1 września 1939 pancernik Schleswig-Holstein rozpoczął ostrzał Westerplatte. Tę datę uznaje się za oficjalne rozpoczęcie II wojny światowej.
Zgodnie z tradycją tuż przed 4.45 uroczystości rocznicowe na Westerplatte w Gdańsku rozpoczęły się dźwiękiem syren alarmowych. - Naszym zadaniem jest pamiętać o historii, także o II wojnie światowej, która jest lekcją dla całego świata. Niestety, jak obserwujemy w ostatnich latach, imperialistyczne dążenia nie zniknęły ze świata - mówił prezydent Andrzej Duda.
W sierpniu 1939 r. Schleswig-Holstein na zaproszenie Senatu Wolnego Miasta miał złożyć wizytę w Gdańsku z okazji uczczenia pamięci poległych w 1914 r. na Bałtyku i pochowanych w Gdańsku marynarzy z krążownika „Magdeburg”. Tajne plany, jakie otrzymał dowódca pancernika, przewidywały jednak działania przeciwko flocie polskiej i wspieranie wojsk niemieckich w ataku. Dowódca Schleswig-Holstein, wiceadmirał Gustav Kleikamp, zaproponował również wykorzystanie okrętu i znajdującej się pod jego pokładem kompanii szturmowej do zajęcia Westerplatte, na co zgodził się dowódca operacji, generał Friedrich-Georg Eberhardt.