Fot. T. Bjørnstad

Mnóstwo osób nie rozumie stosowanych przez Norweski Departament ds. Dróg Wodnych i Energetyki (NVE) określeń rozmiarów powodzi. W związku z tym departament planuje wprowadzenie nowej nomenklatury.

Jaka tam powódź stulecia, skoro zdarza się co sześć lat!

Obecnie powodzie definiowane są w stosunku do wielkości oraz statystycznej częstotliwości występowania. Normalny stan wody to najwyższy średni dobowy stan wody mierzony w ciągu wielu lat. W niektórych latach stany wody są wyższe niż normalne i wtedy mówimy o powodzi. Statystycznie rzecz ujmując, niewielka powódź zdarza się częściej niż duża, tak więc im większa powódź, tym statystycznie mniejsze ryzyko jej wystąpienia.

Na tym, mówiąc w skrócie, opiera się obecny system oznaczania zagrożenia powodziowego i powodzi przez NVE:

Powódź copięcioletnia (5-årsflom) oznacza powódź, ryzyko wystąpienia której wynosi 20% rocznie. Powódź codziesięcioletnia (10-årsflom) - powódź, ryzyko wystąpienia której wynosi 10% rocznie, powódź copiećdziesięcioletnia (50-årsflom) - 2% rocznie, powódź costuletnia (100-årsflom) - ryzyko wystąpienia na poziomie 1% rocznie. I tak dalej.

Jednak nawet jeśli "powódź costulenia" zdarzy się w danym roku, w kolejnym roku prawdopodobieństwo jej wystąpienia nadal będzie wynosić 1%.

Nic dziwnego, że dla przeciętnego zjadacza chleba system ten jest mało przejrzysty.

Przykładowo, obecnie poziom rzeki Drammenselva opisywany jest jako "powódź copiećdziesięcioletnia", mimo że poprzednia "powódź copięćdziesięcioletnia" zdarzyła się tu ledwie 6 lat temu.

Osoby zagadnięte na moście nad rzeką o to, jak rozumieją pojęcie "50-årsflom" odpowiadają:

- To mi mówi, że rzeka jest naprawdę bardzo duża [w sensie: poziom wody naprawdę wysoki]. A jeśli zdarza się to tylko co 50 lat, a to przecież nieczęsto, żywioł musi być wyjątkowo wściekły.

- W sumie to nie wiem. Chyba mówi to coś o stanie wody?

Nowy system ostrzegania

Hydrolog NVE zajmująca się ostrzeżeniami powodziowymi, Inger Karin Enger, zdaje sobie sprawę z tego, że zwykli ludzie często nie rozumieją, co dokładnie oznaczają pojęcia stosowane przez jej instytucję. W związku z tym NVE ma zamiar zmienić określenia opierające się o częstotliwość występowania powodzi różnej wielkości, a zamiast tego wprowadzić system, łatwiej pozwalający zrozumieć, jak groźna jest dana powódź.

- Chcemy wprowadzić i to jeszcze w tym roku system z kolorową skalą, ilustrującą poziom zagrożenia powodziowego. Ludziom będzie to łatwiej zrozumieć. Taka sama skala stosowana będzie również w przypadku zagrożenia osunięciami się ziemi - mówi Engen.

Mimo to NVE nie chce tak zupełnie rozstawać się ze starymi określeniami, z tym, że mają one odtąd być stosowane głównie na własny użytek meteorologów i statystyków.

Powódź i mega-powódź

W związku z planowanymi zmianami procedur ostrzegania o zagrożeniu powodziowym, NVE zdefiniował określenia, które będą stosowane w przyszłości: powódź, wielka powódź i powódź ekstremalna, w stosunku do dotychczasowych określeń częstotliwościowych:

Powódź (flom) - stan wody pomiędzy normalnym, a powodzią "codziesięcioletnią" (10-årsflom)

Wielka powódź (storflom) - stan wody pomiędzy "powodzią codziesięcioletnią" (10-årsflom), a "powodzią costuletnią" (100-årsflom)

Powódź ekstremalna (estremflom) - stan wody przekraczający ten, jaki występuje przy "powodzi costuletniej" (100-årsflom)

Źródło: NRK, NVE