Różnica niewielka, ale kluczowa: nowe godziny zakupów w Vinmonopolet coraz bliżej

Poza tym, że sobotnie zakupy staną się wygodniejsze, najpewniej wzrośnie sprzedaż alkoholu w kraju fiordów, a ta i tak osiągnęła w zeszłym roku rekordowy pułap. Sceptycznie do planów władz odnoszą się zwolennicy restrykcji w handlu używkami – obawiają się społecznych konsekwencji.

Partie Prawicowa (Høyre) i Postępu (FrP) już pięć lat temu wyszły z propozycją przesunięcia sztywnych ram ograniczających zakup alkoholu w Norwegii. Wreszcie po tym, jak 17 stycznia do trójpartyjnej koalicji (licząc z Venstre) dołączyła Chrześcijańska Partia Ludowa (KrF), zwolennicy liberalizacji Ustawy alkoholowej, regulującej import i sprzedaż alkoholu, mają realne szanse dopiąć swego – przynajmniej częściowo. Nowy większościowy rząd Norwegii, który otrzymał nazwę Granavollen-plattformen, uwzględnił bowiem w swoich postanowieniach zmianę godzin otwarcia Vinmonopolet. Na pierwszy ogień ma pójść sobota.

Przedstawiciele FrP utrzymują, że zależy im przede wszystkim na ułatwieniu życia mieszkańcom Norwegii. Pomóc ma w tym zamykanie w sobotę sklepów z alkoholem o 16 zamiast o 15, bo wiele osób dopiero po południu znajduje czas na zakupy. Przełomowe dla zmian w Ustawie alkoholowej może się okazać otwarcie Partii Chrześcijańskiej na dyskusję w sprawie jej zliberalizowania.

Chociaż propozycja nie została jeszcze ostatecznie przegłosowana, środowiska działające na rzecz walki z uzależnieniami są pełne obaw. Istnieją bowiem podstawy, by sądzić, że godzina między 15 a 16 w sobotę ma większy komercyjny potencjał niż kawałek sobotniego poranka między 9 a 10. Sieć Vinmonopolet i tak odnotowała w 2018 roku rekord sprzedaży. Klienci nabyli ponad 82 milionów litrów dostępnych tam napojów, jak piwo i mocniejsze alkohole. W raporcie widać wyraźnie, że do historycznego wyniku przyczyniło się upalne lato – największy skok nastąpił między majem a sierpniem, a w skali roku sprzedaż wzrosła o 1,6 proc.

Obecnie ustalone godziny otwarcia punktów Vinmonopolet w Norwegii w soboty to 9-15, kiedy więc staną się bardziej elastyczne i dostosowane do potrzeb klientów, w 2019 również będzie można się spodziewać sporych obrotów. Ich konsekwencji poza fundacjami działającymi na rzecz walki z uzależnieniami boją się m.in. przedstawiciele resortu zdrowia. Większa dostępność napojów wyskokowych może się ich zdaniem odbić na ogólnej kondycji norweskiego społeczeństwa, a na pewno przyczyni się do stopniowej erozji Ustawy alkoholowej i jej pierwotnych założeń, ustalonych w trosce o zdrowie publiczne.

Optymizmem może napawać ich fakt, że wśród 82 milionów litrów sprzedanych w Vinmonopolet towarów prawie 552 tys. litrów należały do napojów bezalkoholowych. Ich sprzedaż w porównaniu do 2017 roku wzrosła aż o 12,7 proc., natomiast np. mniejszą popularnością (o 4 proc.) cieszyły się wzmacniane wina.