Norweskie ministerstwo sprawiedliwości wydało nową instrukcję dla Departamentu ds. Cudzoziemców (UDI), która obejmuje zaostrzenie praktyk deportacyjnych wobec cudzoziemców karanych za drobniejsze kradzieże. Celem deportacji jest ochrona społeczeństwa przed działalnością przestępców.

W instrukcji czytamy, że większa mobilność wśród obywateli krajów strefy Schengen oraz spoza niej, w połączeniu z dużymi różnicami cen i zarobków, stanowią wielkie wyzwanie dla zwalczania przestępczości transgranicznej, zwłaszcza w okresie letnim.

Przestępstwa latem

Doświadczenia policji pokazują, że w okresie letnim do Norwegii przybywa wiele osób, które nie mają tu ani gdzie zamieszkać, ani też nie posiadają wystarczających środków, by się utrzymać.

Różne komendy policji donoszą o związku, jaki istnieje pomiędzy żebractwem, a różnorakimi działaniami podlegającymi karze, w tym zwłaszcza przestępstwami popełnianymi dla zysku. Zakres tych przestępstw pociąga za sobą duże koszty społeczne.

Kradzieże ze sklepów, kradzieże kieszonkowe i inne drobne kradzieże (por. §§ 257 oraz 391 a kodeksu karnego) stanowią obecnie duży odsetek przestępstw popełnianych dla zysku, a ich zakres jest na tyle duży, że - zdaniem Departamentu - wpływa to na ogólne poczucie bezpieczeństwa wśród społeczeństwa norweskiego. Dalej mowa jest o tym, że zwalczanie tych form działalności przestępczej wymaga zaangażowania nieproporcjonalnie dużych zasobów ze strony policji.

Zagrożenie dla pokoju społecznego

Departament ds. Cudzoziemców wskazuje na to, że dla obywateli państw EOG główną zasadą, mającą zastosowanie przy interpretacji i stosowaniu przepisów deportacyjnych, jest jedna z podstawowych swobód zawartych w umowie EOG, mianowicie swobodny przepływ osób pomiędzy krajami członkowskimi. Ponieważ deportacja stanowi ograniczenie tego swobodnego przepływu, może zatem, zgodnie ze sformułowanymi przez UE zasadami, być uzasadniona jedynie tym, że dany cudzoziemiec stanowi zagrożenie dla społeczeństwa i pokoju społecznego.

Mając to na uwadze, Departament uznał, że przestępczość oraz inne zachowania uważane za sprzeczne z tradycyjnymi normami moralnymi stanowią takie zagrożenie. Wskazano w tym kontekście na to, że niektóre państwa członkowskie mają pewien margines uznaniowości, w ramach którego same decydują, co stanowi poważny problem społeczny, przed którym dany kraj musi się bronić.

Zmiany w obrazie przestępczości

Jednocześnie UDI wskazuje na to, że zakres pojęcia przestępczość może zmieniać się w zależności od czasu, miejsca i stosunków społecznych. Zmiany w postrzeganiu przestępczości będą z czasem wpływać na to, co zostanie uznane za zagrożenie dla podstawowego pokoju społecznego. Zmiany te mogą zatem spowodować, że to, co kiedyś nie było traktowane jako poważne zagrożenie, obecnie stanowi istotny problem społeczny, zagrażający porządkowi publicznemu.

Nowa instrukcja

Biorąc powyższe pod uwagę, ministerstwo sprawiedliwości instruuje Departament ds. Cudzoziemców, by starał się podejmować decyzje o deportacji w następujących sytuacjach:

W przypadku cudzoziemców, którzy mogą zostać wydaleni na podstawie § 122 ustęp pierwszy ustawy o cudzoziemcach (utlendingsloven), tj. obywateli EOG wydalanych ze względu na zagrożenie dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego:

• jeśli cudzoziemiec został ukarany grzywną za zwykłą kradzież, por. § 257 kodeksu karnego,

• jeśli cudzoziemiec został ukarany grzywną za drobną kradzież, por. § 391 a kodeksu karnego.

Wymierzenie kary grzywny będzie wystarczającą podstawą do rozważenia, czy dany cudzoziemiec nie reprezentuje na tyle poważnego zagrożenia dla porządku publicznego, by wydalić go z kraju Fakt, że skradzione rzeczy miałyby być przeznaczone do osobistego użytku nie stanowi przeszkody dla rozważenia deportacji.

Dalej w instrukcji czytamy, że oprócz tego, iż niepożądane i nielegalne działanie musi być dość poważne, deportację należy też uzasadnić względami osobistymi w odniesieniu do przestępcy, którego chce się wydalić. Tutaj należy dokonać rzetelnej analizy pod kątem przyszłości, m.in. postawić pytanie o to, czy można założyć, że dany cudzoziemiec popełni podobne czyny w przyszłości, jeśli pozwoli mu się pozostać w Norwegii. Przy podejmowaniu decyzji znaczenie będą miały również okoliczności związane z popełnieniem przestępstwa oraz z sytuacją życiową cudzoziemca.

W swojej instrukcji ministerstwo wskazuje następujące czynniki, pozwalające domniemywać, że istnieje ryzyko recydywy:

• cudzoziemiec nie posiada miejsca zamieszkania, ani nie jest w inny sposób związany z Norwegią,

• cudzoziemiec nie posiada środków, by samodzielnie się utrzymać,

• cudzoziemiec nie potrafi wskazać dającego się udokumentować celu pobytu, takiego jak np. przyjazd do pracy albo przyjazd turystyczny,

• czyn przestępczy został popełniony w krótkim czasie po przyjeździe do Norwegii,

• czyn przestępczy został popełniony we współpracy z innymi osobami,

• cudzoziemiec został odnotowany jako osoba obracająca się w środowiskach przestępczych lub też widywano go z innymi osobami karanymi za przestępczość,

• istnieją inne informacje, wskazujące na to, że istnieje groźba popełnienia przez daną osobę podobnych czynów przestępczych.

Całą instrukcję o korekcie praktyk deportacyjnych dla cudzoziemców ukaranych za naruszenie paragrafów 257 i 391 a kodeksu karnego można znaleźć tutaj.

Źródła: www.rights.no, udi.no