Po ataku w Szwecji Norwegia wstrzymuje oddech: podniesiono stopień zagrożenia terrorystycznego

W piątek 7 kwietnia rozpędzona ciężarówka staranowała tłum ludzi na najbardziej ruchliwej ulicy Sztokholmu. W wyniku zamachu zginęły 4 osoby – dwójka Szwedów, Belg i Brytyjczyk. 15 osób zostało rannych. Sztokholmska policja zatrzymała 5 osób podejrzanych o związek z atakiem.

Natomiast w nocy z soboty na niedzielę (9 kwietnia) policja z Oslo otrzymała zawiadomienie o podejrzanym ładunku w dzielnicy Grønland. Znalezisko zostało rozbrojone przez policyjnego robota. W okolicy aresztowano podejrzanego mężczyznę, a krótko po aresztowaniu śledztwo nad sprawą przejął oddział norweskich służb bezpieczeństwa (PST).

W związku z tymi wydarzeniami zarówno w Norwegii, jak i w Szwecji wprowadzono specjalne środki bezpieczeństwa.

W związku ze sprawą aresztowano 17-letniego obywatela Rosji. Mężczyzna oskarżony jest o niezgodne z prawem postępowanie z materiałami wybuchowymi znalezionymi w Oslo. Rosjanin przybył do Norwegii w 2010 roku razem ze swoją rodziną i ubiega się o azyl. Policja potwierdza, że już wcześniej miała z nim do czynienia.

Mężczyzna nie przyznaje się do winy. Aase Karine Sigmond, adwokat oskarżonego, określa zdarzenie jako „chłopięcy wybryk”.

– Mój klient zaprzecza, że ​​jest skrajnie radykalnym islamistą. Nie pochwala IS oraz ich aktów przemocy – powiedziała cytowana przez NRK Sigmond. Według adwokat 17-latek nie zamierzał skorzystać z przedmiotu celem ataku terrorystycznego.

Po zamachu w Sztokholmie w Norwegii zwiększono środki bezpieczeństwa. Departament ds. policji (Politidirektoratet) postanowił, że policjanci w największych norweskich miastach mają chodzić uzbrojeni.

Natomiast w związku ze znalezieniem podejrzanego ładunku wybuchowego w Oslo, w niedzielę PST podniósł w Norwegii stopnień zagrożenia terrorystycznego. Będzie on obowiązywał przez kolejne dwa miesiące. W trakcie tego okresu w Norwegii wypada kilka świąt i uroczystości, które mogą być potencjalnymi terminami ataków terrorystycznych.

Według badaczy obchody 17 Maja (norweskiego Dnia Konstytucji) stanowią szczególnie prawdopodobny cel zamachu. Lars Gule, badacz specjalizujący się w ekstremizmie, zauważa, że ataki w trakcie świąt są dla członków ISIS wyjątkowo zachęcające i dlatego obawa PST przed zamachem 17 Maja jest naturalna.
– Terroryści są zainteresowani symbolizmem, którego wiele jest podczas obchodów Dni Narodowych i większych wydarzeń – powiedział w rozmowie z NRK Cato Hemmingby, naukowiec z norweskiej Akademii Policyjnej.

Przewodniczący Komitetu 17 Maja w Oslo Bjørnar Moxnes oświadczył natomiast, że plan obchodów tego dnia nie ulega zmianie.
– Policja zrobi wszystko, co niezbędne, byśmy byli bezpieczni w Dzień Konstytucji. Mamy pewność, że zrobią to wszystko w dobry sposób – powiedział Moxnes.

PST oświadczyło, że atak terrorystyczny w 2017 roku w Norwegii jest „prawdopodobny”. Wcześniej służby określały go jako „możliwy”.

W następstwie piątkowego zamachu Szwecja wzmocniła kontrole graniczne. Podróżujący do tego kraju muszą mieć przy sobie paszporty lub dowody osobiste. Szwedzka policja ostrzega, że kontrole będą przeprowadzane zarówno przy wjeździe, jak i wyjeździe ze Szwecji, także w odniesieniu do osób przyjeżdżających z innych krajów nordyckich i ze strefy Schengen. Oznacza to, że także osoby jadące z Norwegii do Szwecji będą mogły doświadczyć wzmożonych kontroli.

Dodatkowo, od 7 kwietnia zaostrzono kontrole na zewnętrznych granicach strefy Schengen w Unii Europejskiej. Ma to pomóc w skuteczniejszej walce z terroryzmem. Szczegółowym kontrolom będą podlegać wszyscy – zarówno obywatele krajów członkowskich, jak i tych spoza Unii, którzy przylatują, bądź wjeżdżają do Wspólnoty. Podróżujący będą sprawdzani w bazie, w której gromadzone są dane osób poszukiwanych oraz w bazie danych Interpolu, co może oznaczać wydłużenie czasu odprawy i kolejki na przejazdach drogowych i lotniskach.

Po atakach w Paryżu w listopadzie 2015 roku Francja domagała się wzmocnienia ochrony granic i wprowadzenia kontroli. Prace przyspieszyły po ubiegłorocznych marcowych zamachach w Brukseli. Zmiany mają na celu zwiększenie kontroli nad osobami wyjeżdżającymi do Wspólnoty – coraz większym zagrożeniem stają się obywatele Unii, którzy wyjeżdżają do Syrii oraz Iraku, by tam walczyć po stronie dżihadystów, a następnie wracają do Europy, gdzie stanowią ryzyko niebezpieczeństwa.

Warto dodać, że 6 kwietnia, dzień przed tragicznymi wydarzeniami w Sztokholmie, NRK podało do wiadomości, że trwają prace nad wprowadzeniem w gminie Oslo alarmu SMS-owego, który miałby ostrzegać przed potencjalnym niebezpieczeństwem. Policja będzie go przekazywać za pomocą sieci mobilnej. Osoby na terenie zagrożonym atakiem terrorystycznym, poważniejszymi wypadkami lub klęską żywiołową dostaną SMS-y informujące lub ostrzegające przed określoną sytuacją. Właściciele telefonów z norweskimi, szwedzkimi i duńskimi SIM kartami mają otrzymywać wiadomości w języku norweskim, pozostali–  angielskim.



źródła: nrk.no, aftenbladet.no, polskieradio.pl, i24news.tv, norwaytoday.info