Zasiłek ojcowski – finansowa pomoc dla świeżo upieczonych rodziców

Świeżo upieczeni rodzice mają prawo do zasiłku rodzicielskiego w Norwegii. Jest on zapewnieniem źródła utrzymania parom, którym urodziło się dziecko.
Taki zasiłek jest wypłacany w różnych okresach i kwotach, w zależności od tego, czy jedynym rodzicem uprawnionym do zasiłku jest ojciec, czy takie prawo przysługuje również matce.

Zasiłek rodzicielski został wprowadzony z myślą o parach, którym urodziło się dziecko i które chciałyby poświęcić czas na opiekę nad swoim dzieckiem, nie tracąc jednocześnie niezbędnego źródła utrzymania.
W norweskim systemie świadczeń zasiłek rodzicielski może otrzymać zarówno ojciec, jak i matka, o ile spełniają określone przez norweski urząd wymagania. W przypadku tego rodzaju świadczenia, można wyróżnić trzy opcje pobierania zasiłku: świadczenie przeznaczone dla matki (mødrekvote), przeznaczone dla ojca (fedrekvote) oraz świadczenie wynikające z tzw. wspólnego okresu (fellesperiode), którym rodzice mogą się podzielić. Łącznie maksymalny czas pobierania zasiłku rodzicielskiego wynosi 49 tygodni przy 100 proc. wymiarze świadczenia lub 59 tygodni z wypłatą 80 proc. stawki zasiłku.

Podstawowym warunkiem umożliwiającym pobieranie zasiłku ojcowskiego jest odpowiednio długie zatrudnienie u norweskiego pracodawcy i członkostwo w norweskim systemie ubezpieczeń społecznych. Oznacza to, że ojciec musi osiągać opodatkowane dochody przez 6 z ostatnich 10 miesięcy przed rozpoczęciem okresu pobierania zasiłku.

Poza wynagrodzeniem otrzymywanym w ramach stosunku pracy, jako dochód brany pod uwagę przy przyznawaniu zasiłku ojcowskiego, zalicza się również niektóre norweskie świadczenia: zasiłek chorobowy (sykepenger), zasiłek rehabilitacyjny (arbeidsavklaringspenger), czy zasiłek dla bezrobotnych (dagpenger).
Roczny dochód brutto musi przekroczyć 46 288 koron.

Innym ważnym wymogiem przyznania zasiłku ojcowskiego jest powrót matki dziecka do pracy lub podjęcie przez nią nauki podczas okresu pobierania zasiłku. Aby otrzymać pełną kwotę świadczenia, podjęta przez drugiego rodzica praca lub nauka nie może wynosić mniej niż 75 proc. wymiaru czasu. Przy mniejszym wymiarze, wysokość zasiłku ojcowskiego zostaje odpowiednio zredukowana.

Na mocy umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, świadczenie rodzicielskie może być również pobierane w przypadku, gdy rodzina osoby wnioskującej mieszka w Polsce. W takiej sytuacji ojciec, któremu przyznano zasiłek, jest zobowiązany do przebywania w kraju zamieszkania swojego dziecka w celu sprawowania nad nim fizycznej opieki przez cały okres pobierania świadczenia.

W sytuacji gdy tylko ojciec może otrzymać zasiłek rodzicielski, maksymalny czas pobierania świadczenia to 40 tygodni z 100 proc. stawki lub 50 tygodni z 80 proc. stawki.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami ojciec może zacząć pobierać zasiłek najwcześniej od 7 tygodnia życia dziecka. Pierwsze sześć tygodni po porodzie jest traktowane jako czas przeznaczony wyłącznie dla matki. Od siódmego tygodnia po urodzeniu się dziecka przysługujące ojcu tygodnie są już odejmowane od maksymalnego okresu. Jeśli zatem ojciec chce zacząć pobieranie zasiłku rodzicielskiego w 37 tygodniu życia dziecka, może otrzymać świadczenie na maksymalnie 10 lub 20 tygodni, w zależności od wysokości wybranej stawki.

Obecnie nie jest ustalona stała wysokość zasiłku rodzicielskiego, tak jak w przypadku np. zasiłku rodzinnego czy opiekuńczego. Zasiłek ojcowski ma za zadanie zastąpić osiągane z tytułu zatrudnienia zarobki i zapewnić podstawowe źródło utrzymania. Z uwagi na to, że wysokość świadczenia jest uzależniona od dochodów osiąganych przed okresem pobierania świadczenia, kwota wypłacanego zasiłku ojcowskiego wyliczana jest indywidualnie.

Jeżeli ojciec spełnia opisane powyżej warunki przyznające prawo do ubiegania się o ten rodzaj zasiłku rodzicielskiego, istnieje możliwość złożenia podania o zasiłek ojcowski jeszcze przed urodzeniem się dziecka - najwcześniej po upływie 26 tygodnia ciąży.