Darmowy kurs języka norweskiego
Norweski z przymrużeniem języka. Jemy łosia czy łososia? Preteritum i perfektum
Jemy łosia czy... łososia? Ilustracja: Katarzyna Sadowska
Witajcie! Mówią, że Polacy mieszkający za granicą to materialiści. Nieprawda! Wczoraj jeden z moich kolegów wyświadczył mi pewną przysługę, a zamiast pieniędzy zażądał... Nie, nie pół litra – zamówił u mnie trzy lekcje norweskiego! Mało tego, sam wybrał temat : „Różnice między czasem przeszłym Preteritum i Perfektum". A ponieważ wiem, że nie tylko on ma z tym problem, bo ja np. też, postanowiłem ten temat nieco uporządkować.
Pamiętacie taką tabelkę z odmianą czasowników? Nie? A pamiętacie w ogóle jakąś tabelkę? Też nie? Uff, będzie ciężko, ale nie poddajemy się. Dla przykładu na żer rzucamy jedzenie:
jeść – å spise – spiser – spiste (preteritum) – har spist (perfektum)
jeść – å spise – spiser – spiste (preteritum) – har spist (perfektum)
Czytaj także: Norweski z przymrużeniem języka. Podróże kształcą, wszyscy jadą pociągiem... do wiedzy
Do dzieła:
1. Preteritum stosujemy wtedy, gdy jakieś zdarzenie jest umiejscowione w konkretnym czasie lub się powtarza
Jeg spiste laks i går – jadłem łososia wczoraj (więc dziś zjem dorsza)
Jeg spiste laks på fredager – Jadałem łososia w piątki (więc nie serwuj mi go we środę)
2. ...zaś Perfektum gdy:
a. ...zdarzenie miało miejsce w przeszłości, ale nie wiemy, kiedy lub nie jest to istotne:
Jeg har spist laks – Jadłem łososia (więc wiem, jak smakuje i nie wmawiaj mi, że to żabie udka)
b. ...opisujemy, jak długo lub jak często coś miało miejsce:
Jeg har spist laks i fire dager – Jadłem łososia już czwarty dzień (taaaaaka ryba)
Jeg har spist laks tre ganger – Jadłem łososia trzy razy (ale chyba nie tego samego)
c....opisujemy czynności trwające nadal w momencie mówienia:
Jeg har spist laks i tre timer (og spiser det fremdeles) – Jem łososia od 3 godzin (i jem go dalej, taki jest wielki)
d. ...w formach Perfektum bardziej skomplikowanych, dla wyrażenia zdarzeń przyszłych, zakończonych przed innymi zdarzeniami przyszłymi:
Når jeg har spist laks, skal jeg på kino – Jak zjem łososia, pójdę do kina (może w następny wtorek).
Dodam, że musimy być czujni, bo czasy mogą się zmieniać. Załóżmy że zjedliśmy już tego łososia i chcemy się pochwalić koledze. Wtedy mówimy w Perfektum:
– Jeg har spist den laks allerede – Już zjadłem tego łososia.
Ale gdy tylko kolega zapyta Når? (kiedy?) – od razu przechodzimy do Preteritum:
– Jeg gjørde det i går – Zrobiłem to wczoraj.
Czy teraz wszystko jest już jasne? Jeżeli tak, to dobrze, bo jesteśmy dopiero w połowie drogi. Za tydzień dowiemy się jeszcze kilku szczegółów o czasach przeszłych i oraz przetestujemy w czasie przeszłym niektóre czasowniki nieregularne.
A co do tego łososia... Jeżeli dziwi Was jego wielkość, być może jest tu coś na rzeczy. Gdy kiedyś zapytałem moją córeczkę, czy wie, jak wygląda łosoś, Ona odpowiedziała: „Łosoś? A, wiem, to taki refiren".
Teraz już wszystko jasne, dziś w Poradniku cały czas jedliśmy łosia (elg) a nie łososia (laks).
Do zobaczenia za tydzień!
1. Preteritum stosujemy wtedy, gdy jakieś zdarzenie jest umiejscowione w konkretnym czasie lub się powtarza
Jeg spiste laks i går – jadłem łososia wczoraj (więc dziś zjem dorsza)
Jeg spiste laks på fredager – Jadałem łososia w piątki (więc nie serwuj mi go we środę)
2. ...zaś Perfektum gdy:
a. ...zdarzenie miało miejsce w przeszłości, ale nie wiemy, kiedy lub nie jest to istotne:
Jeg har spist laks – Jadłem łososia (więc wiem, jak smakuje i nie wmawiaj mi, że to żabie udka)
b. ...opisujemy, jak długo lub jak często coś miało miejsce:
Jeg har spist laks i fire dager – Jadłem łososia już czwarty dzień (taaaaaka ryba)
Jeg har spist laks tre ganger – Jadłem łososia trzy razy (ale chyba nie tego samego)
c....opisujemy czynności trwające nadal w momencie mówienia:
Jeg har spist laks i tre timer (og spiser det fremdeles) – Jem łososia od 3 godzin (i jem go dalej, taki jest wielki)
d. ...w formach Perfektum bardziej skomplikowanych, dla wyrażenia zdarzeń przyszłych, zakończonych przed innymi zdarzeniami przyszłymi:
Når jeg har spist laks, skal jeg på kino – Jak zjem łososia, pójdę do kina (może w następny wtorek).
Dodam, że musimy być czujni, bo czasy mogą się zmieniać. Załóżmy że zjedliśmy już tego łososia i chcemy się pochwalić koledze. Wtedy mówimy w Perfektum:
– Jeg har spist den laks allerede – Już zjadłem tego łososia.
Ale gdy tylko kolega zapyta Når? (kiedy?) – od razu przechodzimy do Preteritum:
– Jeg gjørde det i går – Zrobiłem to wczoraj.
Czy teraz wszystko jest już jasne? Jeżeli tak, to dobrze, bo jesteśmy dopiero w połowie drogi. Za tydzień dowiemy się jeszcze kilku szczegółów o czasach przeszłych i oraz przetestujemy w czasie przeszłym niektóre czasowniki nieregularne.
A co do tego łososia... Jeżeli dziwi Was jego wielkość, być może jest tu coś na rzeczy. Gdy kiedyś zapytałem moją córeczkę, czy wie, jak wygląda łosoś, Ona odpowiedziała: „Łosoś? A, wiem, to taki refiren".
Teraz już wszystko jasne, dziś w Poradniku cały czas jedliśmy łosia (elg) a nie łososia (laks).
Do zobaczenia za tydzień!
Tekst: Jacek janowicz:
Ilustracje: Katarzyna Sadowska
Ilustracje: Katarzyna Sadowska
Reklama
To może Cię zainteresować
2