Strona korzysta z plików cookies

w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Przejdź do serwisu

Rozlicz podatek za 2023

Darmowy kurs języka norweskiego

Norweski z przymrużeniem języka. Jemy łosia czy łososia? Preteritum i perfektum

Jacek Janowicz

06 listopada 2016 08:00

Udostępnij
na Facebooku
 Norweski z przymrużeniem języka. Jemy łosia czy łososia? Preteritum i perfektum

Jemy łosia czy... łososia? Ilustracja: Katarzyna Sadowska

Witajcie! Mówią, że Polacy mieszkający za granicą to materialiści. Nieprawda! Wczoraj jeden z moich kolegów wyświadczył mi pewną przysługę, a zamiast pieniędzy zażądał... Nie, nie pół litra – zamówił u mnie trzy lekcje norweskiego! Mało tego, sam wybrał temat : „Różnice między czasem przeszłym Preteritum i Perfektum". A ponieważ wiem, że nie tylko on ma z tym problem, bo ja np. też, postanowiłem ten temat nieco uporządkować.
Pamiętacie taką tabelkę z odmianą czasowników? Nie? A pamiętacie w ogóle jakąś tabelkę? Też nie? Uff, będzie ciężko, ale nie poddajemy się. Dla przykładu na żer rzucamy jedzenie:

jeśćå spise – spiser – spiste (preteritum) – har spist (perfektum)
Do dzieła:

1. Preteritum stosujemy wtedy, gdy jakieś zdarzenie jest umiejscowione w konkretnym czasie lub się powtarza

Jeg spiste laks i går – jadłem łososia wczoraj (więc dziś zjem dorsza)
Jeg spiste laks på fredager – Jadałem łososia w piątki (więc nie serwuj mi go we środę)

2. ...zaś Perfektum gdy:

a. ...zdarzenie miało miejsce w przeszłości, ale nie wiemy, kiedy lub nie jest to istotne:

Jeg har spist laks – Jadłem łososia (więc wiem, jak smakuje i nie wmawiaj mi, że to żabie udka)   

b. ...opisujemy, jak długo lub jak często coś miało miejsce:

Jeg har spist laks i fire dager –
Jadłem łososia już czwarty dzień (taaaaaka ryba)
Jeg har spist laks tre ganger –
Jadłem łososia trzy razy (ale chyba nie tego samego)

c....opisujemy czynności trwające nadal w momencie mówienia:

Jeg har spist laks i tre timer (og spiser det fremdeles)Jem łososia od 3 godzin (i jem go dalej, taki jest wielki)

d. ...w formach Perfektum bardziej skomplikowanych, dla wyrażenia zdarzeń przyszłych, zakończonych przed innymi zdarzeniami przyszłymi:

Når jeg har spist laks, skal jeg på kino –
Jak zjem łososia, pójdę do kina (może w następny wtorek).

Dodam, że musimy być czujni, bo czasy mogą się zmieniać. Załóżmy że zjedliśmy już tego łososia i chcemy się pochwalić koledze. Wtedy mówimy w Perfektum:
 
Jeg har spist den laks allerede – Już zjadłem tego łososia.
Ale gdy tylko kolega zapyta Når? (kiedy?) – od razu przechodzimy do Preteritum:
Jeg gjørde det i går – Zrobiłem to wczoraj.

Czy teraz wszystko jest już jasne? Jeżeli tak, to dobrze, bo jesteśmy dopiero w połowie drogi. Za tydzień dowiemy się jeszcze kilku szczegółów o czasach przeszłych i oraz przetestujemy w czasie przeszłym niektóre czasowniki nieregularne. 
 
A co do tego łososia... Jeżeli dziwi Was jego wielkość, być może jest tu coś na rzeczy. Gdy kiedyś zapytałem moją córeczkę, czy wie, jak wygląda łosoś, Ona odpowiedziała: „Łosoś? A, wiem, to taki refiren".

Teraz już wszystko jasne, dziś w Poradniku cały czas jedliśmy łosia (elg) a nie łososia (laks).

Do zobaczenia za tydzień!
Tekst: Jacek janowicz:
Ilustracje: Katarzyna Sadowska
Reklama
Gość
Wyślij


Reklama
Facebook Messenger YouTube Instagram TikTok