Być jak… „smark z nosa własnej matki”: tych norweskich wyrażeń nie słyszy się na co dzień
Niektóre norweskie idiomy mogą brzmieć nieco dziwinie. Fot. fotolia - royalty free
Wyrażenie idiomatyczne – z czym to się je?
Przygotowaliśmy pięć historyjek (w języku norweskim z tłumaczeniem na polski), które pozwolą zrozumieć norweskie wyrażenia z kontekstu. W opracowaniu fragmentów pomogła nam Helga Brekke Mathisen, bohaterka jednego z naszych artykułów.
1. å løfte seg selv etter håret – podnosić samego siebie za włosy
Da Gunnar kom på jobb, viste det seg at sjefen hans hadde blitt syk og lagt inn på sykehus. Alle de ansatte var veldig stresset denne dagen på grunn av dette. Hele redaksjonen var i oppløsning. Helga, medarbeideren til Gunnar, kunngjorde at han måtte erstatte sjefen neste dag. Hun ville at Gunnar skulle representere redaksjonen under den økonomiske debatten som lederen hadde forberedt seg til i flere måneder.
– For Guds skyld, vær så snill! Jeg kjenner ikke til saken i det hele tatt! Det er som å løfte meg etter håret! – svarte Gunnar. Han strittet imot denne ideen.
Tłumaczenie:
Kiedy Gunnar dotarł do pracy, okazało się, że jego szef zachorował i wylądował w szpitalu. Wszyscy pracownicy byli tego dnia bardzo zestresowani z tego powodu. Cała redakcja była w rozsypce. Helga, współpracowniczka Gunnara, oznajmiła, że musi on zastąpić jutro szefa. Miałby reprezentować redakcję w trakcie ekonomicznej debaty, do której szef przygotowywał się przez wiele miesięcy.
– Na litość boską, błagam cię! Nie znam się w ogóle na tej sprawie! To tak jakbym miał podnieść siebie za włosy! (w znaczeniu: to jest dla mnie niemożliwe do zrealizowania) – odpowiedział Gunnar. Zaprotestował przeciwko temu pomysłowi.
Vanskelige ord & uttrykk:
- å vise seg – okazać się
- å legge inn – w tym kontekście: być umieszczonym (w szpitalu)
- å være i oppløsning – być w rozsypce
- å kunngjøre – ogłosić, oznajmićå erstatte – zastąpić
- å forberede seg til – przygotować się do
- for Guds skyld! – dobry Boże! Na litość boską!
- i det hele tatt – w ogóle
- å stritte imot – zaprotestować przeciwko
2. å ha bein i nesa – mieć nogę/kość w nosie
– Har du hørt at Ola fikk jobb som administrativ leder rett etter studiene?
– Seriøst? Men han har jo ingen erfaring!
– Jeg vet det, men alt er tydeligvis mulig om man har bein i nesa. Ola er veldig engasjert i alt han gjør og står alltid på sitt. Jeg beundrer hans iherdighet!
– Ja, det er imponerende. Jeg kunne ønske jeg kunne utvikle meg som han!
Tłumaczenie:
– Słyszałaś, że Ola dostał pracę jako kierownik administracyjny tuż po skończeniu studiów?– Serio? Przecież on nie ma w ogóle doświadczenia!– Wiem, ale widocznie wszystko jest możliwe, gdy ktoś ma nogę w nosie (w znaczeniu: gdy ktoś wie, czego chce). Ola jest zaangażowany we wszystko, co robi i zawsze stawia na swoim. Podziwiam jego wytrwałość!– Tak, to imponujące. Chciałabym móc rozwijać się jak on!
Vanskelige ord & uttrykk:
- rett etter – tuż po
- seriøst? – serio?
- en erfaring – doświadczenie
- tydeligvis – w tym kontekście: widocznie
- engasjert – zaangażowany
- å stå på sitt – stawiać na swoim
- å beundre noen – podziwiać kogoś
- en iherdighet – wytrwałość
- imponerende – imponujące
- å være villig til – być chętnym do
3. å ha hjertet i halsen – mieć serce w gardle
Det var en skremmende opplevelse. Tobias, som da jobbet på sykehus som nattevakt, ville helst glemme alt sammen. Det var klokken tre om natten, og Tobias var helt alene i den enorme bygningen. Plutselig hørte han urovekkende lyder fra en av operasjonsstuene. Da han gikk inn dit, viste det seg at det gikk noen skyggefulle skikkelser rundt der. De fikk straks øye på ham og begynte å følge etter ham. Tobias hadde hjertet i halsen. Han skrek om hjelp. Spøkelser!, ropte han, men det var ikke noen i nærheten. Bare han og gjenferdene. Tobias tok til å flykte så fort som mulig og han kom aldri tilbake til dette sykehuset.
