Działalność gospodarcza a zasiłek dla bezrobotnych
|
|
Artykuł powstał we współpracy z firmą Novum Consulting AS
|
|
21.09.2015. |
Czy właściciele firmy jednoosobowej (enkeltpersonforetak) mają prawo do zasiłku dla bezrobotnych? A co z właścicielami spółek kapitałowych AS?
Właściciel firmy jednoosobowej działającej od wielu lat w ostatnim roku miał coraz mniej zleceń. Od kilku miesięcy nowych zleceń nie dostaje wcale, wykańcza tylko zaległe prace. Czy jest sens kontaktować się z norweskim urzędem ubezpieczeń społecznych (NAV) w sprawie otrzymania zasiłku dla bezrobotnych (dagpenger)?
Dochód z działalności w ostatnich trzech latach
Przepisy dotyczące zasiłku dla bezrobotnych znajdują się w rozdziale czwartym Ustawy o ubezpieczeniach społecznych (folketrygdloven). Głównym wymogiem stawianym przez przepisy w celu otrzymania zasiłku jest utrata dochodu z zatrudnienia z powodu braku pracy oraz redukcja czasu pracy o minimum 50 proc.
Jeśli prowadziłeś działalność gospodarczą w ostatnich trzech latach i otrzymywałeś wyłącznie dochód z tej działalności (næringsinntekt) - nie byłeś de facto pracownikiem. Nie masz tym samym prawa do uzyskania zasiłku, mimo że utraciłeś dochody z powodu braku pracy.
Zasiłek dla bezrobotnych w czasie zakładania własnej działalności
Jeśli byłeś pracownikiem, straciłeś pracę i przyznano Ci zasiłek, możesz założyć własną działalność i przez pewien czas nadal otrzymywać świadczenie. Po wysłaniu podania do NAV można otrzymywać zasiłek w czasie procesu zakładania własnej firmy. Taka sytuacja zakłada, że Twoja firma jest zupełnie nowa i że za jakiś czas staniesz się dzięki niej samowystarczalny. Zasiłek można otrzymywać do 6 miesięcy w czasie kiedy planujesz i rozwijasz działalność. Dodatkowo zasiłek zostaje przyznany przez 3 miesiące po założeniu firmy.
Powyższy przypadek dotyczy osób zwolnionych z pracy, a nie pracowników którzy pracę wypowiedzieli.
Zatrudniony we własnej spółce AS
Jeśli założyłeś własną spółkę kapitałową AS (aksjeselskap) i jesteś w niej zatrudniony, możesz otrzymywać zasiłek dla bezrobotnych po spełnieniu dodatkowych warunków wynikających z Ustawy o ubezpieczeniach społecznych, takich jak dochód w wysokości co najmniej 1,5 G w momencie złożenia podania lub 3 G w ostatnich trzech pełnych latach kalendarzowych. Stawka G oznacza podstawę dochodową określaną przez NAV. W 2015 roku wynosi ona 90 068 NOK.
Otrzymasz zasiłek, jeśli widniejesz w systemie jako osoba poszukująca pracy. Podstawę zasiłku oblicza się na podstawie dochodu z ostatniego pełnego roku kalendarzowego lub z ostatnich trzech lat jeśli jest to korzystniejsze.
Jeśli spełnione są wszystkie warunki, można otrzymywać zasiłek przez 104 tygodnie w przypadku gdy dochód przekraczał 2G. Przy dochodzie niższym niż 2G zasiłek otrzymuje się przez 52 tygodnie.
Częściowo na działalności, częściowo zatrudniony
Wiele osób prowadzących własną działalność dodatkowo jest zatrudnionych „na etacie". Utrata etatu, przy spełnieniu pozostałych warunków wymaganych prawem, daje podstawę do otrzymania zasiłku, który będzie obliczony w zależności od wysokości dochodu pochodzącego z zatrudnienia.
Również w tym przypadku dochód z działalności nie będzie mógł stanowić podstawy do uzyskania zasiłku. Bardzo istotne jest podanie w NAV odpowiedniej liczby godzin przepracowanych w ramach własnej działalności. Pozwoli to na prawidłowe obliczenie kwoty zasiłku.
Kluczem do zrozumienia reguł przyznawania zasiłku dla bezrobotnych jest więc rozróżnienie między dochodem z działalności i wynagrodzeniem (pensją) dla pracownika. W przypadku właściciela spółki AS można być również jej pracownikiem i tym samym korzystać z praw przyznanych przez prawo pracy.
Źródło: Industrienergi.no, Nav.no, Altinn.no
|
