Norweski z przymrużeniem języka. Ptaki migrują na północ, a Norwegowie… do hytt

W  poprzednią sobotę, czyli 8 dni przed Wielkanocą, zaobserwowałem kilka stad ptaków lecących na północ, a później ogromną falę samochodów jadących drogą E-6 w tym samym kierunku. Przez cały dzień ptactwo wciąż leciało klucz za kluczem, a sznur samochodów nie zmniejszał się. Zacząłem się zastanawiać, czy może ja o czymś nie wiem... Może powinienem spakować się i uciekać czym prędzej za koło podbiegunowe, bo reszta Ziemi z powodu jakiegoś kataklizmu nie nadaje się już do zamieszkania. Ale gdy w telewizji zobaczyłem prognozę pogody dla Warmii i Mazur z aktualną datą, uspokoiłem się. To po prostu coroczna migracja ptaków na północ. Z kolei Norwegowie migrują w górskie rejony, żeby spędzić święta wielkanocne w swoich hyttach lub na stokach narciarskich.

Notabene, to bardzo ciekawe zjawisko, które zahacza wręcz o paradoks. Polacy, uchodzący za naród bardzo religijny, mają z okazji Wielkanocy tylko jeden dodatkowy dzień wolny od pracy (poniedziałek). Nawet w Wielki Czwartek i Piątek, gdy tłumnie odwiedzają kościoły i uczestniczą w wyjątkowo długich nabożeństwach, robią to po pracy. Tymczasem Norwegowie, których w ogromnej większości Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa niewiele obchodzi (a przynajmniej tego nie okazują), mają wolny czwartek, piątek i poniedziałek, czyli biorąc 3 dni urlopu, otrzymują 10 dni wolnych od pracy pod hasłem Påske... Niesamowite!   

Kolejną ciekawostką jest cel ich podróży. Góry, czyli miejsce określane jako „bliżej nieba” – tam udawał się Jezus, by się modlić, czuć się bliżej Boga. A Norwegowie jadą w góry... by z nich zjechać na nartach... Co kraj to obyczaj.

Tyle teorii i dywagacji, teraz przypomnijmy, po co się tu spotkaliśmy. Jeżeli ktoś chciałby poznać wielkanocne norweskie słownictwo – odsyłam do odcinka z kwietnia ubiegłego roku, gdzie omawiałem to szerzej,  dziś proponuję Wam terminologię nieco bliższą wiary niż religii, która się może przydać w czytaniu Biblii, praktykowaniu wiary lub w kontaktach z osobami stanu duchownego.   

Zacznijmy od postaci:

– Bóg - Gud
– wierzyć w Boga – tro på Gud
– Jezus Chrystus zbawiciel świata – Jesus Kristus verdens frelser
– Duch Święty – Den Hellige Ånd
– anioł – en engel
– anioł stróż – en skytsengel
– papież – en pave
– biskup – en biskop
– ksiądz – en katolsk prest
– pastor – en pastor
– organista – en organist, en orgelspiller
– niewierzący, ateista – en ateist
– szatan – en satan, en djevel

Teraz zabierzemy się za miejsca:

– kościół katolicki – den katolske kirke
– zbór – en menighet
– parafia – ei sogn
– diecezja – ei stift, ei bispedømme
– cmentarz – en kirkegård
– niebo – en himmel
– piekło – en helvete (nie mylić ze Szwajcarią)

Poznamy też kilka stanów świadomości:

– zbawienie – en frelse
– wiara – en tro
– cud – en mirakel, en under
– czynić cuda – gjøre under
– uzdrowienie – en helbredelse
– modlić się o zdrowie – be for helbredelse

Jeszcze kilka terminów religijnych:

– krzyż – et kors
– ukrzyżowanie – en korsfestelse
– zmartwychwstanie – en oppstandelse
– chwała Boża – Guds ære
– msza święta – ei messe
– liturgia – ei liturgi
– 10 przykazań – de ti bud
– spowiedź – ei skriftemål
– grzech – en synd
– odpuszczenie grzechów – syndens forlatelse
– chrzest – et dåp
– chrzcić – å døpe
– bierzmowanie – en konfirmasjon
– pogrzeb – en begravelse

I na koniec pożegnamy się, jak przystało na dzisiejszy odcinek:

– idź w pokoju - gå i fred (brzmi tak niefortunnie, że chyba Polacy się nie przekonają)
– szczęść Boże – Guds fred (w zasadzie „Pokój Boży" – jak w Polsce „Pokój temu domowi")

Do zobaczenia za tydzień,
God Påske!

Tekst: Jacek Janowicz
Ilustracje: Katarzyna Sadowska