W Polsce stulecia określamy w zasadzie tylko w jeden sposób: Mówimy wiek XX, wiek XVII, Wiek XIX. To czy tamto zdarzyło się w XV wieku/stuleciu itp. W Norwegii natomiast mamy dwa określenia.

Jedno z nich jest odpowiednikiem naszego:

XX århundre to wiek XX/XX stulecie.

Det skjedde i det XX århundre (Det skjedde i det tjuende århundre) - To wydarzyło się w XX wieku.

Drugie, popularniejsze, bo dla większości osób bardziej intuicyjne, polega na określaniu lat setnych (względnie tysięcznych), w jakich coś się działo:

1900-tallet - lata tysiąc dziewięćsetne

1700-tallet - lata tysiąc siedemsetne

800-tallet - lata osiemsetne

2000-tallet - lata dwutysięczne

Det skjedde på 1800-tallet (Det skjedde på attenhundretallet) - To wydarzyło się w latach tysiąc osiemsetnych (czyli "na nasze" - w dziewiętnastym wieku).

No właśnie, posługując się tymi dwoma sposobami określania stuleci, trzeba uważać, żeby się nie pomylić:

1500-tallet to wiek szesnasty (XVI århundre)

1700-tallet to wiek osiemnasty (XVIII århundre)

1900-tallet to wiek dwudziesty (XX århundre)

2000-tallet to wiek dwudziesty pierwszy (XXI århundre) itd.

O czym jeszcze należy pamiętać?

O tym, że pierwszy rok nowej "setki lat" ( -tallet) jest ostatnim rokiem w systemie wieków, tj:

rok 1600 przynależy do 1600-tallet (lat tysiąc sześćsetnych) i do XVI århundre (wieku szesnastego)

rok 1601 przynależy do 1600-tallet (lat tysiąc sześćsetnych) ale już do XVII århundre (wieku siedemnastego)

Albo ujmując to jeszcze inaczej:

Nittenhundretallet omfatter årene 1900 - 1999 (lata tysiąc dziewięćsetne obejmują okres od roku 1900 do 1999)

Det tjuende århundre omfatter årene 1901 - 2000 (wiek dwudziesty obejmuje lata 1901 - 2000)

kristen - chrześcijański, chrześcijanin

å omvende - nawracać, å omvende seg - nawracać się

en hendelse - zdarzenie

et fall - upadek

en oppdagelse - odkrycie

en oppfinnelse - wynalazek

å oppfinne - wynaleźć (oppfunnet to trzecia forma od czasownika oppfinne)

å gjenoppfinne - wynaleźć ponownie

(et) trykk - druk

å patentere - opatentować

en dampmaskin - maszyna parowa

en revolusjon - rewolucja

industriell - przemysłowy

Dialoger/dialogi

- Når ble Norge kristen?

- På 1000-tallet (på tusentallet). Du vet, Olav den Hellige, slaget ved Stiklestad, sånne ting.

- Ja, ja, men var ikke Håkon den Gode også kristen? Han levde jo på 900-tallet (på nihundretallet)?

- Jo, men han hadde ikke noen store suksesser med omvending av vikinger!

(- Kiedy Norwegia przyjęła chrześcijaństwo?

- W XI wieku (dosł. w latach tysięcznych). No wiesz, święty Olaf, bitwa pod Stiklestad, tego typu rzeczy.

- Tak, tak, ale czy Håkon Dobry nie był też chrześcijaninem? A on żył przecież w wieku X (dosł. latach dziewięćsetnych)?

- No tak, ale nie miał jakichś szczególnych osiągnięć w nawracaniu wikingów!)

- Hvilke hendelser som var viktigste i det femtende århundre?

- Hmm, la meg tenke litt... Jeg vil si fallet av Konstantinopel i 1453 (fjortenfemtitre) og oppdagelse av Amerika i 1492 (fjortennittito).

- Hva med Gutenberg og oppfinnelse av trykk?

- Ja, det også! Helt sikkert!

(- Jakie najważniejsze wydarzenia miały miejsce w piętnastym wieku?

- Hmm, pozwól mi chwilkę pomyśleć. Powiedziałbym, że upadek Konstantynopola w tysiąc czterysta pięćdziesiątym trzecim roku i odkrycie Ameryki w tysiąc czterysta dziewięćdziesiątym drugim.

- A co z Gutenbergiem i wynalazkiem druku?

- Tak, to też! Z całą pewnością!)

- Når startet den industrielle revolusjon?

- I det attende århundre. Begynnelsen av revolusjonen assosieres med gjenoppfinnelsen av dampmaskinen av James Watt.

- Men det var jo på 1700-tallet! Om jeg husker godt, ble dampmaskinen oppfunnet i 1769 (syttensekstini).

- Ikke oppfunnet, men patentert. Og ellers stemmer alt. 1769 var i det attende århundre. Det attende århundre og 1700-tallet er nesten det samme.

(- Kiedy rozpoczęła się rewolucja przemysłowa?

- W osiemnastym wieku. Początek rewolucji wiąże się z ponownym wynalezieniem maszyny parowej przez Jamesa Watta.

- Ależ to było w latach tysiąc siedemsetnych! O ile dobrze pamiętam, maszyna parowa została wynaleziona w 1769 roku.

- Nie wynaleziona, tylko opatentowana. A poza tym wszystko się zgadza. Rok 1769 był w osiemnastym wieku. Wiek osiemnasty i lata tysiąc siedemsetne to niemal to samo.)

>>PROFESJONALNY KURS JĘZYKA NORWESKIEGO<<