Demonstracja Samów w Oslo. Rząd od dwóch lat narusza prawa człowieka

11 października rano aktywiści demonstrowali pod Stortingiem oraz zablokowali jedno ze skrzyżowań Karl Johans gate. Nazwę ulicy przemianowali na Elsa Laulas geaidnu, na cześć jednej z pierwszych kobiet walczących o prawa Saamów. – Niedopuszczalne jest, że po tym, jak rząd uznał fakt naruszenia praw człowieka przez wybudowanie elektrowni wiatrowej w Fosen, nic się nie wydarzyło – czytamy w komunikacie organizacji Natur og Ungdom. Aktywiści zaznaczyli, że akcje protestacyjne potrwają kilka dni. Żądają zlikwidowania turbin wiatrowych w regionie Fosen i zwrócenie zagarniętego terenu hodowcom reniferów.

W środę rano 20 aktywistów weszło do Stortingu, usiadło na podłodze holu parlamentu i rozpoczęło demonstrację wewnątrz budynku. Działacze Partii Czerwonych zaprosili ich do środka. – To drugi rok ciągłego łamania praw człowieka w Fosen. Ważne, żeby deputowani zauważyli dzisiaj taką delegację – tłumaczy na łamach NRK Geir Jørgensen odpowiedzialny za politykę biznesową ugrupowania.

Usunięcia manifestantów domaga się Partia Postępu. – Jesteśmy zdecydowanymi obrońcami możliwości publicznego wyrażania swoich poglądów przez każdego, ale tutaj przekraczamy pewną granicę. [...] To zachowanie utrudniające prace Stortingu i okazujące dla niego brak szacunku. Uważam, że jest to niedopuszczalne. Protestujący muszą ponieść konsekwencje i zostać usunięci – zaznaczył działacz partii Per-Willy Amundsen.

Demonstrujący zapowiedzieli eskalację protestów. Do Oslo przyjadą autobusy m.in. Bodø, Trondheim i Bergen, które dowiozą do Oslo kolejnych manifestantów. Udział w wydarzeniach, podobnie jak w lutym i marcu, zapowiedziała także Greta Thunberg i szwedzcy działacze ruchu Fridays for Future.

W maju 2023 roku przedstawiciele Saamów i operatora turbin wiatrowych rozpoczęli negocjacje pod nadzorem Głównego Mediatora Norwegii (Riksmekleren). Minister ropy i energii Terje Aasland uważa, że rozwiązanie problemu w Fosen jest sprawą państwa, jednak liczy na rozwiązanie konfliktu w drodze mediacji. Pasterze domagają się wyburzenia obiektów. Firma energetyczna Statkraft twierdzi, że tego typu działanie wpłynie negatywnie na system elektroenergetyczny w Trøndelag. Ponadto usunięcie jednego elementu farmy ma wiązać się z kosztem do dwóch milionów NOK. Usunięcie wszystkich turbin może kosztować państwo ponad 300 milionów koron.

Kontrowersyjną inwestycję zrealizowano w regionie Fosen, który obejmuje kilka gmin okręgu Trøndelag. Dwie z sześciu farm wiatrowych – Roan i Storheia – uniemożliwiają Samom tradycyjny wypas reniferów. Mają ingerować w krajobraz, a zwierzęta boją się wydawanego przez turbiny hałasu. W październiku 2021 roku norweski Sąd Najwyższy uznał, że inwestycja narusza prawa rdzennych mieszkańców do realizacji praktyk kulturalnych i odrzucił argument rządu, że Fosen Vind powstało w celu wprowadzenia założeń klimatycznych państwa.

Źródła: Natur og Ungdom, NRK, MojaNorwegia.pl