Kultura
Nordycki zwierzyniec. Audhumbla – prababka Odyna

Klaudia Synak
Mitologia nordycka pełna jest zwierzęcych bohaterów. Jednym z nich jest krowa, bez której prawdopodobnie nie narodziliby się najważniejsi skandynawscy bogowie.
Audhumbla pojawiła się u zaraniu dziejów dzięki zderzeniu dwóch żywiołów, zajęła ważne miejsce w mitycznym drzewie genealogicznym nordyckich ludów i do dzisiaj inspiruje. Aby zrozumieć pochodzenie najsłynniejszej krowy w mitologii nordyckiej, trzeba cofnąć się aż do początków świata. Do miejsca, gdzie istniały dwie krainy.
Teren północny zajmował Nifiheim, mroczne terytorium mgły i zimna. Na południu zaś znajdował się Muspellheim, gdzie żarzył się wieczny ogień. Krainy przedzielała otchłań – Ginnungagap. Przepaść, w której drzemały magiczne moce. Gdy pewnego dnia nagle powiał południowy wiatr, lody Nifiheimu zaczęły się topić, a krople spływające w kierunku ciemnej otchłani dały życie Ymirowi – praolbrzymowi, ojcu wszystkich Gigantów Lodu. Pierwsza żywa istota w mitologii nordyckiej nie przeżyłaby jednak ani chwili, gdyby nie... krowa, która została stworzona w tym samym czasie.
Teren północny zajmował Nifiheim, mroczne terytorium mgły i zimna. Na południu zaś znajdował się Muspellheim, gdzie żarzył się wieczny ogień. Krainy przedzielała otchłań – Ginnungagap. Przepaść, w której drzemały magiczne moce. Gdy pewnego dnia nagle powiał południowy wiatr, lody Nifiheimu zaczęły się topić, a krople spływające w kierunku ciemnej otchłani dały życie Ymirowi – praolbrzymowi, ojcu wszystkich Gigantów Lodu. Pierwsza żywa istota w mitologii nordyckiej nie przeżyłaby jednak ani chwili, gdyby nie... krowa, która została stworzona w tym samym czasie.
Z lodu i ognia
„Prakrowa”, tak jak olbrzym Ymir, pojawiła się na świecie dzięki zetknięciu dwóch żywiołów: ognia Muspellheimu, który stopił lody Nifiheimu i kropel wody, płynących w stronę otchłani Ginnungagapu. Krowa miała na imię Audumbla i karmiła swoim mlekiem Ymira. Z jej wymion wypływały cztery mleczne rzeki, które poiły olbrzyma i dawały mu siłę.
Krowa żywiła się liżąc lód i kamienie pokryte solą. Pewnego razu zwierzę odnalazło wyjątkową lodową bryłę, w środku której znajdowała się jakaś postać. Pierwszego dnia „lizania” ze zmrożonej skały zaczęły wystawać włosy. Drugiego – cała głowa, a po upływie kolejnej doby na powierzchni pojawiło się całe ciało Buriego – pierwszego boga w panteonie nordyckich bóstw. Buri stał się początkiem wszystkiego co dobre. W niektórych tłumaczeniach jego imię oznacza słowo „ojciec”. Był duży, piękny, a dzięki mitycznej, boskiej krowie także żywy. Buri stał się protoplastą rodu Asów, jednej z dwóch ras bogów w mitologii nordyckiej.
Krowa żywiła się liżąc lód i kamienie pokryte solą. Pewnego razu zwierzę odnalazło wyjątkową lodową bryłę, w środku której znajdowała się jakaś postać. Pierwszego dnia „lizania” ze zmrożonej skały zaczęły wystawać włosy. Drugiego – cała głowa, a po upływie kolejnej doby na powierzchni pojawiło się całe ciało Buriego – pierwszego boga w panteonie nordyckich bóstw. Buri stał się początkiem wszystkiego co dobre. W niektórych tłumaczeniach jego imię oznacza słowo „ojciec”. Był duży, piękny, a dzięki mitycznej, boskiej krowie także żywy. Buri stał się protoplastą rodu Asów, jednej z dwóch ras bogów w mitologii nordyckiej.
Buri miał z nieznaną boginią syna o imieniu Borr. Syn wylizanego przez krowę boga związał się z olbrzymką Bestlą, której imię oznaczało „cierń zła”. Z tego związku narodzili się trzej synowie: Odyn, Vile i Ve. Dzieci Borra zabiły Ymira, a z poszczególnych części ciała tego mitycznego bohatera powstał świat. Z krwi olbrzyma zrodziły się oceany, z ciała powstały lądy, kości zamieniły się w góry, a czaszka stała się nieboskłonem. Według mitologicznego opisu, chmury zostały stworzone z mózgu Ymira.
Audhumbla zajęła więc ważne miejsce w drzewie genealogicznym nordyckiej mitologii. Została babką Borra i prababką Odyna, który brał udział w tworzeniu ziemskiego świata.
Audhumbla zajęła więc ważne miejsce w drzewie genealogicznym nordyckiej mitologii. Została babką Borra i prababką Odyna, który brał udział w tworzeniu ziemskiego świata.

Drzewo genealogiczne.
Źródło: geeknative.com
Krowa obfitości?
Znaczenie imienia mitycznej krowy nie jest jasne. W tłumaczeniach spotyka się także różną pisownie tego imienia. Pierwszy człon „auð” może odnosić się do szerokiego zakresu znaczeniowego słów takich jak „obfitość” lub „przeznaczenie”. Najbardziej prawdopodobnym kandydatem jest pierwsza propozycja. Trudniej odpowiedzieć na pytanie, co miałaby oznaczać końcówka „umbla”. Językoznawcy zajmujący się badaniem języka staronordyckiego uważają, że w tym członie na pewno zawiera się znaczenie słowa określającego zwierzę bez rogów, do których zaliczyć można również krowę.
Inne znane mitologiczne krowy
Audhumbla nie jest jedyną reprezentantką swojego gatunku w mitycznych zwierzyńcach. Krowa to zwierzę, które pojawia się również w opowieściach pochodzących z innych kultur. Egipska bogini nieba Hathor również przybierała postać krowy. Ciekawą postacią jest także Kamadhenu w mitologii indyjskiej uważana za cudowną „prakrowę” spełniająca wszelkie życzenia. W tamtejszej kulturze zwierzę do dzisiaj ma specjalny status i jest symbolem obfitości i bezinteresowności.
Audhumbla dziś
Pamięć o słynnej krowie przetrwała do dziś nie tylko w źródłach pisanych. Nazwę zaczerpniętą od tej mitycznej bohaterki przyjął m.in. szwedzki sklep rekonstruujący tradycyjne rękodzieło z czasów wikingów, a także pewien browar z okolic Valdres. Audhumbla inspiruje również twórców gier. Bohatera o tym imieniu znajdziemy w jednej z części popularnej serii japońskich gier „Final Fantasy”. W dziewiątej odsłonie FF „boska krowa” przybrała jednak postać wielkiego, groźnego bizona.

Final Fantasy.
Źródło: wikia.com
Ilustracja frontowa: Klaudia Synak
Reklama

Reklama
To może Cię zainteresować
1