwanym jego imieniem to dzieło życia artysty. Vigeland obsesyjnie wręcz interesował się ludzkim ciałem oraz emocjami targającymi duszą człowieka. Swoje zainteresowania postanowił przekuć w sztukę, kiedy w młodości uczył się rzeźby we Włoszech.

W swojej ojczyźnie również szybko jego nazwisko stało się rozpoznawalne w świecie artystycznym. Do tego stopnia, że na początku XX wieku, władze Oslo zaproponowały Vigelandowi siedzibę w Parku Frognera. Artysta miał tam tworzyć rzeźby, które później będzie mógł podarować miastu. Vigeland mieszkał w tym miejscu aż do swojej śmierci w 1943 roku. W jego domu urządzono później muzeum poświęcone życiu i twórczości rzeźbiarza.

Park Vigelanda to jednocześnie największy na świecie zbiór rzeźb jednego artysty, umiejscowiony na świeżym powietrzu. Park dzieli się na pięć części, a każda z nich poświęcona jest relacjom między kobietami a mężczyznami, między dorosłymi a dziećmi, a także etapom życia człowieka od narodzin aż do śmierci.

W innych norweskich miastach znajdziemy również posągi poświęcone najbardziej charakterystycznym mieszkańcom danej miejscowości. O dwóch z nich, których podobizny można znaleźć w Stavanger i Lillehammer, przeczytacie w naszych poprzednich artykułach.