Strona korzysta z plików cookies

w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Przejdź do serwisu

Rozlicz podatek za 2023

Darmowy kurs języka norweskiego

Norweski z przymrużeniem języka. Pozbyć się odpowiedzialności, czyli: vi sees, vi snakkes

Jacek Janowicz

04 grudnia 2016 08:00

Udostępnij
na Facebooku
2
Norweski z przymrużeniem języka. Pozbyć się odpowiedzialności, czyli: vi sees, vi snakkes

Katarzyna Sadowska

Witajcie! Dziś w 50. jubileuszowym Poradniku nauczymy się, jak zrzucać z siebie odpowiedzialność. Bo tak już jest, że gdy zrobimy coś dobrego, podkreślmy swój wkład, a gdy coś się nie uda, siedzimy cicho.
Jak brać na siebie niezasłużone zasługi pokazał nam już król Kazimierz Wielki, który podobno zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną. Śmiechu warte. Pracowali architekci, stolarze, murarze, zduni, elektrycy, informatycy... No, może ci ostatni nie, ale na pewno nie król, który nie tylko nie położył ani jednej cegły ale w tym czasie bawił się, pił i balował. Cały splendor wziął za to na siebie. A tak w ogóle, gdzie się podziało to drewno? O tym kronikarze milczą.

A znacie tego dostawcę węgla, który po wojnie jeździł od kamienicy do kamienicy, krzycząc: „Węgiel przywiozłem, węgiel przywiozłem!" Tylko jego koń mruczał pod nosem: „Tak, akurat, ty przywiozłeś..." Tak tak, nie ma sprawiedliwości na świecie. Jedni pracują a inni się pod tym podpisują.

Dziś porozmawiamy o sytuacji odwrotnej, gdy to my coś robimy, ale nie bardzo chcemy się tym chwalić. W gramatyce nazywa się to stroną bierną czasownika, a stosuje wtedy, gdy nie wiemy lub nie chcemy informować, kto daną rzecz wykonuje.

Po norwesku brzmi to następująco: Vi kan bruke passiv, når vi ikke vet hvem som handler, eller når vi ikke vil røpe hvem som gjør noe.

Czasownik przyjmuje wtedy końcówkę -s (selges, snakkes, vaskes)
Na przykład znudził się nam kotek w domu i chcemy go oddać w dobre ręce. Gdybyśmy napisali „Oddam kotka", zaraz podniósłby się krzyk – „Ej, wziąłeś, to się opiekuj, potworze jeden..."

I wtedy zrzucamy z siebie odpowiedzialność i stosujemy stronę bierną:

Kattungen gis bort... – Kotek do oddania

To nie my oddajemy, to kotek sam się oddaje. On jest winien, a my umywamy ręce. Chce to niech się oddaje w obce ręce, jego sprawa.

Albo napis przy kasie:

Alkohol selges ikke etter kl. 18.00 – Alkohol nie jest sprzedawany po 18.00.
Nie strzelajmy do kasjerów. Oni nie są winni. To alkohol nie ma ochoty się sprzedawać.

Oczywiście nie zawsze chodzi o czynności, które są moralnie dwuznaczne lub wstydliwe. Czasami nie jest ważne, kto jest wykonawcą i taka forma po prostu brzmi lepiej.

Søppel hentes annenhver onsdag. – Śmieci zabierane są co drugą środę... Nikogo nie obchodzi, czy wywozi je Mietek, czy Zygmunt.
Kontoret flyttes til Grønnegata 34. – Biuro przeniesione jest na ulicę Zieloną 34.
Kto je przeniósł? Wynajęta firma? 50 Wietnamczyków ciemną nocą? Tajfun? Nieistotne.

Vi snakkes! – Pogadamy! Nieważne, kiedy i kto ma zadzwonić, ważne, że wkrótce wrócimy do tematu.
Maten må spises… – Ma być zjedzone... Jesteśmy na przyjęciu i kucharki nie interesuje, kto to zrobi – lodówka jest zepsuta i jedzenie, które przygotowała nie może się zmarnować.
Biler kjøpes…. – Skup aut – to akurat branża, w której zawsze były kombinacje, więc jest jasne, że nikt się nie przyzna do posiadania takiego interesu. Teoretycznie samochody sprzedają się więc same.
Bør vaskes… – Powinno być uprane
Bør sjekkes… – Powinno być sprawdzone
Skal skiftes… – Trzeba zmienić
Det vaskes i 30 grader –To się pierze w 30. stopniach
Kattunge ønskes – Kotek pożądany (mile widziany, trzeba skontaktować z tym, który oddaje)
I Afrika spises det med hendene – W Afryce je się rękoma (A u nas jak, nogami? Aha, ustami...)
I reaksjonen mellom oksygen og hydrogen dannes det vann – W reakcji tlenu z wodorem powstaje woda...
Hvitvin serveres til forretten, til hovedretten serveres det rødvin – Białe wino podaje się do przystawki, do dania głównego czerwone

Vi sees – Do zobaczenia, dosłownie – widzimy się

Tu dopuszczalna jest też rzadsza forma „vi ses”, z jednym „e”. Sprawdziłem to u źródeł:
"Sees" og "ses" er like korrekt, og følgelig kan man velge fritt mellom disse formene. (Obie formy są poprawne i każdy może dowolnie wybrać między obiema wersjami). Det er valgfritt. (wolny wybór).

Dodatkowo dowiedziałem się, że niektóre słowa mają w stronie biernej przedłużoną końcówkę, zatem nie mówi się fås ale fåes (otrzymuje się),
nie gis, ale gies (daje się),
nie gås, ale gåes (idzie się),
nie has, ale haes (ma się),
nie tas, ale taes (bierze się).

No i cóż, jakby tu rzec, ten teges... 50. jubileuszowy Poradnik sluttes.
Vi seeees...
Tekst: Jacek Janowicz
Ilustracje: Katarzyna Sadowska
Reklama
Gość
Wyślij
Komentarze:
Od najnowszych
Od najstarszych
Od najnowszych


Marek Czarnota

12-12-2016 00:34

To skomplikowane azarazem łatwe

Bogdan Tracz

04-12-2016 11:16

Gramatyka nie jest mocna strona autora. Strona bierna w gramatyce oznacza, ze to na podmiocie zdania wykonywana jest okreslona czynnosc. Kattungene selges/gis/ønskes wcale nie oznacza, ze to my te koty sprzadajemy/dajemy/chcemy miec, a nie chcemy sie tym chwalic. Autor sam sobie zaprzecza w zdaniach:
Dziś porozmawiamy o sytuacji odwrotnej, gdy to my coś robimy, ale nie bardzo chcemy się tym chwalić. W gramatyce nazywa się to stroną bierną czasownika, a stosuje wtedy, gdy nie wiemy lub nie chcemy informować, kto daną rzecz wykonuje.
Najpierw autor pisze, ze, ze to my wykonujemy dana czynnosc, a potem, przytaczajac poprawna definicje strony biernej czasownika, ze stosuje sie ja w momencie, kiedy nie wiemy lub nie jest wazne, kto ta czynnosc wykonuje.

Reklama
Facebook Messenger YouTube Instagram TikTok