„Poszerzaj horyzonty, praca i tak się znajdzie” – rekordowa liczba młodych wybrała studia zamiast pracy

Według raportu norweskiego Centralnego Biura Statystycznego (SSB), w 2015 r. Norwegia liczyła 288 115 studentów (zarówno w kraju, jak i za granicą). W tym roku liczba chętnych do nauki ma wzrosnąć nawet do 300 010, bowiem młodzi Norwegowie wyjątkowo licznie przystąpili do procesów rekrutacyjnych. Podanie na uczelnie złożyło ponad 30 tys. młodych ludzi.

W 2015 r. przyszli studenci najchętniej wybierali nauki o zdrowiu – było ich aż 53 522. Na drugim miejscu uplasowała się ekonomia, którą wybrało ponad 50 tys. młodych ludzi. W tym roku wybierano bardzo podobnie – najpopularniejszym kierunkiem również okazały się nauki o zdrowiu, a konkretnie pielęgniarstwo, a także nauki ekonomiczne. Sporym zainteresowaniem cieszą się też nauki społeczne, psychologia i zarządzanie kryzysem. Badacze przewidują, że takie tendencje będą się utrzymywać, jednak, jak przewidują, w 2030 r. na norweskim rynku pracy może być zbyt dużo ekonomistów (ponad 60 tys. osób) i zbyt małą liczbą pracowników społecznych i pielęgniarek (na 2030 r. przewiduje się ok. 35 tys. osób).

August Ågrimsønn Næss Tekrø (24 l.), Jørgen Østerberg (18 l.) i Tuva Nuland (18 l.) w tym roku rozpoczną swoją naukę na Uniwersytecie w Oslo. Jaki kierunek wybrali? Historię idei, zbliżoną do historii filozofii dziedzinę badającą dzieje ludzkich idei na przestrzeni wieków. Czy nie boją się, że dyscyplina okaże się w obecnych czasach niepraktyczna? August zapowiada, że robi to, by poznać tajniki ludzkiego umysłu. Wierzy, że przyda mu się to w biznesie i marketingu. Jørgen i Tuva twierdzą, że robią to „dla siebie” i „mogą sobie na to pozwolić”. Wszyscy deklarują, że chcą nauczyć się czegoś więcej niż to, co oferują „praktyczne” kierunki. – Nie martwię się, chcę się rozwijać. Nauczyciel powiedział mi „poszerzaj horyzonty, praca i tak się zawsze znajdzie”. Sądzę, że ma rację – tłumaczy Jørgen.

Mimo studenckich zachwytów nad wieloma ciekawymi kierunkami, pracodawcy patrzą na działalność uniwersytetów dość sceptycznie. Choć większość cieszy się z napływu wykształconych ludzi, niektórzy pracodawcy narzekają na zbyt dużą liczbę humanistów. Jak podaje raport SSB, w 2015 r. ogólnie rozumiane kierunki humanistyczne ukończyło 26 521 studentów. Ekspertów martwią przede wszystkim interesujące, choć niekoniecznie praktyczne kierunki np. „wikingoznawstwo”. Obawy pracodawców podziela także Nils Martin Støren, naukowiec z SSB. –Kierunki studiów, choć ciekawe, nie są dopasowane do wymagającego rynku pracy. Potrzeba nam „technicznych” – tłumaczy.

Warto jednak zauważyć, że nauki ścisłe są obecnie trzecim najchętniej wybieranym sektorem naukowym. W ubiegłym roku w kraju i za granicą studiowało je prawie 48 tys. młodych Norwegów. Mimo że pracodawców martwi wciąż zbyt mała liczba „ścisłych”, Støren prognozuje poprawę na rynku pracy: – Na szczęście tendencja jest raczej wzrostowa, młodzi wiedzą, że po ścisłych kierunkach będą mieli potem dobrą pracę – mówi. Warto dodać, że na kierunkach ścisłych także nie brakuje zaskakujących specjalizacji. Przykładowo, w tym miesiącu Uniwersytet w Tromsø otworzył kierunek o obiecującej nazwie „pilotowanie drona”.

Støren zauważa także, że obecna dobra sytuacja na norweskim rynku pracy to zasługa przyjezdnych. Zdaniem badacza sektor usług budowlanych „uratowali” pracownicy z Europy Wschodniej, w tym z Polski. Szeregi pielęgniarek i lekarzy, których w Norwegii brakuje, zasiliła głównie Szwecja, podobnie stało się w przypadku opiekunów osób starszych i psychologów. Jednak, jak zaznacza ekspertt, młodzi ludzie świetnie zdają sobie sprawę z sytuacji, a studiujący wymyślne kierunki w większości mogą sobie na to pozwolić. Podkreśla też, że duża część studentów dość dobrze orientuje się w sytuacji na rynku pracy. – Wyniki rekrutacji mówią same za siebie. Pielęgniarstwo jest najpopularniejszym kierunkiem, Norwegowie wiedzą, że jest po tym praca. Poza tym do kraju wraca coraz więcej wykształconych młodych lekarzy – mówi specjalista.

Nietrudno się domyślić, że efektem ogromnej liczby chętnych na studia jest brak wolnych stancji i akademików. W mediach codziennie nagłaśnia się problemy związane z brakiem miejsc zamieszkania dla studiujących w większych miastach. Kryzysem mieszkaniowym wśród studentów dotknięte jest w szczególności Oslo, gdzie na wolne lokum czeka prawie 11 tys. osób. W Akershus lista oczekujących wydłużyła się do 6 050 studentów.

Setki młodych ludzi zapowiadają, że nie rozpoczną w tym roku nauki ze względu na problematyczną sytuację na rynku nieruchomości. Choć dla wielu z nich może być to małą prywatną tragedią, eksperci SSB przewidują, że taka sytuacja odciąży nieco rynek pracy. – Norwegii potrzeba fachowców, którzy będą posiadali faktyczne umiejętności. Te nie zawsze da się zdobyć na uniwersytetach – tłumaczą.