Strona korzysta z plików cookies

w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Przejdź do serwisu

Rozlicz podatek za 2023

Kultura

„Cudowna jest ziemia”, „Cicha noc” i… śląskie melodie ludowe: kolędowanie przy norweskim stole

Marta Tomczyk-Maryon

23 grudnia 2016 08:00

Udostępnij
na Facebooku
„Cudowna jest ziemia”, „Cicha noc” i… śląskie melodie ludowe: kolędowanie przy norweskim stole

Jakie kolędy śpiewają Norwegowie? flickr.com/William Murphy/Attribution-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-SA 2.0)

Lubicie śpiewać przy wigilijnym stole? Jeśli tak, koniecznie przeczytajcie nasz mini przewodnik po najpiękniejszych norweskich piosenkach świątecznych!
Atmosferę świąt Bożego Narodzenia tworzy wiele elementów: smak świątecznych potraw, zapach choinki, prezenty i… muzyka. Co roku słuchamy tych samych kolęd i piosenek świątecznych. Kultywujemy również piękną tradycję wspólnego śpiewania przy wigilijnym stole. Niektóre z piosenek świątecznych mają charakter międzynarodowy, możemy je usłyszeć we wszystkich krajach, czasem w lokalnej wersji językowej. Inne mają charakter narodowy i oddają klimat miejsc, w których powstały. Polskie kolędy są wyjątkowe i dla Polaków najpiękniejsze. Może warto dorzucić do naszego świątecznego repertuaru również jakąś norweską melodię?

Wiecie, jakie piosenki świąteczne śpiewają Norwegowie? Oto lista świątecznych melodii, które zyskały największą popularność:

Glade jul, znana też pod nazwą Stille natt (Cicha noc) to piękna kolęda znana niemal na całym świecie, chętnie też śpiewamy ją w Polsce. Przyswoili ją również Norwegowie. Melodię skomponował w roku 1818 Austriak Franz Xaver Gruber, a jako tekst wykorzystano napisany dwa lata wcześniej wiersz katolickiego księdza Josefa Mohra. Kolędę przetłumaczono na ponad 300 języków i dialektów. Najbardziej znana norweska, a dokładniej – pierwotnie duńska wersja tekstu, jest dziełem Bernharda Ingemanna i powstała w roku 1850.
Deilig er jorden (dosł. Cudowna jest ziemia) to psalm na Boże Narodzenie. Tekst powstał w roku 1850, a jego autorem jest Bernhard Ingemann, ten sam, któremu Skandynawowie zawdzięczają tłumaczenie Glade jul. Ciekawostką jest to, że jako muzykę do tekstu wykorzystano śląską melodię ludową. Deilig er jorden zwyczajowo pojawia się na zakończeniu koncertów świątecznych i podczas… pogrzebów. Pieśń znajduje się w norweskim zbiorze psalmów jako Psalm 93.
Det lyser i stille grender (dosł. Świeci się w cichych wioskach) piosenka pierwotnie była wierszem opublikowanym przez Jacoba Sande d. y. (d.y. norw. skrót od młodszy – przyp.red.) w tzw. „zeszycie świątecznym” w roku 1931. Kilka lat później Lars Søraas napisał melodię do tekstu i umieścił go w swoim śpiewniku.
Musevisa (dosł. Mysia piosenka) to utwór w stu procentach norweski. Tekst napisał Alf Prøysen, autor piosenek i bajek, na którego tekstach wychowało się kilka pokoleń Norwegów. Melodia zaczerpnięto z tradycji ludowej. Jest to stary taniec reinlender, który odpowiada polce. Utwór po raz pierwszy wykonano w roku 1946 w programie telewizyjnym dla dzieci nadawanym przez NRK. Trzy lata później tekst piosenki wydano jako książeczkę obrazkową z ilustracjami Willii Nordrå. Piosenka jest żywiołowa i dowcipna, opowiada o harcach mysiej rodziny, która w radosny sposób świętuje Boże Narodzenie:

Heisan og Hopsan og fallerallera!
Om julekvelden da skal alle sammen være gla!
Heisan og Hopsan og fallerallera!
Om julekvelden da skal alle sammen være glad”.


Trudno się dziwić, że Musevisa jest prawdziwym świątecznym przebojem w norweskich przedszkolach.
Tenn lys! (Zapal świecę!) to jedna z najnowszych melodii świątecznych, a właściwie pieśni adwentowych. Melodię napisał Sigvald Tveit, a tekst Eyvind Skeie w roku 1988. Piosenka powstała na potrzeby telewizyjnego programu dla dzieci pt. Portveien. Szybko zyskała jednak ogromną popularność – chętnie śpiewano ją m.in. podczas adwentu w norweskim kościele. Utwór składa się z czterech zwrotek, z których każda opowiada o tym, dla kogo i w jakiej intencji zapala się kolejną świecę adwentową, a więc w każdym tygodniu adwentu śpiewa się jej jedną zwrotkę. Swoją popularność Tenn lyss zawdzięcza ładnej, wpadającej w ucho melodii i zaangażowanym słowom, które oddają problemy współczesnego świata, wspomina się w niej m.in. o wojnach i sytuacji uchodźców.
En stjerne skinner i natt (dosł. Gwiazda świeci tej nocy) to popularna piosenką, którą na pewno usłyszycie w Norwegii w okresie świątecznym. Utwór jest stosunkowo nowy, bo powstał w roku 1992. Melodię napisał Tore W. Aas, a słowa Eyvind Skeie. En stjerne skinner i natt po raz pierwszy ukazała się na płycie Oslo Gospel Choir pt. Tusen julelys. Wielu norweskich artystów mierzyło się potem z tym utworem. Niewątpliwym atutem tej piosenki są oparte na Ewangelii proste, ale równocześnie trafiające do serca słowa. Warto zwrócić uwagę na refren. 

Englene synger høyt i kor,
synger om fred på vår jord,
verden var aldri helt forlatt,
en stjerne skinner i natt

Anioły śpiewają w chórze na wysokości,
śpiewają o pokoju na ziemi,
świat nigdy nie był całkiem opuszczony,
tej nocy świeci gwiazda
(tłum. Marta Tomczyk-Maryon)
En Stjerne Skinner i Natt

Tenn lys !

Tenn lys !
Et lys skal brenne
for denne lille jord.
Den blanke himmelstjerne,
der vi og alle bor.
Må alle dele håpet
så gode ting kan skje.
Må jord og himmel møtes.
Et lys er tent for det.

Tenn lys !
To lys skal skinne
for kjærlighet og tro,
for dem som viser omsorg
og alltid bygger bro.
Må fanger få sin frihet
og flyktninger et hjem.
Tenn lys for dem som gråter
og dem som trøster dem.

Tenn lys!
Tre lys skal flamme
for alle som må slåss.
For rettferd og for frihet.
De trenger hjelp av oss.
Må ingen miste motet
før alle folk er ett.
Tenn lys for dem som kjemper
for frihet og for rett.

Tenn lys !
Nå stråler alle
de fire lys for ham
som elsker alt som lever,
hver løve og hvert lam.
Tenn lys for himmelkongen
som gjeterflokken så.
Nå møtes jord og himmel
i barnet lagt på strå.

Reklama
Gość
Wyślij


Reklama
Facebook Messenger YouTube Instagram TikTok