Tłumaczenie:
To było przerażające przeżycie. Tobias, który pracował wtedy w szpitalu jako stróż nocny, chciałby o tym wszystkim zapomnieć. Była trzecia w nocy, a Tobias był zupełnie sam w ogromnym budynku. Nagle usłyszał on niepokojące dźwięki z jednej z sal operacyjnych. Gdy wszedł do sali, okazało się, że krążą tam cieniste postaci. Błyskawicznie go dostrzegły i ruszyły za mężczyzną. Tobiasowi serce podeszło do gardła. Krzyczał o pomoc. „Duchy!”: wołał, lecz nikogo nie było w pobliżu. Tylko on i zjawy. Tobias zaczął uciekać tak szybko, jak to było możliwe i nigdy już nie wrócił do tego szpitala.
Vanskelige ord & uttrykk:
- skremmende – przerażający
- en opplevelse – przeżycie
- en nattevakt – stróż nocny
- enorm – ogromny
- plutselig – nagle
- urovekkende – niepokojący
- en operasjonsstue – sala operacyjna
- skyggefull – cienisty, zacieniony
- en skikkelse – postać, kształt
- å få øye på – dostrzec coś, dostrzec kątem oka
- å følge etter – gonić, śledzić
- et gjenferd – duch, zjawa
4. å være et hår i suppa – być włosem w zupie
I midten av skoleåret begynte det en ny jente i klassen, som het Anne. Helt fra begynnelsen av hadde hun ikke lyst til å være en del av gruppen. Hun var arrogant, uforskammet og trodde at hun var bedre enn de andre elevene. Hun lo av de som tok feil i timene. Situasjonen ble verre da Anne slo en annen jente uten åpenbar grunn. Læreren måtte reagere og noen dager senere ble Anne utvist fra skolen. Når foreldrene spurte hvorfor det skjedde, svarte alle elevene: Hun var et hår i suppa, vi ville ikke ha henne hos oss lenger!
Tłumaczenie:
W połowie roku w klasie pojawiła się nowa dziewczynka, która miała na imię Anne. Od samego początku nie miała ochoty być częścią grupy. Była arogancka, wywyższała się i myślała, że jest lepsza niż inni uczniowie. Śmiała się, gdy inni popełniali błędy podczas zajęć. Sytuacja pogorszyła się w dniu, gdy uderzyła koleżankę bez konkretnego powodu. Nauczycielka musiała zareagować i kilka dni później dziewczynkę wydalono ze szkoły. Kiedy rodzice pytali, dlaczego tak się stało, wszyscy uczniowie odpowiadali: „ Ona była włosem w zupie (w znaczeniu: nie pasowała tutaj, nie lubiliśmy jej, nie chcieliśmy jej wśród nas!)
Vanskelige ord & uttrykk:
- I midten av – w połowie, w środku
- Helt fra begynnelsen – od samego początku
- uforskammet – bezczelny
- å ta feil – popełnić błąd
- åpenbar – widoczny, konkretny
- å utvise – wydalić, wyrzucić, usunąć
5. å være som snytt ut av nesa på noen – być smarkiem z nosa kogoś
– Så lenge siden sist, kjære Ida! Vi har ikke sett hverandre på nesten fem år! Husker du meg?
– Nei, ikke egentlig, unnskyld. Hvem er du?
– Jeg er din fars venn, Geir!
– Å ja, nå gjenkjenner jeg deg. Hyggelig å møte deg igjen, Geir. Hvordan har du det?
– Skikkelig bra! Og med deg? Du har vokst så mye! Det er helt utrolig – du er som snytt ut av nesa på moren din!
– Sier du det? Vi er litt like, men ikke prikk like.
– Jo, det er dere!
Tłumaczenie:
– Kopę lat, droga Ido! Nie widzieliśmy się prawie pięć lat! Pamiętasz mnie?
– Nie, niezupełnie, wybacz. Kim jesteś?
– Jestem przyjacielem twojego ojca, Geir!
– Ach, tak, teraz cię rozpoznaję. Miło cię znowu widzieć, Geir. Jak się masz?
– Naprawdę dobrze! A Ty? Bardzo urosłaś. To jest nieprawdopodobne, jesteś jak smark z nosa własnej matki (w znaczeniu: jesteście jak dwie krople wody, identyczne)!
– Tak sądzisz? Jesteśmy trochę podobne, ale nie kropka w kropkę.
– Właśnie, że jesteście identyczne!
Vanskelige ord & uttrykk:
- Så lenge siden sist – kopę lat
- å gjenkjenne – rozpoznać, rozpoznawać
- å vokse – rosnąć
- Sier du det? – Naprawdę?
- fullstendig – zupełnie
- prikk likke – identyczne, kropka w kropkę
To może Cię zainteresować